एकदा वाचुन तर बघा डोळ्यात पाणी येईल...
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांना भेटण्यासाठी किंवा त्यांचे विचार ऐकण्यासाठी लोक काय करायचे त्याचे ज्वलंत उदाहरण-
१८ जूलैला डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर नागपूर
येथे एका परिषदेसाठी गेले 'डिप्रेस्ड क्लास
ऑफ इंडिया ' ह्या आपल्या पक्षाचे नाव 1)
बदलून 'शेड्युल्ड कास्ट फेडरेशन ऑफ इंडिया '
असे नामकरण त्यांनी केले .
त्यावेळी त्यांनी तिथे भाषण केले .
भाषण झाल्यानंतर डॉ. बाबासाहेब
संध्याकाळी काही कार्यकर्त्यांसोबत
आयोजित केलेल्या स्वागत
पार्टीसाठी जात असताना अचानक
रस्त्यावर त्यांच्या समोर फाटलेल्या -
विटलेल्या
2)
जुनेऱ्यातील कापडी अंगावर
असलेल्या चार-पाच वृद्ध
स्त्रिया त्यांना आडव्या आल्या .
" आमचे आंबेडकरबाबा कुठं हायती जी ? "
एकीने किलकिल्या डोळ्यांनी पाहत
बाबासाहेबांनाच विचारले .
त्या स्त्रियांची अवस्था पाहून
बाबासाहेब क्षणभर स्तब्ध उभे राहिले .
" मीच आहे आंबेडकर " बाबासाहेब
3)
धीरगंभीर आवाजात म्हणाले .
त्या स्त्रिया बाबासाहेबांच्या एकदम
पुढे आल्या . अंगावरील
फाटक्या जुनेऱ्याच्या ओटीतून
झेंडूच्या फुलांचे हार
काढले .आणि मोठ्या प्रेमाने
आणि आदराने ते हार बाबासाहेबांच्या
गळ्यात घालू लागल्या. बाबासाहेब
त्यांच्यापेक्षा उंच असल्यामुळे,
त्या माऊलींच्या
4)
हातातले हार गळ्यात
घालून घेण्यासाठी खाली वाकले .
" आमी गरीब हावोत , बाबा .
तुमच्या सभाचं तिकीट घेण्यासाठी पैसे
नोयते . म्हणून तुमची वाट पाहत येथीच
कवाच्या उभ्या हावोत बगा .
तुमी बाहेर याल तवास तुमचं दर्शन घेऊ म्हणत
व्हतो.
पह्यल कंधी तुमाले पाह्यल नोयतं , म्हणून
ओळखलो
5)
नाई बापा ,म्हणून तुमालेस पुसले
का आमचे बाबा कोन्ते हायत म्हणून . "
बाबासाहेबांनी त्यांना विचारले , " मग
पैसे नसतांना तुम्ही हे हार कसे काय
आणलेत ?"
त्या म्हणाल्या "
सकाळी सकाळी रानात जाऊन
गवताचा भारा आणलो . तो गावात
इकला बापा. त्याच्या पैशाचाच हा हार
घेतला जी.
6)
" सगळ्यात वृद्ध
स्त्री ,म्हणाली "
पहाटेच्या पारी जंगलातून
लाकडाची मोळी आणलो अन
ती गावातल्या वाण्याला इकून
त्याच्या दामाची फुलं हायत बापा ही.
"
घराची रया अंगण सांगते म्हणतात ,
त्याप्रमाणे त्या स्त्रियांचे दारिद्र्य
त्यांच्या कपड्यांवरून दिसत होते. पण
त्यांच्या पुढ्यात
7)
साक्षात
बाबासाहेबांना पाहून त्यांचे मन हरखून गेले
होते. जणू त्यांची अनेक
वर्षांची तपश्चर्या फळाला आली होती.
त्यांच्या त्या नितळ निर्वाज्य
वात्सल्याच्या अनुभूतीमुळे
बाबासाहेबांना गलबलून आले.
त्यांच्या डोळ्यात
आसवांनी गर्दी केली .
बाबासाहेबांना दिवसभरात
हजारो लोकांनी
8)
त्यांच्या गळ्यात
टाकलेल्या वेगवेगळ्या सुवासिक
फुलांच्या मोठमोठ्या हारांपेक्षा त्या माऊल्यांनी त्यांच्या गळ्यात
घातलेल्या झेंडूच्या फुलांचे हार मौल्यवान
वाटले . त्यांच्या भावना दाटून
आल्या गहिवरल्या जड आवाजात
बाबासाहेब त्या स्त्रियांना म्हणाले , "
माझी आई मी लहान असतानांच
9)
मरण
पावली .तिचा मायाळू हात
माझ्या पाठीवरून फिरला नाही .
ती कशी होती तेही मला आठवत
नाही .पण माऊलींनो , तुम्हांला ,
तुमच्या ममतेला पाहून मला वाटते ,
ती निश्चितच तुमच्यासारखी प्रेमळ
आणि मायाळू असली पाहिजे .
मी तुम्हांला निश्चयपूर्वक सांगतो ,
मी जसा शिकून मोठा झालो तशीच
10)
तुमच्या मुलांनाही शिकण्याची संधी उपलब्ध
करून देईन .
माझ्या समाजाला या नरकयातनांतून
बाहेर काढेन . माझ्या या ध्येयात जर
मी अयशस्वी झालो तर
स्वतःच्या डोक्यात
बंदुकीची गोळी घालीन . "
ह्या जातीयवादी व्यवस्थेबद्दलची' चीड
' बाबसाहेबांच्या शब्दा - शब्दांतून जाणवत
होती.
11)
माझ्या बाबासाहेबांनी सर्व बहुजन समाजाला दोन्ही हातांनी भरभरुन दिले. ज्या काळात अस्पृश्य दलितांना शिक्षण मिळत नव्हते त्या काळी तुम्हा आम्हा लोकांना शिक्षणाचा हक्क मिळून देण्यासाठी
12)
जीवाचं रान केलं त्याच डॉ.बाबासाहेब आंबेडकरांना मात्र आज शिकलेला बहुजन समाज व इतर कृतघ्न ST,NT,OBC समाज पूर्णतः विसरलेला आहे!!!
!जयभीम ! !! जयभारत !! !!! नमो बुद्धाय !!!
डॉ . अल्बर्ट एलिस .
अमेरिकेतील नामांकित मानसोपचारतज्ञ . यांना मानसशास्त्रज्ञ सुद्धा म्हणता येईल . विवेकनिष्ठ मानसोपचार पद्धती (rational emotive behaviour thearapy ) हा त्यांचा मनाच्या जगातील सर्वात महत्वाचा शोध . अनेकांना मानसिक स्थैर्य मिळवून देणाऱ्या या पद्धतीचा शोध 1)
खरंतर त्यांनी स्वतःला स्थिरता मिळवून देण्यासाठी लावला होता . या शोधाची सुरुवात त्यांनी लहानपणीच केली होती . भावनेच्या आहारी न जाता , तर्कसंगत बुद्धी वापरून केलेला विचार मनाला स्थिर करतो हा त्यांचा अनुभव त्यांनी जगाला पटवून दिला . त्यासाठी अनेक उदाहरणे आणि दाखले दिले .
2)
आणि आयुष्याच्या उत्तरार्धात त्यांच्या कार्याची दखल घेणे सर्व जगाला भाग पडले . त्यांनी मांडलेले काही सिद्धांत सोप्या भाषेत पुढीलप्रमाणे आहेत .
१) माणसाच्या आयुष्यात घडणाऱ्या घटनांवर त्याच्या प्रतिक्रिया आणि कृती अवलंबून नसतात , तर त्या घटनांकडे तो कोणत्या दृष्टीकोनातून बघतो
3)
नुकतीच नाणेघाटला जाऊन आले होते.त्यासंदर्भात #मर्यादित वाचन केलं होतं.त्यातून हे कळालं की, हा नाणेघाट म्हणजे घाटांचा राजा.हा इसवीसनपूर्व काळात बांधला गेलाय.हे वाचूनच रोमांच उभे राहिले. काय ते कसब? अभियांत्रिकीमधला चमत्कारच.
सातवाहन सम्राज्ञी गौतमीपुत्र 1)
सातकर्णीची पत्नी नागणिका हिचा नाणेघाटातल्या लेणीतला तो प्रख्यात शिलालेख. पहिल्यांदा गेले तेव्हा वेड्यासारखी धावत गेले होते त्या भित्तीकडे. त्या पाषाणातल्या अक्षराईत हरवून गेले होते.मला न समजणाऱ्या ब्राम्ही भाषेतली ती अक्षरं पण विलक्षण प्रेमानं,कदाचित इतिहासाच्या फारसं न 2)
जपता आलेल्या वेडामूळे माझे हात त्या अक्षरांवरनं फिरत होते.नागणिका इथेच असेल का? माझ्या आसपास?माझी ही ओढ बघत असेल का?तिला छान वाटत असेल का आपला शिलालेख असा चिरंजीवी झालेला पाहून? तिचा चुडाभरला अमानवी हात माझ्यासोबतच तीही त्या अक्षरांवरनं फिरवत असेल का? धुक्यासारख्या तरल
3)
इथल्याच (पनवेल स्टॅंडजवळ) एका छोटेखानी हाॅटेलवाल्याने बाबासाहेबांना पाणी नाकारले त्यावेळी अस्वस्थ झालेले, गरीब मजूर असलेले सोनबा येलवे बाबासाहेबांसाठी पाणी आणायला गेले.
पाणी आणले, तोपर्यंत बाबासाहेब पुढील प्रवासाला निघूनही गेले होते. 1)
बाबासाहेब परत याच मार्गाने येतील तेव्हा त्यांना पाणी मिळायला हवे आणि ते मी देईन या इच्छाशक्तीने ते दरदिवशी पाणी घेऊन येत. परंतु बाबासाहेब परत त्या मार्गाने आले नाहीत.
...आणि वाट पाहून अखेर, इथेच सोनबा येलवेंचा मृत्यू झाला.
2)
त्यांच्या स्मृतिप्रीत्यर्थ पनवेल महानगरपालिकेने ही पाणपोई बांधली आहे. येणार्या-जाणार्यांना पाणी मिळावे या उदात्त हेतूने.
उशीरा का होईना, बाबासाहेबांच्या प्रेमाखातर त्याग करणारी व्यक्तिमत्त्वं उजेडात येत आहेत.
3)
मनुस्मृती दहन केल्यानंतर तत्कालीन काही ब्राह्मण्यग्रस्त वृत्तपत्रांनी टीकात्मक लेखन केले. त्यावर बाबासाहेबांनी बहिष्कृत भारत पत्रातून त्यांचा समाचार घेतला. वाचा !
- आनंद गायकवाड
आमच्या मित्रांचा दुसरा असा एक आक्षेप आहे की मनुस्मृती ही जुन्या काळी अंमलांत असलेल्या 1)
नियमांची एक जंत्री आहे. त्या जंत्रीतील नियम आज कोणास लागू नाहीत. मग असले जुने बाड जाळण्यात काय अर्थ आहे ? मनुस्मृती हे एक जुने बाड आहे असे आमच्या मित्राप्रमाणे आम्हासही म्हणता आले असते तर आम्हास मोठाच आनंद झाला असता. परंतु दुर्दैवाने आम्हांस तसे म्हणता येत नाही. आणि आमची
2)
खात्री आहे की, भावी स्वराज्याचा चंद्रोदय केव्हा होतो हे पाहण्याकरिता, आमच्या मित्रांचे डोळे आकाशाकडे लागले नसते तर आपल्या पायाखाली काय जळते आहे हे त्यांना निरखून पाहताच आले असते. मनुस्मृती हे एक जुने बाड आहे, ते राहिले तरी काही हरकत नाही असा युक्तिवाद करण्याऱ्या गृहस्थांना
3)
जमालगढी सध्याच्या पाकिस्तानातील खबैर पक्ख्तुन्ख्वामधील मरदानच्या कटलांग मरदान मिर्गापासून १३ किमी अंतरावर हे शहर आहे. जमालगढी येथे प्राचीन स्तूप व विहारांचे अवशेष सापडले आहेत.
जमालगढी येथील स्तूप व विहार १/५ शतकातील भरभराटीचे बौद्ध ठिकाण होते. 1)
जमालगढीचे स्थानीय नाव "जमालगढी कंदारत" किंवा "काफिरो कोटे" असे आहे. जमालगढीच्या भग्नावशेषांचा प्रथम शोध ब्रिटीश पुरात्ववेत्ता व गाढे अभ्यासक अलेक्झांडर कॅनिंगहॅम यांनी इसवी सन १८४८ मध्ये लावला.
कर्नल ल्युम्स्डेन यांनी जमालगढी येथे उत्खनन केले होते पण तेव्हा तेथे विशेष 2)
काही सापडले नाही. नंतर इसवी सन १८७१ मध्ये लेफ्टनंट क्राॅमटन यांनी पुन्हा येथे उत्खनन केले व अनेक बौद्धशिल्पे सापडली आहेत.
चित्र क्रमांक एक जमालगढी, मरदान, पाकिस्तान बौद्ध नगरीचे भग्नावशेष.
चित्र क्रमांक दोन १/३ शतकातील राणी महामायेचे स्वप्न शिल्प जमालगढी, मरदान,
3)
आम के पेड़ के नीचे ब्राह्मण तुलसीदास रामचरित्रमानस लिख रहे थे. अचानक पेड़ से आम तुलसीदास के सर पर गिरा. तुलसीदास बहुत खुश हुआ, उसने आम को ईश्वर का दिया हुआ उपहार समझकर खा लिया !
मुग़ल राज में गाय कट रही थी, मुग़ल समोसे में गाय का मांस भर भर कर खा रहे थे. 1)
लेकिन तुलसीदास को कोई आपत्ति नही थी, वह मग्न होकर आनंदित होकर, लगा लिखने "ढोल गंवार पशु नारी सकल ताड़ना के अधिकारी" !
किसान का बेटा इसाक न्यूटन सेब के पेड़ के नीचे विज्ञान की पढ़ाई कर रहा था. अचानक से एक सेब न्यूटन के सर पर गिर गया. न्यूटन ने सेब उठाया उसे ध्यान से
2)
देखने लगे मानो कभी सेब देखा ही नही. लेकिन न्यूटन सेब नही देख रहे थे वह सोच रहे आखिर सेब नीचे क्यों गिरा ?
सेब ऊपर क्यों नही गया... नीचे ही क्यों आया ?. ऊपर चांद है वह क्यों नही गिरता. धरती में जरूर कोई फ़ोर्स है. ताक़त है जो चीजों को अपनी ओर आकर्षित करती है !
3)