Hayır. Avrupa'da karantin yaygın iken Osmanlılar'da durum böyle değildi.
Bunu genelde müslümanların kaderciliğine falan bağlarlar ama alakası yok.
Nedeni burada veba sık görülür, o yüzden etkisi azdır; Avrupa'da her 20-30 yılda bir görülür ve bir anda vurur ayvayı yersiniz
Bunu genelde müslümanların kaderciliğine falan bağlarlar ama alakası yok.
Nedeni burada veba sık görülür, o yüzden etkisi azdır; Avrupa'da her 20-30 yılda bir görülür ve bir anda vurur ayvayı yersiniz
İşte tam da bu yüzden 1348'de ilk vurgunda yüzde 40 ile 60 arasında ölümler oldu. Ve veba her 30 yılda bir geri döndü.
Çok çetrefilli bir konu. Avrupa'da feodalizmin çözülüşü ve hayatta kalanların maaşlarının yükselmesi vs. gibi artı yönleri de var.
Çok çetrefilli bir konu. Avrupa'da feodalizmin çözülüşü ve hayatta kalanların maaşlarının yükselmesi vs. gibi artı yönleri de var.
Her halükarda insanların ölümü içselleştirmesi, pesimist bir hayat görüşünün ortaya çıkması ve aşırı dini inanışların (flagellants) vs. gibi değişik psikolojik etkileri de.
Avrupalılar Doğu'dan gelen gemilerin mikrop taşıdığını farkedince gemileri bir süre karantinada bekletme adetini geliştirdiler.
Vebanın ilk ortaya çıkışı da ilginç. Aslıdna Çin'den geliyor. Moğollar üzerinden Kefe'ye. Bir kuşatmada Moğollar içeriye vebalı adam atıyorlar hatta. İlk biyolojik silah kullanımı bile diyen var.
Oradan Ceneviz, İtalya ve gerisi kabu.
Oradan Ceneviz, İtalya ve gerisi kabu.
Aslında üç ana salgın var. Birincisi Justinian zamanında ve Antikite'nin tam anlamıyla çöküşünü ilan eden salgın.
3.sü de 19. yyda ve Çin ve Hindistan'da kendisini gösteriyor. Sonra tedavisini buluyorlar ve olay çözülüyor.
Ama başka salgınlar da var.
3.sü de 19. yyda ve Çin ve Hindistan'da kendisini gösteriyor. Sonra tedavisini buluyorlar ve olay çözülüyor.
Ama başka salgınlar da var.
Mesela İspanyol gribi.
1918-9 arasında 50-100 milyon insan yani dünya nüfusunun %3-5'i gibi bir rakam.
1 yılda vebanın yyda öldürdüğünden 24 haftada AIDS'in 24 yılda öldürdüğünden daha fazla ölüm
1918-9 arasında 50-100 milyon insan yani dünya nüfusunun %3-5'i gibi bir rakam.
1 yılda vebanın yyda öldürdüğünden 24 haftada AIDS'in 24 yılda öldürdüğünden daha fazla ölüm
Aslında İspanya ile alakası yok ama savaş yıllarındaki sansür nedeniyle öyle denmiş
Bir de çok kuvvetli bir strain olmamasına rağmen savaş zamanındaki kötü beslenme ölümleri arttırıyor.
Bir de çok kuvvetli bir strain olmamasına rağmen savaş zamanındaki kötü beslenme ölümleri arttırıyor.
Bir de millete asprin alın demiş doktorlar. O tarihte Bayer'in asprin üzerindeki patenti de bitince millet asprin zehirlenmesi geçiriyor.
Orta Avrupa'da çok etkili olduğu için Almanya'nın savaşı kaybetmesinin nedenlerinden biri bile diyenler var.
Orta Avrupa'da çok etkili olduğu için Almanya'nın savaşı kaybetmesinin nedenlerinden biri bile diyenler var.
Şimdi kitap okuyacağım. Haftaya quiz. Fener'in başına da geçemedim. Böyle skandal bir hafta.
