Thread by @mehmetsenol

Gece vakti 53 yıldır hala anlaşılamayan bir şarkı ve mana arayışı denemesi:

Bob Dylan ve All Along the Watchtower...

Bob Dylan konuya küt diye giriyor.

Öncesinde ne var filan bilemiyoruz...

İki kişi, Joker, yanındaki Hırsız konuşuyor... Joker, Hırsız'a 'burdan dışarı bir yol olmalı' diyor ve devam ediyor:

"İşler fena karıştı, bir türlü huzur bulamıyorum. Patronlar içer şarabımdan, çiftçiler kazar tarlamı; bu satırdakilerin hiçbiri bilmez bunların değerini'...

Joker kim, Hırsız kim? Patron, çiftçi?

Neden bahsediyorlar; anlaşılmıyor.

Ama aralarındaki muhabbet devam ediyor.. Hırsız kibarca cevap veriyor:

"Ya heyecan yapma. Herkes hayatı şaka zannediyor ama biz ikimiz böyle olmadığını artık biliyoruz.. Geçelim bunu... Boş boş konuşmayalım; vakit de geç oldu..."

Anlaşılmazlık yine devam ediyor...

Hatta daha da büyüyor.

Sonra bu şarkının ikinci ve son bölümü başlıyor:

“Gözetleme kulesinin tepesinde prensler seyretti etrafı
Gelip geçerken tüm kadınlar ve yalın ayak hizmetçiler
uUzaklarda kükredi bir yaban kedisi
İki atlı yaklaşıyordu, rüzgar uğuldamaya başladı...."

Şarkının sözleri bu kadar...

İkinci bölümde Joker ve Hırsız yok görüldüğü gibi...

Bambaşka bir yere, zamana geçiyoruz sanki…

Bu sefer bir tasvir durumu var....

Kalenin içerisinde "korunaklı" yaşayanlar var.

Gözetleme kulesinin tepesinde prensler; prensesler, hizmetçiler...

Birden uzaklardan bir kükreme sesi geliyor...

2 atlı yaklaşıyor...

Rüzgar uğuldamaya başlıyor...

Büyük ihtimalle bir şeyler olacak....

Ama parçada ne olacağını bilemiyoruz...

Yeni bir bilinmezlik daha çıkıyor ortaya ama..

daha öncekini çözemeden şarkının sözleri bitti… :-)

Ama bir kopukluk var.

Dizeler bir türlü birbirleriyle eşleşmiyor..

Anlam dizgesi izlemiyor.

Neden? Tespit var, açıklama yok.

Dylan konuşmuyor...

Dolayısıyla herkes birbirinden farklı yorum yapıyor.. Hatta kitaplar, araştırmalar yazılmış, ansiklopedilere konu olmuş...

Bir iki yorumu aktarayım.

Kimisi Bob Dylan’ın Eski Ahit 21: 5-9'daki cümlelerden yola çıktığını söylüyor....

Babil'in yıkılışını anlatan bir bölüm...

Tanrı diyor ki "Git, bir gözcü dik, gördüğünü bildirsin. Savaş arabalarının, Atlara, eşeklere, develere binmiş insanların Çifter çifter geldiğini görünce dikkat kesilsin."

Gözcü diyor ki...

"Ey efendim, Her gün aralıksız gözcü kulesinde duruyor, Her gece yerimde nöbet tutuyorum" diye bağırdı, "Bak, savaş arabalarıyla atlılar Çifter çifter geliyor!" Sonra, "Yıkıldı, Babil yıkıldı!" diye haber verdi, "Taptıkları bütün putlar yere çalınıp parçalandı!"

Evet, benzeri temalar var…

Gözcü kulesi var, çifter çifter gelen savaş arabaları var…

Kimisine göre Joker, aslında İsa (Tarot kartlarındaki gibi);

Hırsız ise onunla çarmıha gerilen hırsız...

Buradan yola çıkarak kimisi Joker'in şeytan, Hırsız'ın (İncil’e göre hırsız kılığında sınanan) İsa olduğunu söylüyorlar.

Hayattan bıkan ve şikayet eden Joker'e; "iyi yolu" gösteriyor...

Bob Dylan bir dönem Hristiyanlığa da takıldığı için anormal de gelmiyor ama...

Başka bir görüş de var. Şarkının yazıldığı 1967'de Vietnam Savaşı vardı, oradaki askerler "Watchtower"ı "biraz ara verip kendine dönme, kendine bakma zamanı"na anlamında kullanıyorlardı.

Nitekim Forrest Gump'da bu şarkı tam da Forrest Vietnam'da askerken çalıyordu

Başka bir görüşe göre ; Joker bizzat Bob Dylan'dı.

“Patronlar içer şarabımdan, çiftçiler kazar tarlamı; bu satırdakilerin hiçbiri bilmez bunların değerini' derken yılar sonra davalık olduğu menajerini kastediyordu!

Geçirdiği büyük motosiklet kazasından sonra evinde uzun süre yatmak zorunda kaldığı dönemde yazmıştı bunu.

Hayatı ciddiye almamaya, daha farklı bir gözler bakmaya, hatta “şükretmeye” başlamıştı. Şarkının sözleri de onu anlatıyordu...

Ama ağırlık kazanan fikir, Dylan’ın dünyayı değiştirmeye çalışanların sayısının hayli fazla olduğu bir dönemde “sosyal mesaj”ı da şarkının sonuna koyup ama o kadarcık koyup, ucunu belirsiz bırakıp yoruma dinleyiciye bıraktığı yönündeydi…

Siz neye benzettiniz bilemiyorum ama eskiden de geçerli olduğuna göre kadim bir durumu anlatıyor demek ki...

Kendilerini korumaya almış Kale, yaklaşmakta olan tehlikeyi, doludizgin gelen atlıları görüyorlar...

Tabii hiçbiri şarkıdaki belirsizliği tamamen açıklayamıyor.

Kısmi çözümler... Mesela, “patronlar” menajeriyse, “Çiftçiler” kim? Vietnam’daki kendini sorgulamayı anlatıyorsa, patronlar nerden çıktı? Eski Ahit’e referans veriyorsa Prensler, prensesler ne?

Uzadıkça uzuyor…

Sonuçta sonu yaklaşan fırtınayı, mücadeleyi, haberdar ederek merakta bıraktıktan sonra biten bir şarkıyla karşı karşıyayız...

Ama ne olacak, bilemiyoruz...

Sonrası yoruma açık ya da bize bırakılmış…

Tonla yorumu var ama bana göre en olağanüstüsü bu:

Kadri bilinmeyen Battlestar Galactica'da 3. sezonun bitişine saklanan, bu sitarlı filan bu muhteşem Bear McCreary yorumu... (Dizide bu parça Sylon marşı; çalınınca Sylon olanlar “belli oluyor.)

Bunun bir de dizide (4. sezon 17.bölüm) Kara'nın babasıyla piyano başındayken anımsadığı bir piyano solosu var ki.. Sylon marşının dramatizasyona uyum 10 numara....

İinanmayacaksınız belki ama parçanın ruhuna en çok yaklaşan yorum, hiç aklınıza gelmeyecek birisinden, Chris de Burgh'den gelmiş bence.. Evet; "Lady in Red"i söyleyen!

Mutlaka dinleyin bir kere.. Bana kesinlikle hak vereceksiniz...

Bu da Neil Young’un Crazy Horse'la yaptığı en güzel yorum. Çekirdek Crazy Horse ekibiyle (Billy, sigarasını ağzından hiç bırakmayan Poncho ve Anthony)...

Tabii bu parçayı 6 ay sonra böyle yorumlayarak bambaşka noktaya taşıyan ve müzik tarihin en iyi “cover”ı seçilen yorum.

O kadar güçlü ki, parçanın aslında Bob Dylan’a ait olduğunu unutturacak kadar...

Yeni kuşağın en sevdiğim isimlerinden Dave Matthews’ün bu yorumu gerçekten müthiş.

Hele Central Park atmosferinde, grup üyelerine tek tek kendisini gösterme fırsatı vererek…

Sanırım yeni kuşak, bundan dolayı parçayı Matthews’ın şarkısı sanıyor :-)

Ve son olarak sesine aşık olduğum kadın, Dead Can Dance’in kadın sesi Lisa Gerrard'ın kendi tarzının da dışında ortaya çıkardığı bir yorum: