1942'de Sirte yakınlarında bir çölde doğdu.
Gençliğinde Mısır lideri ve Arap milliyetçisi Cemal Abdülnasır'a hayranlık besliyordu.
1956'da Süveyş Krizi sırasında İsrail aleyhtarı gösterilerde o da sokaklardaki eylemciler arasındaydı.
Gençliğinde Mısır lideri ve Arap milliyetçisi Cemal Abdülnasır'a hayranlık besliyordu.
1956'da Süveyş Krizi sırasında İsrail aleyhtarı gösterilerde o da sokaklardaki eylemciler arasındaydı.
Bedevi bir ailenin oğlu olan Muammer Kaddafi Bingazi Üniversitesi'nde coğrafya eğitimi aldı. Ancak orduya katılmak için okulu yarıda bıraktı.
Kraliyeti devirme planları yapmaya askeri lisedeyken başladı.
Kraliyeti devirme planları yapmaya askeri lisedeyken başladı.
Kendilerine “Özgür Subaylar Hareketi” adını veren Kaddafi ve arkadaşları, devrim planlarının ifşa olduğundan şüphelenince planladıklarından çok daha önce, 1 Eylül 1969’da düğmeye bastılar ve bir darbeyle Kral 1. İdris’i devirerek ülke yönetimini ele geçirdiler.
Darbeden hemen sonra albaylığa terfi eden Kaddafi ise Libya Silahlı Kuvvetler Komutanı oldu ve Devrim Komuta Konseyi adına kontrolü tamamen eline aldı.
Siyasi felsefesini 1970'li yıllarda yazdığı 'Yeşil Kitap' ile ortaya koydu.
Siyasi felsefesini 1970'li yıllarda yazdığı 'Yeşil Kitap' ile ortaya koydu.
Burada İslam'ın bazı ilkelerini de barındıracak şekilde hem komünizm hem de kapitalizme alternatif sunmaya çalışan, ülkenin gerçeklerinden yola çıkan bir siyasi rota çizilmesinden söz ediliyordu.
1977 yılında devlet için 'cemahiriye' yani 'kitlelerin devleti' adını verdiği bir
1977 yılında devlet için 'cemahiriye' yani 'kitlelerin devleti' adını verdiği bir
yapı oluşturdu. İktidar bu sisteme göre teoride binlerce halk komitesinin elinde olsa da uygulamada Kaddafi rakipsiz bir şekilde ülkeyi yönetiyordu.
Dış gezilerde kendisine lüks bir bedevi çadırı kurduruyordu.
Dış gezilerde kendisine lüks bir bedevi çadırı kurduruyordu.
Beraberindeki silahlı kadın korumaların dikkatlerinin dağıtılmasının erkeklere göre daha zor olduğunu savunuyordu.
Yabancı devlet adamlarının Libya'ya ziyaretlerinde de yine bir çadır kuruluyor ve Kaddafi konuklarını o çadırda kabul ediyordu.
Yabancı devlet adamlarının Libya'ya ziyaretlerinde de yine bir çadır kuruluyor ve Kaddafi konuklarını o çadırda kabul ediyordu.
1980'lerde ülke Batı Afrikalı isyancı gruplara topraklarını açtı, bunlar arasında Berberi Tuaregler de vardı.
Batılı ülkelerin Libya'yı dışlamalarının temelinde, Kaddafi'nin aralarında İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu (IRA) ve Filistin Kurtuluş Örgütü'nün de (FKÖ) olduğu bir dizi
Batılı ülkelerin Libya'yı dışlamalarının temelinde, Kaddafi'nin aralarında İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu (IRA) ve Filistin Kurtuluş Örgütü'nün de (FKÖ) olduğu bir dizi
militan gruba verdiği destek yatıyordu.
ABD Başkanı Ronald Reagan bir keresinde, Libya liderini 'çılgın köpek' diye niteledi.
ABD ayrıca Libya'nın Avrupa'da düzenlenen bazı saldırılarda parmağı olduğu suçlamasıyla 1986 yılında Trablus ve Bingazi'ye hava saldırıları düzenledi.
ABD Başkanı Ronald Reagan bir keresinde, Libya liderini 'çılgın köpek' diye niteledi.
ABD ayrıca Libya'nın Avrupa'da düzenlenen bazı saldırılarda parmağı olduğu suçlamasıyla 1986 yılında Trablus ve Bingazi'ye hava saldırıları düzenledi.
Libya lideri içeride kendisini halkın ruhani kılavuzu olarak ifade ediyor; doğrudan demokrasi uygulamasına sadece nezaret ettiğini söylüyor.
Muhaliflerine göre uygulamada ise Kaddafi'nin yönetim üzerinde mutlak ve sıkı bir denetimi var.
Muhaliflerine göre uygulamada ise Kaddafi'nin yönetim üzerinde mutlak ve sıkı bir denetimi var.
Karşıt görüşleri dile getirenler susturulurken medya katı bir devlet denetimi altında.
Kaddafi'nin rejimi ciddi insan hakları ihlalleriyle de suçlandı. Ülkede devrim ideolojisine zarar verebilecek türden toplu faaliyetlere girişilmesini yasaklayan bir yasa bulunuyordu.
Kaddafi'nin rejimi ciddi insan hakları ihlalleriyle de suçlandı. Ülkede devrim ideolojisine zarar verebilecek türden toplu faaliyetlere girişilmesini yasaklayan bir yasa bulunuyordu.
Kaddafi döneminde Libya’da Su ve doğal gaz zorunlu ihtiyaç olduğu için ücretsizdi ve Libya’da evlerde elektrik bedavaydı. Sağlık hizmetleriyle birlikte eğimin de ücretsiz olduğu Libya’da tüm hastalar ilaçları hiçbir ücret ödemeden alabiliyordu.
Kaddafi devrilmeden önce dünyadaki en borçsuz ülke Libya’ydı.
Eğer ki yurt dışında okumak istiyorsanız da, devlet tüm öğrencilere aylık 1650 avro ‘geri ödemesiz’ burs veriyordu. Bu rakam 2011 yılının rakamları.
Eğer ki yurt dışında okumak istiyorsanız da, devlet tüm öğrencilere aylık 1650 avro ‘geri ödemesiz’ burs veriyordu. Bu rakam 2011 yılının rakamları.
Nüfusun yüzde 25’i yüksek tahsilli üniversite mezunuydu. Kaddafi dönemindeki Libya, IMF veya Dünya Bankası kredisi kullanmamıştı.
Kaddafi, Petrol ihraç eden ülkelere (OPEC) dolar ve euro yerine altın karşılığı satış yapmalarını tavsiye etmişti. Tıpkı Saddam Hüseyin gibi.
Kaddafi, Petrol ihraç eden ülkelere (OPEC) dolar ve euro yerine altın karşılığı satış yapmalarını tavsiye etmişti. Tıpkı Saddam Hüseyin gibi.
Bunun anlamı ise altın karşılığı para basmayan Batılı ülkelerin iflasını istemek demekti.
Yönetime geldiğinde İngiliz askeri üstlerini ve birliklerini ülkeden çıkaran Muammer Kaddafi, petrol şirketlerini ulusallaştırdı ve İtalyan, Yahudi azınlığın mal varlığına el koyarak
Yönetime geldiğinde İngiliz askeri üstlerini ve birliklerini ülkeden çıkaran Muammer Kaddafi, petrol şirketlerini ulusallaştırdı ve İtalyan, Yahudi azınlığın mal varlığına el koyarak
onları göçe zorladı. Türkiye’nin 1974’te ki Kıbrıs Barış Harekatı sırasında ABD’ye meydan okuyarak, Türkiye’ye açıktan destek veren tek liderdi.
1998 yılında Suriye ile Türkiye'nin arası açılınca Türkiye'yi Kürt ayrımcılığı yapmakla ve
1998 yılında Suriye ile Türkiye'nin arası açılınca Türkiye'yi Kürt ayrımcılığı yapmakla ve
İsrail'in Suriye'yi işgalini kolaylaştırmakla suçlamıştır. Türkiye'nin Suriye'ye saldırması halinde ülkedeki Türk şirketlerinin kapatılacağını açıklamıştı
2010 yılının sonlarında Tunus’ta başlayan Arap Baharı, çok geçmeden Libya’ya sıçradı.
2010 yılının sonlarında Tunus’ta başlayan Arap Baharı, çok geçmeden Libya’ya sıçradı.
Şubat 2011’de başlayan gösteriler hız kesmeden büyüdü ve 41 yıllık Kaddafi yönetimini sarsmaya başladı. Aynı yılın Mart ayında, Muhalifler tarafından kurulan Ulusal Geçiş Konseyi (UGK), kendisini Libya’nın tek temsilcisi ilan etti.
Her geçen gün kan kaybeden Kaddafi, NATO’nun da devreye girmesiyle iyiden iyiye köşeye sıkıştı. Nisan ayında 29 yaşındaki oğlu Seyfül Arab ve üç torunu NATO’nun düzenlediği operasyonda hayatlarını kaybettiler.
Son çare olarak doğup büyüdüğü Sirte’ye sığınan Muammer Kaddafi, 20 Ekim 2011 günü UGK’nın şehri ele geçirmesiyle birlikte yakalandı ve kalabalık bir grup tarafından linç edilerek öldürüldü.
Kaddafi'nin bir cep telefonuyla çekilen ölüm anı dünya basınında yer aldı.
Kaddafi'nin bir cep telefonuyla çekilen ölüm anı dünya basınında yer aldı.
İnsan hakları kuruluşu Uluslararası Af Örgütü de, Kaddafi'nin ölümüyle ilgili bağımsız bir soruşturma yapılması için defalarca çağrıda bulundu.
