Η έλλειψη διαφάνειας στην κίνηση των χρηματικών ποσών προς τα μέσα ενημέρωσης που επιχορηγήθηκαν αναδεικνύει ένα μεγάλο νομικό κενό: στην Ελλάδα δεν έχουμε Freedom of Information Act.
Είναι η κατηγορία εκείνη της νομοθεσίας που δίνει σε κάθε πολίτη το δικαίωμα, χωρίς να επικαλεστεί έννομο συμφέρον ή τις παραλλαγές του, να έχει πλήρη πρόσβαση στα έγγραφα και τα δεδομένα που διακινούνται από το δημόσιο προς τους ιδιώτες και το αντίστροφο.
Είχα επισημάνει το κενό όταν ιδρύθηκε η Εθνική Αρχή Διαφάνειας: θα ήταν αναγκασμένη να λειτουργήσει βάσει ενός υπάρχοντος νομικού πλαισίου που παρουσιάζει αυτή την αγκύλωση.
Η Διαύγεια δεν αρκεί, ο νόμος για την πρόσβαση στα δημόσια έγγραφα δεν αρκεί ενδεχομένως,ενώ η Εφημρίδα των Συντακτών επικαλείται το πολύ σημαντικό συνταγματικό άρθρο 5Α που καθιερώνει ατομικό δικαίωμα πληροφόρησης για κάθε πολίτη.
Όταν ήμουν Συμπαραστάτης του Πολίτη και της Επιχείρησης στην Περιφέρεια είχα εντοπίσει ότι όσον αφορά τις υπηρεσίες της Περιφέρειας μπορούσαμε να λύσουμε το πρόβλημα με κανονιστική πράξη: ο "Καλλικράτης" προέβλεπε ότι το μπορούσε να θεσπίσει "Κανονισμό Πληροφόρησης Πολιτών".
Με βάση λοιπόν αυτή την δυνατότητα, ετοίμασα ένα σχέδιο κανονισμού πληροφόρησης, κατά τα πρότυπα ενός FOIA και υπέβαλα "ειδική πρόταση", όπως είχα την δυνατότητα στο περιφερειακό συμβούλιο. Η βασική νέα αρχή που κατοχυρώσαμε στον Κανονισμό ήταν η Αρχή της Ελεύθερης Πρόσβασης
Δηλαδή ο κανόνας έγινε η πρόσβαση και οι περιορισμοί πρόσβασης έγιναν εξαιρέσεις. Αυτό σημαίνει ότι αφαιρέσαμε από τους πολίτες την προϋπόθεση του άρθρου 5 του Κώδικα Διαδικασίας που οφείλουν να εκθέτουν το "άμεσο ενδιαφέρον" τους για να έχουν όντως δικαίωμα να λάβουν αντίγραφα.
Το "άμεσο ενδιαφέρον" είναι μια νομολογιακή κατασκευή που απαγορεύει στον πολίτη να επικαλεστεί το δικαίωμα βάσει του "γενικού ενδιαφέροντος για την σύννομη λειτουργία μιας δημόσιας υπηρεσίας".
Όλος ο νότος της Ευρώπης έχει αντισταθεί σθεναρά στην ψήφιση νόμων τύπου FOIA. Έχουμε εντελώς διαφορετική αντήληψη στον νότο, σε σχέση με τον βορρά, για την έννοια της διαφάνειας.
Είναι άλλο να ξέρεις εξ αρχής, κατά την σύνταξη ενός δημοσίου εγγράφου ότι αυτό μπορεί να φτάσει παντού και είναι άλλο να ξέρεις ότι το έγγραφο θα το διαβάσουν μόνο οι άμεσα εμπλεκόμενοι! Η διαφορά αλλάζει το ίδιο το περιεχόμενο των εγγράφων
Η μεγάλη μεταρρύθμιση της Διαύγειας, όπως φαίνεται και σε αυτή την υπόθεση εξακολουθεί να παρουσιάζει κενά καταστρατήγησης που πρέπει να συμπληρωθούν.
