Dr. Yeter-Aydeniz lisans eğitimini Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Fizik Eğitimi Anabilim Dalı’nda tamamladı. Sonrasında Uni of Tennessee’de teorik yüksek enerji fiziği üzerine doktora yaptı. 2/16
Coastal Carolina Üniversitesi ve Tennessee Teknoloji Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak çalıştıktan sonra Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı’nda doktora sonrası araştırma görevlisi olarak çalışmaya başladı. 3/16
Dr. Yeter-Aydeniz’in araştırma alanı kuantum bilgisayarlarda kullanılacak kuantum algoritmalar.
Klasik bilgisayarlar ve algoritmalar 0-1 gibi ikili sistemler (bit) üzerine kurulur. Kuantum algoritmalar ise qubit denilen yapıları kullanır. 4/16
Qubitler de klasik bitler gibi ikili bir sistemdir, ör: aşağı ve yukarı spinli bir elektron. Fakat klasik sistemin aksine bu iki seviye/durum aynı anda gerçek olabilir. Buna kuantum üstdüşüm veya kuantum dolaşıklık denilen durumlar sebep olur. 5/16
Bu kuantum özelliklerinden dolayı kuantum algoritmalar ve bilgisayarlar, klasik sistemlerden çok daha hızlı şekilde işlem yapabilirler. Bu hız özellikle fizikçiler için çok önemli. 6/16
Dr. Yeter-Aydeniz: “Çok parçacıklı fiziksel sistemlerin enerji seviyelerini hesaplamak bu sistemlerin yapılarını anlayabilmek ve onların kullanım alanlarını geliştirebilmek için son derece önemli.” 7/16
Hidrojen gibi ikili fiziksel sistemler (proton+elektron) kağıt-kalem ile yapabildiğimiz işlemlerle anlaşılabilirken, sistemdeki parçacık sayısı arttıkça işler karmaşıklaşıyor ve bu hesaplamaları yapabilmek çok uzun süren bilgisayar işlemleri gerekiyor. 8/16
Dr. Yeter-Aydeniz “bu tür sistemleri günümüz teknolojisinde sahip olduğumuz gürültülü kuantum bilgisayarlarda çalışarak yapılması gereken hesaplamaları çok daha kısa sürelerde çözebilecek kuantum algoritmalar” geliştirmekte. 9/16
Dr. Yeter-Aydeniz ve çalışma arkadaşlarının son makalesi npj Quantum Information dergisinde yayınlandı. nature.com/articles/s4153… 10/16
Bu çalışmada yeni geliştirilen bir kuantum algoritma olan kuantum Sanal-Zaman Dönüşümü Algoritması ile hidrojen ve deuteron enerji seviyelerini kuantum bilgisayar kullanarak hesaplıyorlar. 11/16
Niye kuantum bilgi bilimi?
“Temeli geçmiş yıllara dayanmasına rağmen çok yeni bir teknoloji olan kuantum bilgisayarlarda çalışıyor olmak ve bu yeni gelişen alana katkıda bulunarak alanın gelişmesine tanık olma isteğiyle kuantum bilgisayımı alanını tercih ettim.” 12/16
Çalışmalarında onu en çok heyecanlandıran anları sorduk.
“Günlerce, aylarca ve bazen yıllarca üzerinde çalıştığın bir soruya cevap bulmak elbette çok heyecanlıdır…” 13/16
“... ancak benim için o çözümü bulmak kadar, ilgimi çeken, çözümü çalıştığım alanda bir etki yaratabilecek bir soru bulmak ve onunla uğraşmak çok daha heyecanlıdır.” 14/16
Dr. Yeter-Aydeniz, “özellikle fizik gibi erkek egemen bir alanda” çalışan bilim kadınlarının kendilerini yalnız hissetmemeleri için alanlarında kadınlar için oluşturulan gruplara katılmalarını öneriyor. 15/16
Bilim insanı olmak isteyen genç kadınlara diğer önerileri:
- Örnek aldıkları bilim insanlarının hikayelerini okuyarak kendilerine ilham kaynağı yaratabilirler.
- Günümüzde başarıya giden yolun başkalarıyla ortak çalışmayla gerçekleştiğini hatırlasınlar.
16/16
Dr. Yeter-Aydeniz şu günlerde hepimiz gibi evden çalışıyor. O ev-çalışma hallerinden biri 😊
Dr. Yeter-Aydeniz'e ayrıca "Twitter'a hoşgeldin!" diyoruz bu vesile ile: @AydenizYeter
Bu #haftaninbilimkadini Prof. Dr. Yasemin Özdener Kömpe (personel.omu.edu.tr/tr/yasemino). Mesleğinde 33. yılını tamamlayan Dr. Özdener Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümünde çalışmalarını sürdürüyor. 1/11
Lisans ve lisansüstü eğitimini de aynı üniversitede tamamlayan Dr. Özdener’in çalışma alanı bitki fizyolojisi. Çalışmaları iki konu üzerinde yoğunlaşmış durumda; Çevre kirliliğinin bitkiler üzerindeki etkileri ve Türkiye orkidelerinin tohum çimlenme fizyolojisi. 2/11
Son yıllarda ağırlıklı olarak orkideler üzerine çalıştığını belirten Dr. Özdener sebebini şu cümlelerle açıklıyor: ‘Türkiye orkideleri hem çok ciddi habitat tahribatı hem de yumruları salep yapımı için aşırı toplandığından dolayı yok olma tehdidi altındadır.’ 3/11
Lisans eğitimini Marmara Üniversitesi İktisat Bölümünde alan Dr. Öner YL ve DRsını ise Jönköping International Business School’da tamamladı. YL sırasında Groningen Üni’de dersler aldı. 2/8
Dr. Öner ayrıca İsveç’te Research Inst. of Industrial Economics ve Jönköping International Business School Centre for Entrepreneurship and Spatial Economics’de araştırma görevlisi. 3/8
Bu #haftaninbilimkadini Billur Barshan. Bilkent Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümünde öğretim üyesi ve profesör doktor. Aynı bölümde Robotik ve Akıllı Algılama Lab.ının kurucusu. ee.bilkent.edu.tr/~billur 1/12
Dr. Barshan lisansını Boğaziçi Üniversitesinde Fizik ve Elektrik ve Elektronik Mühendisliği bölümlerinde çift anadal yaparak bitirdi. YL ve DRsını Yale Üniversitesi’nde tamamladıktan sonra Oxford Üni’de DR sonrası araştırmacı olarak çalıştı. @UniBogazici 2/12
Dr. Barshan’ın araştırma alanı yapay sensörler kullanarak algılama üzerine. Algılama, endüstriyel kullanımının dışına çıkarak son yıllarda günlük hayatımıza da girmiş durumda. Dr. Barshan bu konuya robotik algılama problemleriyle çalışarak girdi. 3/12
Bu #haftaninbilimkadini bilgisayar mühendisi Dr. Berrak Şişman (@berraksismann) Singapur Teknoloji ve Tasarım Üniversitesinde bilgisayar bilimi alanında Assistant Professor (Dr. Öğretim Üyesi) olarak çalışıyor. 1/12
Dr. Şişman Işık Üni Elektronik & Bilgisayar Müh (çift anadal + tam burslu) bölümlerinden lisans derecelerini aldı. Mühendislik Fakültesi birincisi olarak mezun oldu. Mezun olduktan sonra 1 yıl TÜBİTAK araştırma bursiyeri olarak İstanbul'da çalışmalarına devam etti. 2/12
DRsını Singapur Ulusal Üniversitesi (National Uni of Singapore) Elektrik ve Bilgisayar Mühendisliği bölümünde, Singapore International Graduate Award ödülünü kazanarak tam burslu tamamladı. Yapay zeka, makine öğrenimi, sinyal ve ses işleme alanlarında araştırmalar yaptı. 3/12
Dr. Mustafaoğlu İstanbul Teknik Ünv.’de Moleküler Biyoloji ve Genetik ve Fizik Mühendisliği’nde çift anadal yaptı. Yüksek lisans derecesini İTÜ’de Nanobilim ve Nano Mühendislik programından aldı. Daha sonra ABD’de Notre Dame Ünv.’de doktorasını tamamladı. 2/17
Dr. Mustafaoğlu Ocak 2021’de Sabancı Ünv.’de Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fak.’de göreve başlayacak ve kendi laboratuvarını kuracak. 🙌🥳🎉linkedin.com/in/nurmustafao… 3/17
Dr. Alptekin lisansını İTU Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümünde tamamladı. Doktorasına Sabancı Üniversitesinde başlayıp, çalışmalarını Montana Eyalet Üniversitesinde bitirdi. Şimdi ise doktora sonrası çalışmalarına devam etmekte. 2/14
Dr. Alptekin’in çalışma alanı bitki moleküler biyolojisi ve genetiği. Doktora çalışmaları buğday ve arpa bitkilerinin çeşitliliğinin genetik temelleri üzerine olan Dr. Alptekin, arpa bitkisinin protein ve nişasta miktarını kontrol eden genler üzerine araştırmalar yaptı. 3/14