نامیدن جهت‌های جغرافیایی با واژه‌های مربوط به طلوع و غروب امر رایجی بوده. بعدها نام بعضی از این جهت‌ها به برخی سرزمین‌ها اختصاص پیدا کرده؛ برای نمونه "خراسان" در لفظ به معنی «(جای) طلوع خورشید» بوده و به این دلیل در پهلوی به «مشرق» می‌گفته‌اند xwarāsān که همان "خراسان" است.
👇
👇
بعدها همین لغت "خراسان" نامِ سرزمین پهناوری در شرق ایران شد؛ یعنی مثل این است که آن را «سرزمین شرقی» نامیده باشند. نام منطقۀ آناتولی هم کم‌وبیش همین سرگذشت را داشته. لغت یونانی anatolḗ به معنی «طلوع» و به طریقی مشابه آنچه گفته شد به معنی «مشرق» بوده.
👇
👇
بعدها در یونانی لغت anatolḗ برای نامیدن منطقه‌ای به کار رفت که در شرق مناطق یونانی‌نشین بود یعنی کم‌وبیش همان حدود امروزی کشور ترکیه. وضع کلمه‌های لاتینی‌تبار orient و occident نیز که از آنها در آلمانی به صورت Morgenland و Abendland گرده‌برداری شده تا حدی به همین منوال بوده است.
فخرالدین اسعد گرگانی حدود هزار سال پیش سروده:
زبان پهلوی هر کاو شناسد/خراسان آن بود کز وی خور آسد
خور آسد پهلوی باشد خور آید/عراق و پارس را خور زو برآید
خوراسان را بود معنی خورآیان/کجا از وی خور آید سوی ایران
البته جزء دوم خراسان به معنی «آمدن» نیست، به معنی «طلوع کردن» است.
زبان پهلوی هر کاو شناسد/خراسان آن بود کز وی خور آسد
خور آسد پهلوی باشد خور آید/عراق و پارس را خور زو برآید
خوراسان را بود معنی خورآیان/کجا از وی خور آید سوی ایران
البته جزء دوم خراسان به معنی «آمدن» نیست، به معنی «طلوع کردن» است.
