12 sierpnia 1924 roku zastępcy prokuratorii w Katowicach, Wydziału Skarbowego Województwa Śląskiego i Ministerstwa Skarbu z silną strażą policyjną wkroczyli do budynku administracyjnego Zakładów Hohenlohe-Werke, Spółka Akcyjna z siedzibą w Wełnowcu.
1/n
#historiaskarbowości
1/n
#historiaskarbowości
Odcięto telefony, zamknięto wszystkie wyjścia, zaplombowano minimum 19 pomieszczeń. Zabezpieczanie dokumentów i gruntowna rewizja trwała dwa tygodnie.
(Obecnie w budynku znajduje się siedziba Sądu Apelacyjnego w Katowicach)
2/n
(Obecnie w budynku znajduje się siedziba Sądu Apelacyjnego w Katowicach)
2/n
Kilku urzędników przedsiębiorstwa zatrzymano w areszcie śledczym na 6 tygodni. Było to wówczas ewenementem w działaniu służb skarbowych i policyjnych.
Niestety nie udało się zatrzymać dyrektora generalnego. Artur Jacob zbiegł w przeddzień akcji do Niemiec.
3/n
Niestety nie udało się zatrzymać dyrektora generalnego. Artur Jacob zbiegł w przeddzień akcji do Niemiec.
3/n
Stwierdzono banalny mechanizm
Jako wydatki związane z funkcjonowaniem zakładów w Polsce wykazywano koszty ponoszone przez siostrzaną spółkę w Niemczech - Oehringer Bergbau AG w Sośnicy. Transferowano w ten sposób środki z kraju, jednocześnie obniżając dochód do opodatkowania
4/n
Jako wydatki związane z funkcjonowaniem zakładów w Polsce wykazywano koszty ponoszone przez siostrzaną spółkę w Niemczech - Oehringer Bergbau AG w Sośnicy. Transferowano w ten sposób środki z kraju, jednocześnie obniżając dochód do opodatkowania
4/n
Sprawa jest poważna, bo Zakłady Hohenlohego należą do największych pracodawców na Śląsku (ponad 12.000 pracowników)
W tym momencie zaczyna robić się ciekawie - do gry wkracza polityka krajowa i międzynarodowa.
Kluczem jest skład rady nadzorczej oraz lista udziałowców.
5/n
W tym momencie zaczyna robić się ciekawie - do gry wkracza polityka krajowa i międzynarodowa.
Kluczem jest skład rady nadzorczej oraz lista udziałowców.
5/n
Trop pierwszy - francuski.
Przedstawiciel grupy francuskich akcjonariuszy Jules Simon w liście do premiera groził:
"posunięcia władz polskich mogą sie okazać w następstwach bardzo niemiłe dla sojuszu polsko-francuskiego, a z tego skorzystają niewątpliwie wrogowie Polski"
6/n
Przedstawiciel grupy francuskich akcjonariuszy Jules Simon w liście do premiera groził:
"posunięcia władz polskich mogą sie okazać w następstwach bardzo niemiłe dla sojuszu polsko-francuskiego, a z tego skorzystają niewątpliwie wrogowie Polski"
6/n
Dzięki układom z Francuzami, w tym przejęciu części udziałów przez skarb państwa, zrezygnowano z dochodzenia podatku majątkowego (15 mln zł).
Pozostały do zapłaty kary oraz podatek dochodowy w wysokości 18 mln zł
7/n
Pozostały do zapłaty kary oraz podatek dochodowy w wysokości 18 mln zł
7/n
Niemcy działali energicznie na różnych frontach.
Prasa uznawała działania Polaków za nacechowane politycznie szykany.
Ale najskuteczniejszy okazał się jeden z członków rady nadzorczej. I nie był to, wbrew pozorom, słynny Hjalmar Schacht
8/n
Prasa uznawała działania Polaków za nacechowane politycznie szykany.
Ale najskuteczniejszy okazał się jeden z członków rady nadzorczej. I nie był to, wbrew pozorom, słynny Hjalmar Schacht
8/n
Kurt von Kleefeld, bliski współpracownik ministra spraw zagranicznych Gustava Stresemanna. Prywatnie jego szwagier. Żona ministra, Käte Stresemann była siostrą Kleefelda.
Rozpoczęły się naciski poprzez posła Polski w Berlinie, Kazimierza Olszowskiego
(foto - von Kleefeld)
9/n
Rozpoczęły się naciski poprzez posła Polski w Berlinie, Kazimierza Olszowskiego
(foto - von Kleefeld)
9/n
Olszowski w ściśle tajnych pismach alarmował ministra Skrzyńskiego o możliwych konsekwencjach.
Zaczęły się targi.
Kleefeld przyznał, że "pewne nadużycia podatkowe miały miejsce" ale żądał, by zobowiązania podatkowe nie przekroczyły 500.000 zł, zamiast 18 mln
10/n
Zaczęły się targi.
Kleefeld przyznał, że "pewne nadużycia podatkowe miały miejsce" ale żądał, by zobowiązania podatkowe nie przekroczyły 500.000 zł, zamiast 18 mln
10/n
Ciężko powiedzieć, jak ostatecznie wyglądał wymiar podatku. Częściowo go zmniejszono, część umorzono.
Największą karą był zaoczny wyrok na Artura Jacoba. Oczywiście z racji tego, że przebywał za granicą nic mu się nie stało. Został dyrektorem Oehringen Bergbau AG
11/n
Największą karą był zaoczny wyrok na Artura Jacoba. Oczywiście z racji tego, że przebywał za granicą nic mu się nie stało. Został dyrektorem Oehringen Bergbau AG
11/n
Pozostaje jeszcze trzeci wątek - polski. Wszak w radzie nadzorczej zasiadali bardzo znani: Wojciech Korfanty i Artur Benis.
Opinia publiczna oskarżała ich o to, że "dali cynk" Jacobowi o akcji i dali mu możliwość ucieczki. Poza tym firmowali swoimi osobami nadużycia.
12/n
Opinia publiczna oskarżała ich o to, że "dali cynk" Jacobowi o akcji i dali mu możliwość ucieczki. Poza tym firmowali swoimi osobami nadużycia.
12/n
Jak bronił się Korfanty możemy zobaczyć w sprawozdaniach stenograficznych posiedzenia Sejmu - pozostawiam do oceny
13/n
13/n
Kolejnym razem, gdy będziecie słyszeć o sporach dyplomatycznych na tle opodatkowania wielkich, międzynarodowych firm, pamiętajcie, że nie jest to rzecz nowa.
Mamy i w tym swoje tradycje.
14/14
Mamy i w tym swoje tradycje.
14/14
Bonus - specjalnie dla księgowych. O innym rodzaju wykrytych nieprawidłowości:
