Thread by @CadillaJairo

Durante o segundo terzo do século XIX Saraievo sufriu en dúas ocasións a peste e un andazo de cólera. Neses casos, na kasaba tomábanse medidas de prevención que, segundo a tradición, o mesmo Mahoma lles ditara aos seus discípulos para que se protexesen en caso de epidemia:

"Mentres a enfermidade reine nun lugar, non vaiades a el, porque vos podedes infectar. Mais se estades no lugar infectado, non saiades del, porque podedes contaxiar a outros."

Pero como a xente non respecta nin as recomendacións máis saudábeis, nin sequera aquelas feitas polo Profeta, a non ser que sexan "impostas polas autoridades", en cada caso de peste era preciso limitar ou suspender completamente tanto o tránsito de persoas como o do correo.

Entón a vida na kasaba mudaba o seu aspecto. Os veciños, traballadores ou festeiros, pensativos ou cantareiros, desaparecían e no sofa instalábase de novo, como en tempos de revoltas e guerras, unha gornición de soldados.

Estes paraban a todos os viaxeiros procedentes de Saraievo e facíanos retroceder apuntándolles cos fusís, ou con acenos e con berros. Aceptaban o correo que lles traían a cabalo, pero adoptando todas as precaucións.

Acendían na kapia un pequeno lume de "plantas aromáticas" que despedía un fume branco, pasaban as cartas por el e logo enviábanas. As mercadorías, en cambio, non as aceptaban. Pero o problema principal non era coas cartas senón coa xente.

Cada día aparecían varias persoas, viaxeiros, comerciantes, pregoeiros, mendigos... Só con que se achegasen á ponte, xa un soldado lles facía un sinal dende lonxe para dicirlles que non podían continuar.

Os viaxeiros detíñanse, e comezaban a parlamentar para xustificarse e para explicar o seu caso. Cada un deles afirmaba que era imprescindíbel que o deixasen continuar até a vila, asegurando que estaba san coma un buxo e que

non tiña nada que ver co cólera- "mal raio o leve!"-de Saraievo. E mentres falaban, ían avanzando aos poucos até o medio da ponte, achegándose á kapia. Alí sumábanse á conversa os demais soldados, que ao falaren dende varios pasos de distancia tiñan que facelo con berros e acenos

Tamén participaban os soldados que estaban todo o día sentados na kapia bebendo augardente e comendo cebolas; permitíaselles facer isto durante o servizo, xa que existía a crenza que estas dúas cousas constituían unha boa protección contra a epidemia.

E aproveitábanse con fartura deste dereito.
Máis dun viaxeiro, farto e canso de discutir cos soldados, regre­saba apoucado polo camiño de Okolište.

Pero habíaos perseverantes e teimudos que ficaban na kapia durante horas, á espreita dun intre de febleza ou de despiste, ou agardando unha situación extraordinaria ou un chisco de sorte.

Se andaba por alí o xefe da gornición da vila, Salko Hedo, non había xeito de que o viaxeiro pasase. Hedo era desa clase de oficiais entregados que nin ve nin ouve a aqueles que lle falan, como non sexa o xusto para asignarlles o sitio que lles corresponde segundo as ordenanzas.

No exercicio das súas funcións era cego e xordo, e ao rematar era mudo. Tanto tiña que os viaxeiros pregasen e suplicasen:
- Salihaga, pero se eu estou san...
-Pois volve coa túa saúde para alí de onde viñeches. Veña, desaparece!
E non había máis que falar con Hedo.

Pero se estaba só algún dos soldados máis mozos, quizais se puidese conseguir algo. Os viaxeiros que ficaban tanto tempo na ponte, que tanto berraban e insistían, que lles contaban os seus problemas e os motivos polos que tiñan que continuar a viaxe e lles falaban das desgrazas

da súa vida, ían converténdose en persoas máis próximas, mellor coñecidas, e cada vez lembraban menos a un home contaxiado de cólera. Final­mente un dos soldados aceptaba levarlle unha mensaxe a alguén da kasaba. Ese era o primeiro chanzo da permisividade.

Pero os viaxeiros sabían que nunca entregarían as mensaxes tal e como ían, con resaca ou medio bébedos pola augardente medicinal que tomaran, incapaces de lembrar nada e facendo as encargas ao revés.

De xeito que había que continuar coa conversa, pregando, ofrecendo subornos, apelando a Deus e ás súas almas, e así até que quedase só na kapia o garda que o viaxeiro considerase o máis benigno e permisivo. Nese intre o asunto estaba arranxado.

O garda benevolente viraba a testa, mirando para o muro coma se estivese a ler a antiga inscrición, coas mans detrás das costas e a dereita estendida. O viaxeiro teimudo depositaba a suma acordada ao lle apertar a man estendida, miraba á esquerda e á dereita, e bulindo pola ponte

perdíase na kasaba. O soldado volvía ao seu posto, comía un bocado de cebola e tragábao coa axuda dun grolo de augardente. Isto facía que o invadise unha sensación de despreocupación e xúbilo, e dáballe a forza necesaria para vixiar e protexer a kasaba do cólera.

Mais as desgrazas non duran eternamente (niso coinciden coas ledicias), senón que desaparecen ou diminúen, perdéndose no esquecemento. A vida na kapia renóvase sempre e a pesar de todo, e a ponte non cambia nin cos anos nin cos séculos, nin coas maiores desgrazas das persoas.

Todo isto pasa por ela coma as turbias augas que corren baixo os seus arcos lisos e perfectos.

Ivo Andrić (2007) A Pone sobre o Drina (@RinoceronteEdit : páx. 96-98)