My Authors
Read all threads
1️⃣Bu dönemde insanlar, diploma gerektirmeyen işlerin neden diploma gerektiren işlerden daha fazla kazandırdığını sorguluyor.

Bu sorunun tek bir cevabı var: Risk

Risk getiri dengesi borsada olduğu gibi gerçek hayatta da vardır.

Peki neden daha önceleri böyle değildi?
+++
2️⃣ Aslında daha önceleri de böyleydi. Bir şirket sahibi, üst düzey bir beyaz yakalıdan kazandı mı daha fazla kazanıyordu. Aldığı riskler karşılaştırıldığında bu normal.
Sanılanın aksine insanın gösterdiği çabaların toplamı para etmiyor. En çok da tartışılan nokta bu.++
Nasıl olur da araba al satçı birisi 20 yıldan uzun süre okumuş bir doktorun aylık maaşını tek günde kazanabiliyor?

Nedeni anlamak için temeline inmemiz gerekiyor. Doktor neden diploma alıyor? Lisans için. Lisansın işlevi nedir?
++
Birkaç tane var ama para tarafından bakarsak yeni girişleri önleyerek rekabeti belli seviyede tutmak. Bu sayede lisans sahiplerini savunmak.
Doktor, avukat vb. iş sahipleri lisansı alarak, imza yetkisine sahip alarak aslında kendi gelecek nakit akışlarını güvenceye alıyor.++
Bu güvence sayesinde tek bir meslek ile 60 yılının koruncağını umuyor.

Al-satçının hayatına bakarsak, ertesi gününün güvencesi olmadan iş yapmaya para kazanmaya çalışıyor. Bazen 1 ay para kazanamıyor, bazen 6 ayda kazandıklarını tek bir günde kaybediyor. Riski iliklerine kadar+
hissediyor. Etik tarafından baktığımızda doktorun daha fazla kazanması gerekiyor. Risk tarafından baktığımızda ise tüccarın. Aileler lisanslı işlerin kazancını garanti görüyor. Bu yüzden aileler 10binde 1’lik çocuklarını avukat,doktor,diş hekimi, müh. yapmaya çalışıyor.
Ancak bu lisans aslında insanlar tarafından uydurulmuş bir sistem. Doğanın kanunu değil. Bu nedenle bu lisansın ederini de lisans sahipleri korumak durumunda. Eğer korumazsa sadece mesleğini yapmayı bilen sostlarıyla beraber değer kaybedecek. Gelecekteki nakit akışından olacak.++
Günümüzde olan olay da tam olarak bu. Hukuk fakültelerinin, mühendislik fakültelerinin (kısmen tıp fakültelerinin de) sayısının arşa fırlamasıyla bu lisansa sahip insan sayısı astronomik rakamlara çıktı.

Bir metanın değeri onun nadirliğiyle ve ona olan talep ile belirlenir.++
Bu meslek grupları için de birebir aynıdır. Siz milyonlarca işletmeci mezun ederseniz yeterince yönetim pozisyonu olmadığından bu kişilerin değeri düşer, hatta bazıları lisansıyla beraber işlevsiz kalır. 20 yıl okuması, verdiği çaba da yanına zarar olarak kalır.+
Bu o kişinin aptallığından da kaynaklanmaz. O kişi bunu iş dünyasına girmeden, oradaki arz-talep durumunu öğrenmeden fark edemez. Ailesinin benim kızım avukat olacak, Ceo olacak pohpohlamasıyla ilerler. Bugünkü garanti iş olarak görülen mesleklerin piyasası mahvolmuş durumdadır.+
Lisans sahipleri, o mesleklerin erbabları bunu savunamamıştır. Para basıldıkça nasıl cebinizdeki para değer kaybediyorsa, lisans çıktıkça lisansınız da değer kaybeder.
Bugün asgari ücretle çalışan avukatların durumunu bu şekilde anlayabiliriz.
Riske gelecek olursak,++
Aileler kendi çocuklarını güvenli limana yolladıklarını zannederken, bir fırtınanın içine atmaktalar.

Aslında rekabetin olduğu her alanda bu geçerlidir.Arzın bu kadar yüksek olduğu bir piyasada kimse yeni bir kişiye değer vermez.
Günümüzde okumuş insanlar öyle bir pozisyona++
Geldi ki ne operasyonel işleri başarabiliyor, ne de yapabileceği bir konum bulabiliyor.
Peki toplum olarak neye ihtiyaç duymaktayız?

Acil olarak ülkece bir meslek planlamaya ihtiyaç duymaktayız. Ülkemizde kaymak tabaka denilen akademik olarak en başarılı toplumun yüzde 1’i doğru yönlendirilmiyor. Bu beyinleri Mühendis, avukat ve doktor yapıyoruz.
Bilim üretebilecekken, yeni bir politik yaklaşım ortaya çıkarabilecekken, toplumu diğer toplumlardan daha hızlı kalkındırabilecekken bu kişileri hastane koğuşlarına, arabistan şantiyelerine, şirketlerin güvenliği için sözleşme hazırlayan büroların ücra odalarına sürüyoruz.
Bu kişilerin alacağı ödemeleri, bu kişilerin yaptıkları işlerin saatlik bedellerini belirleyenler ise toplumun 2. hatta 3. seviye parlak beyinleri oluyor. Toplumun bu ironiden kurtulup dönüşüm geçirmesine belli bir süre daha var gibi duruyor. Peki biz bu süreçte ne yapabiliriz?
Aileler çocuğu doktor olsun diye kimi özel üniversitelere 4 sene için 400bin-500bin liraya kadar para akıtıyor. Tüm eğitim hayatına baktığımızda 1 milyon tlnin üstünde para harcanan ancak mezun olduğunda asgari ücret kazanabilen bireyler var.
Bireysel çözüm iki şey olabilir:
1) Bu kişilere akıtılan bu eğitim parası yerine bu kişiler adına yatırım yapmak. Hayata finansal özgür olarak başlamalarını sağlamak.
2)Bu kişilere para kazanmayı, birikim yapmayı, yatırım yapmayı öğretmek.
Eğer hedef çocukların geleceğini güvenli kılmak ise bu ancak onlara nasıl para kazanabileceklerini, nasıl özgürlüklerini kazanabileceklerini öğreterek olur, onlar adına eğitimlerine absürt paralar harcayarak değil.
——
Missing some Tweet in this thread? You can try to force a refresh.

Keep Current with Senih Mete Dal

Profile picture

Stay in touch and get notified when new unrolls are available from this author!

Read all threads

This Thread may be Removed Anytime!

Twitter may remove this content at anytime, convert it as a PDF, save and print for later use!

Try unrolling a thread yourself!

how to unroll video

1) Follow Thread Reader App on Twitter so you can easily mention us!

2) Go to a Twitter thread (series of Tweets by the same owner) and mention us with a keyword "unroll" @threadreaderapp unroll

You can practice here first or read more on our help page!

Follow Us on Twitter!

Did Thread Reader help you today?

Support us! We are indie developers!


This site is made by just two indie developers on a laptop doing marketing, support and development! Read more about the story.

Become a Premium Member ($3.00/month or $30.00/year) and get exclusive features!

Become Premium

Too expensive? Make a small donation by buying us coffee ($5) or help with server cost ($10)

Donate via Paypal Become our Patreon

Thank you for your support!