Thread by @turkerkilic

Tıp isteyenler, hekim olmayı amaçlayanlar, ya da mitoloji severler için bir kısa Ege öyküsü yazayım:

Antik zamanda, Aesculap (Asklepios) tıp tanrısının adıdır.
Asklepios’un babası Olimpos tanrılarından zafer ve güç tanrısı Apollon annesi ise Tesalya Kralının kızı Koronis’tir.

Anne Koronis ve ilk sezaryen:

Apollon, kendisinden hamile kalmasından sonra başka bir erkekle de beraber olan Koronis’i yakarak öldürür.

Ancak karnındaki çocuğunu (tarihteki ilk sezaryen ile) yaşamda tutar.

Karga:

Koronis’in hikayesini Apollon’a aktaran, o zamana dek süt beyazı olan Karga, o yangının isleri ve üzüntüden bir daha aklanmamak üzere kapkara olur.

At Adam Kherion:

Apollon, ölmek üzereyken kurtardığı oğlu Asklepios’u at adam Kherion’a verir. Kherion doğayı bilen, Bilge bir şifacıdır. Asklepios’u hekimlik ve cerrahi eğitimle büyütür. Tıptaki usta-çırak ilişkisinin eğitimin temeli olması ilkesi o dönemde bile vurgulanır.

Epion:

Usta bir hekim ve cerrah olarak Kherion tarafından yetiştirilen Asklepios tam bir şifa dağıtıcı olur, eşi Epion da ağrı giderici özelliği ile tanınmış bir tanrıçadır.

Tek yılan dolanmış asası ile özdeşleyen Asklepios’un kutsal hayvanı ise horozdur.

Ölümsüzlük:
Sadece tedavi etmek Asklepios’a yetmez, ölümsüzlük arayışına girer. Bir çok şey dener

Sonunda tanrıça Athena’nın öldürdüğü dev Gorgo’nun kanında bir gözlem yapar, devin sağ tarafında dolaşan kanın zehirli solundakinin ise yararlı olduğu ve ölümsüzlük taşıdığını anlar

Hades’in hasedi:

Asklepios’un ölümsüzlüğe varan iyi hekimliği yeraltı-ölüler tanrısı Hades’i kızdırır, Zeus’a bu durumu şikayet eder ve Onu Asklepios’a karşı kışkırtır

Zeus, Asklepiosun kendi gücüne ortak olabilme riski nedeniyle O’nu şimşekleriyle (annesi gibi yakarak) öldürür

Sarımsak:

Asklepios ölmeden önce elindeki şifa reçetesini toprağa düşürür

Zamanla kağıdın üzerindeki mürekkep yağmurla erir ve toprağa karışarak şifalı bitki “Sarımsağa” dönüşür

Anadolu’muzda benzer hikaye Lokman Hekim için de anlatılır.

Apollon’un Üzüntüsü:

Apollon oğlunun Zeus tarafından öldürülmesine çok üzülür ve oğlunun, Asklepios’un ruhunu gökyüzünde bir yıldız yapar ve Zeus’a karşı gelerek Olimpos’u terkeder

Apollon, Zeus’un yıldırımlarını sağlayan Kyklop’larını da öldürür

Apollon 👇

Asklepios’un Çocukları:

Asklepios’un ağrı geçirmesiyle tanınan tanrıça Epion’dan 6 kızı, 4 oğlu olur
Kızları
Aglaea, doğal güzellik; Meditrina, uzun-sağlıklı yaşam;
Hygieia, temizlik ve hastalıklardan korunma;
Aceso, Panacea, Iaso ise iyileşme sürecini temsil eden tanrıçalardır

Hygieia yani ‘hijyen’:

Hygieia, yani Hijyen, Asklepios’un hep yanındaki çocuğudur. Temizliği ve hastalık önleyici tanrıçadır

Corona döneminde önemi bir kez daha anlaşılmıştır🙂

Hygieia eczacılığın ve hemşireliğin de simgesi olarak kullanılır

Asklepion’lar:

Asklepios’un tapınaklarına Asklepion denir. Asklepionlar dönemin hastaneleridirler ve 200’ü aşkın bu yapılardan belirlenmiştir

En önemli ikisi Bergama’da ve Yunanistan’da Epidauros’da bulunmaktadır

Bergamadakini en önemlisi yapan efsane hekim Galen’dir-MS 200ler

Anadolu Tıbbın Beşiklerindendir:

Bu resim evrensel tıbbın 3 “baba”sını tasvirler

*Galen (130-200)
*İbni Sina-Avicenna (980-1037)
*Hippocrates (MÖ 460-370)

Bilimin tümden gelim döneminde onlar ne derse “gerçek oydu”, Vesalius’a kadar-1543

Bergamalı Galen;

Galen, Bergama’da yaşamış bir Anadolu’ludur

Gladyatörlerde ilk insan anatomi çalışmalarını yapmıştır

Beyinde tanımladığı ‘Galen Toplardamarı’ ve bu bölgenin cerrahisi doktora tezimdi

En iyi hekim, filozof olandır-demiştir

Kos’lu Hipokrat (Galen’den 6 yy önce)

Bir başka Egeli “primum non nocere-önce zarar verme” deyişiyle ünlü Hipokrat sözü edilen 2 önemli Asklepion’da da çalışmıştır.

İbni-Sina’ya kadar, önce Hipokrat sonra Galen tıp dünyasının belirleyicileri olmuşlardır.

Kadıköylü Herophilus

Yeri gelmişken; bu Asklepionlarda çalışan bir Anadolu’lu da Herophilus’tur(MÖ 300ler) Kadıköy’lüdür, hemşehrimdir.

Torcula Herophili’yi tanımlamıştır: Beynin toplar damar sistemi başın arkasındaki sinüs yapısı, torcula “sarnıç” demektir; içinden kan geçer

Son Söz:
Coğrafyamızda tıp her dönemde dünya ölçüsünde üst düzeyde olmuştur. Selçuklu, Osmanlı dönemlerinde de bu gelenek sürmüş, günümüzde de sürmektedir

En son yaşanan örnek Corona salgınında sağlıkçıların başarısıdır

SAĞLIK ŞEHİTLERİMİZİ hep gönlümüzün sıcaklığında yaşatalım

Ve Gelecek:

Bilim İnsanı-Hekim yetiştiren BAU TIP, @baubisep programı ile, geçmişin müstesna mirasını geleceğin hekimlerine aktarmaktadır

BAU TIP bilim ve organizasyon ağıdır. BAU TIPlılar kampüsün ötesinde dünya tıp ağında eğitilirler

İlk mezunlarımızın yolu iyiliğe olsun