Türkçe ve Farsça kaynaklar ışığında "Türkçeden Farsçaya Geçen Kelimeler" başlıklı bir liste hazırladım. Listede bazı kelimelerin Farsçaya geçerken nasıl bir anlam değişimi yaşadığını da görebilirsiniz. 🇹🇷🇮🇷
Bazı kelimelerde ihtilaflar söz konusudur. Çift, kaz, çoban gibi kelimeler Türkçe ve Farsça kaynaklarda (?) olarak görülmüştür. Örneğin "kaz" bazı kaynaklarda "Eski Türkçe" gösterilirken bazı kaynaklarda "Farsça" kökenli verilmiştir. Bu her iki tarafta da muğlaktır.
Arkadaşlar şu paylaşımlarda bayrağa takılma durumunu cidden anlayamıyorum. Her seferinde izah ediyorum ama hala aynı gereksiz yorumlar devam ediyor.
BU PAYLAŞIMLARDA BAYRAK KULLANMA SEBEBİ GÖRSELİ RENKLİ VE İLGİ ÇEKİCİ KILMAKTIR. TÜRKÇENİN SADECE TR'DE KONUŞULMADIĞINI BİLİYORUZ.
Daha önceki paylaşımların birinde İbraniceyi belirtirken İsrail bayrağı kullanmıştım. Arkadaşın biri bana ciddi anlamda "algı operasyonu yapıyorsunuz" demişti. Bir başkası da "İbranice ve İsrail ne alaka?" yazmıştı. Yehuda Krallığı'nın bayrağını paylaşmam gerekiyordu sanırım.
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
Söylenişleri benzer olsa da dilimizde anlamları farklı üç "misket" kelimesi vardır. Bunlardan ilki çocukluğumuzda oynadığımız, bilye olarak da bildiğimiz renkli cam güllecikleri ifade eden "misket"tir.
Bilyeyi ifade eden misket kelimesinin, ok atmaya mahsus bir silahın kısa okunu ifade etmek için kullanılan İtalyanca "moschetto" kelimesinden geldiği düşünülmektedir. Moschetto kelimesi kökte İtalyanca mosca "sinek" kelimesine dayanır.
Kısa okun fırlatılırken çıkardığı sese veya okun küçüklüğüne istinaden kelimenin "sinek" anlamına gelen kökü arasında bir bağlantı olduğu düşünülebilir.
"Konuşurken el ve baş hareketleri yapanlar sadece Avrupalılardır. ... Bir Frank birçok söz söylemek için çırpınıp dururken, bedenini hırpalarken bir Türk bir an nargilesini ağzından çıkarır, yarım ağızla iki sözcük söyler ve onu bir vecize ile ezer geçer."
Jean-Jacques Rousseau
Rousseau, Türkçeyi Kuzey dillerinden biri olarak tasnif eder. Fransızca, Almanca ve İngilizce de bahsi geçen Kuzey dillerindendir. Ona göre Kuzey dilleri konuşmaktan çok yazmaya uygundur. Bu dilleri dinlerken değil okurken daha büyük bir haz duyulur.
Güney dilleri (Arapça ve Farsça gibi) güçlü ve saf duygulanımlardan doğar. Bu dillerin doğduğu topraklar bereketin ve refahın yüksek olduğu topraklardır. Ancak Kuzey dillerinde duygulanımlar Güney'in aksine gereksinimlerden doğmuştur. İklim şartları onları sürekli tetikte tutar.
Farsça sâye kelimesi "gölge" anlamına gelmektedir. Kelime mecazen "bir kişinin himayesi" anlamında da kullanılır. Sâye salmak yani "gölge yapmak, gölgelendirmek" deyimi de bu anlamda çok hoştur.
"Bîhûde değil bu gönlüm almak
Gelmek başım üzre sâye salmak"
Fuzûlî
Farsça sâye "gölge" kelimesiyle oluşturulmuş bazı bileşikler:
"sâyende, sâyesinde vb." kullanımlarındaki "sâye" de tam olarak bahsi geçen "sâye"dir. "sâyende" sözü "X kişinin/durumun gölgesinde, onun himayesi altında, korumasında, gücü altında" anlamında kullanılmaktadır.
Bazı yiyeceklerin/yiyecek malzemelerinin kök anlamları(1):
Köfte: dövülmüş, çiğnenmiş
Kadayıf: hav, kırpıntı
Sütlaç: sütlü aş
Keşkül: dilenci kasesi
Bazlama: hamur yumağı
Büryan: kızarmış et
Cacık: yemeklik yabani ot
Turşu: tuzlu / ekşi
Midye: kas, fare
Şöbiyet: çok yeme, doyma
Liste çok ama çok uzun. Keyfi olarak aşçılık okurken bitirme tezi olarak "Gıda Ürünleri ve Etimolojileri" şeklinde bir dosya hazırlamıştım. Baharatlar, tahıl ve baklagiller, kuru yemişler, süt ve süt ürünleri, sebze ve meyveler diye sürüp gidiyordu.:)
Patates cipsiyle ilgili bilinen en eski yazılı tarif İngiliz gözlükçü ve aşçı William Kitchiner’a aittir. Bay Kitchiner, 1817 yılında yazdığı The Cook’s Oracle kitabının 1822 yılındaki baskısında patates cipsinden bahseder.
Tarife göre ince ince doğranıp kurutulan patatesler, bitkisel ve hayvansal yağ karışımında kızartılır. Burada yağın "taze" olması oldukça önemli bir detaydır. Bu sayede patateslerin kararması engellenir. Kızartılan patatesler tüm bu işlemlerin sonunda iyice süzdürülür.
Kitchiner’ın kitabı Amerika ve İngiltere’de ciddi bir üne kavuşur. Kazandığı bu popülerliğin sonucunda kitapta yer alan cips tarifi de büyük bir ilgi görerek mutfaklarda uygulanmaya başlar. Yemeklerin yanında iyi bir garnitür olarak çokça tercih edilir
Amerikan filmlerinde oldukça klişe bir sahne vardır. Ateşin başında toplanan bir grup, dal parçalarının ucuna beyaz bir yiyecek takıp pişirirler. Küçükken "peynir" sandığım "marşmelov" adlı şekerleme aslında bir ilaç olarak ortaya çıkmıştır.
Yumuşak şeker veya puf şeker olarak da tanımlanabilecek olan marşmelov "bataklık ebegümeci" anlamına gelir ve malum bitkiden elde edilir. Biz bu bitkiyi "hatmi" olarak da adlandırırız.
Hatmi veya bataklık ebegümeci denen bu bitkinin özü çeşitli işlemler sayesinde elde edilir. Ortaya çıkan öz daha sonra balla karıştırılıp iyice kaynatılır ve süzülür. Soğuduğunda pelte kıvamı kazanan şekerleme dilimlenip hastalara yedirilir.