Kapheros Profile picture
Sep 28, 2020 26 tweets 11 min read Read on X
Birçok kültürde yüzyıllar boyunca hiçbir bilimsel anlamı olmayan sihirli, esrarengiz ve yaşam için vazgeçilmez bir “hayat suyu” olarak kaldı.
Daha da ötesi soyluluk, kültür, din gibi kavramlarla ilişkilendirildi. Image
“Kan bağı”, “damarlardaki asil kan” benzeri nitelemeler ile insanlar, insan toplulukları ve ırklar yüceltildi.

Kan nakli ve beraberinde getirdiği devrim niteliğindeki gelişmeler, 20. yüzyıla "immünoloji çağı" denmesine neden olmuştur. Image
Bu alandaki en büyük gelişme, 1901 yılında yaşanmıştı.

Başarısız kan nakli örnekleri üzerinde çalışan Avusturyalı hekim Karl Landsteiner, az miktardaki kan örneklerini farklı hastalardaki kan örnekleriyle karıştırdığında, her zaman olmasa da, Image
kırmızı kan hücrelerinin aglütinasyona (kümelenmesine) yol açtığını keşfetti. İşte bu aglutinasyon yüzünden, uygun olmayan kan nakilleri sonucunda ölümler ve hastalanmalar yaşanıyordu. Image
Buradan yola çıkan Landsteiner, bunun alyuvarlarda hücre zarının dış katmanına yapışan A ve B olarak adlandırdığı iki antijenin varlığı ya da yokluğundan kaynaklandığını buldu.

Bunun yanında hem A hem de B grubuyla karıştırıldığında hiçbir şekilde kümelenmeye yol açmayan ImageImage
bir çeşit daha buldu. Alyuvarlarda, hücre zarının dış katmanına hiçbir antijenin yapışmadığını anlayan Landsteiner, bu kana 0 (sıfır) grubu (daha sonra "O" harfine dönüşen) adını verdi. Yaptığı bir dizi karıştırma ve gözlemin ardından, hücrelerin her iki antijeni de taşıdığı, ImageImage
AB adını verdiği yeni bir grup keşfetti.

1960’lara gelmeden Amerikalı Bilim adamı Philip Levine kanı Rhesus (Rh) faktörü içerip içermemesine göre Rh+ ve Rh– olarak da sınıflandırdı.

Kan nakli Ortaçağ’dan beri biliniyor, ancak grubunuza göre, Image
rastgele birinden aldığınız kanla yaşama ihtimaliniz %7-100 arasında! Nedeninin anlaşılması 20. yüzyıla kaldığından, önceleri kan nakli yapılması yasaktı.

Rönesans doktorları, hastalarının damarlarına kan aktarımı yapıldığında neler olacağını merak etmiş, Image
bazı doktorlar bunun pek çok hastalığın, hatta mental rahatsızlıkların bile tedavisi olabileceğini düşünüyordu.
1900 yılında Landsteiner'ın insan kan gruplarını keşfinin ardından diğer bilim insanları hayvanların da farklı kan gruplarına sahip olup olmadığını merak etti. Image
Bu çalışmalarda, bazı primat türlerinin, belirli insan kan gruplarıyla karışık kana sahip olduğu ortaya çıktı. Ancak, bir maymunun kanıyla, A kan grubuna sahip bir insanın kanının kümelenme yapmamış olması, maymun ve bu insanın ortak bir atadan bu kan grubu genini taşıdığı Image
anlamına gelmiyor. A kan grubu birden fazla kez evrimleşmiş olabilir.
Laure Ségurel ve Paris'teki Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi'ndeki meslektaşları, primatlarda AB0 genlerinin araştırılmasına yönelik bugüne kadar ki en büyük çalışmaya öncülük ettiler. Image
Yapılan çalışmalarda, araştırmacılar, kan gruplarımızın son derece eski olduğu bulgusuna ulaştı. Şebek maymunları ve insanların, hem A hem de B kan grubu tipleri için değişkenlere sahip olduğu görüldü ve bu değişkenlerin 20 milyon yıl önce yaşamış Image
ortak bir atadan gelmiş olmasının muhtemel olduğu anlaşıldı.
1952'de Bombay'da doktorlar, az sayıdaki hastada AB0 kan gruplarının hiçbirine (ne A, ne B, ne AB ne de 0 grubu) sahip olmadıklarını keşfetti. Image
Eğer ki A ve B kan grubu iki katlı bir ev gibi ve 0 grubu tek katlı bir müstakil ev ise, Bombay'daki bu hastaların yalnızca boş bir "arsaları" vardı. Bombay fenotipi olarak isimlendirilen bu durum, diğer bazı insanlarda da görüldü ancak oldukça sınırlı sayıdaydı. Image
Bilim insanları bu durumun herhangi bir zararı olmadığını söylüyor.
20. Yüzyıl'ın ortalarında bilim insanları ilk kez kan grupları ile farklı hastalıklar arasında bir bağlantı olduğunu fark etmeye başladı ve bu liste giderek büyüdü. Image
Örneğin; A kan grubunun, kanserin bazı tipleri (pankreas kanseri ve kan kanserinin bazı formları) için daha yüksek bir risk grubu içerisinde olduğu ileri sürülüyor. Öte yandan, 0 kan grubu insanlarında, ülsere yakalanma riski ve Aşil tendonu kopmaları daha muhtemel. Image
Ancak kan grupları ve hastalıklar arasındaki gizemli bağlantının büyük bir kısmı gizemini korumaya devam ediyor.
Kan gruplarının tanımlanmasından sonra bu defa kan gruplarına farklı anlamlar yüklenmeye başlandı. Bu anlamlandırmalar daha çok ırkçı, baskıcı dönemlerde Image
iktidar sahipleri ve yöneten çevrelerden geldi.
Almanya’da Naziler döneminde B grubu Slav ve Yahudi ırkları için bir işaret sayıldı. B kan grubuna sahip olanlar küçümsendi. A grubu ise asil Alman kanıydı. Naziler daha da ileri gittiler ve A kan grubu ile zekayı ilişkilendirdiler Image
Bu dönemde Alman ordusu sadece “sertifikalı Aryan” vericilerden kan bağışı kabul etti.
Bu tür uygulamalar sadece Nazi Almanya’sı ile sınırlı kalmadı.

O dönemlerde, Kızıl Haç bile kanları ırklara göre ayırmakta, ayrı renkten kişiler arasında kan nakli uygulamamaktaydı. Image
Amerika Birleşik Devletleri'ne bakacak olursak, benzer uygulamaları burada da görürüz. Ordu iki ayrılmıştı ve Kızıl Haç, zencilerden kan toplamayı reddetmişti. Pearl Harbor saldırısının ardından kana duyulan ihtiyaç o kadar fazlaydı ki, Image
kurum, zenci insanların kanlarını da kabul etmeye başlamıştı. Yalnız onlardan alınan kanı farklı şekilde etiketleyip işliyordu. 1950'li yılların sonunda Arkansas eyaleti, zenci ve beyaz insanların kanının ayrılmasını zorunlu kılan bir yasa çıkartırken
Louisiana eyaleti de izin almaksızın beyaz insanlara "siyahların kanını" veren hekimler için bunu suç sayan bir yasa çıkartmıştı.

Cumhuriyet'in ilk dönemlerinde ırkçılık ölçüsünde Türk kimliği ön plana çıktı. Kafatasları ölçüldü, parmak izleri ve kan grupları incelendi. Image
Sadi Irmak, Güney Anadolu Yörükleri'nden 400 kişinin kan gruplarını incelediği tebliğine "Türk ırkının ilmini yapmak emeliyle bütün bu cephelerden başlayan verimli çalışmalara bir küçük yardım olmak üzere, ırkımızın biyolojisine dair yaptığım araştırmaların sonuçlarını Image
hulasaten bildirmek istiyorum" diye başlamıştı. Yörüklerde 0 grubu yüzde 51.3, A grubu yüzde 40.5, B grubu yüzde 6.2, AB grubu ise yüzde 2 çıkmıştı. Sadi Irmak'ın çalışmalarına göre İstanbullu ve Anadolulu Türkler'de A grubu daha fazla iken Yörükler'de 0 grubu hakimdi. Image
Günümüz uygar dünyasında kan sadece bir biyolojik doku olarak kabul edilir.
Ona fazladan anlamlar yüklemek ancak önyargılı cahillerin işi sayılır

Irkçılığa, şovenizme ve ezen ulus milliyetçiliğinin her türlüsüne karşı çıkmak zorundayız. Image

• • •

Missing some Tweet in this thread? You can try to force a refresh
 

Keep Current with Kapheros

Kapheros Profile picture

Stay in touch and get notified when new unrolls are available from this author!

Read all threads

This Thread may be Removed Anytime!

PDF

Twitter may remove this content at anytime! Save it as PDF for later use!

Try unrolling a thread yourself!

how to unroll video
  1. Follow @ThreadReaderApp to mention us!

  2. From a Twitter thread mention us with a keyword "unroll"
@threadreaderapp unroll

Practice here first or read more on our help page!

More from @sigaramcamel

Oct 30, 2023
1799 , Fransız General Napolyon Bonaparte, Osmanlı yönetimindeki Filistin'de bir Yahudi devleti kurulması fikrini ortaya attı.
Birinci Siyonizm Kongresi İsviçre'nin Basel şehrinde toplandı. 1896'da gazeteci Theodor Herzl, ''Der Judenstaat'' yani Yahudi Devleti adlı
bir kitap yayınlamıştı ve kongrede bu kitaptaki fikirler tartışıldı.
Kongrenin sonunda, Basel Programı yayınlandı. Bu belgede, Filistin'de bir Yahudi vatanının kurulması ve Dünya Siyonizm Teşkilatı'nın bu amaca ulaşmak için faaliyete geçirilmesi öngörülüyordu
Image
Image
1903'e kadar, göçmen sayısı 25 bine ulaştı. Çoğu Doğu Avrupa'dan gelmişti.
O zamanlar Filistin, Osmanlı İmparatorluğu'nun parçasıydı.
1904 ila 1914 arasında 40 bin kişilik bir ikinci göçmen dalgası geldi. Image
Read 32 tweets
Jan 22, 2023
Ünlü yönetmen Steven Spielberg'in filmine ilham verdi.
1942’de İran’da doğdu. 1973 yılında Bradford Üniversitesinden kabul aldı ve 3 yıl boyunca İngiltere’de yaşadıktan ve okul bittikten sonra ülkesi İran’a geri döndü.
Mehran Karimi Nasseri, hayatı , 2004 yılında Steven Spielberg’in yapımcısı olduğu ve Tom Hanks’in başrolünü oynadığı “Terminal” filmine konu oldu.
O zamanlar İran’da Şah’a karşı başlatılan isyanda Nasseri de yer almıştı.
Annesinin İngiliz olması sebebiyle 1986 yılında İngiltere'ye yerleşme kararı alan Nasseri, yolculuk esnasında evrak çantasının çalınması sonrası yine de Londra uçağına bindi.
Read 19 tweets
Dec 17, 2022
Belirli bir bölgeye yeni doğmuş bir tavşan çifti (bir dişi, bir erkek) konuluyor. Her tavşan çifti ikinci aydan itibaren yetişkin hale geliyor ve her ay yeni bir tavşan çifti (bir dişi, bir erkek) doğuruyor. Image
Tavşanların hiç ölmediği varsayılırsa bu bölgede bir yıl sonra kaç çift tavşan olur?

Bu problem İtalyan matematikçi Leonardo Fibonacci’nin 1202 yılında yazdığı Liber Abaci (Hesap Kitabı) adlı kitabında yer alır. Image
Problemin cevabı Fibonacci dizisidir ve {1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, …} şeklinde devam eden sonsuz sayılardan oluşur.
Fibonacci dizisinin özelliği kendinden önceki iki ardışık sayının toplamının kendisinden sonraki sayıya eşit olmasıdır. Image
Read 26 tweets
Nov 3, 2022
Büyük Taarruz zaferi ile Anadolu’daki Yunan işgali sona erip, 11 Ekim 1922’de Mudanya Ateşkes Anlaşması imzalandığında artık ülkenin tek siyasi gücü fiilen TBMM Hükümeti olmuştu. Image
İtilaf Devletleri, İsviçre’nin Lozan kentinde toplanacak olan barış konferansına yine ikilik çıkarmak için TBMM’nin yanı sıra İstanbul Hükümeti’ni de davet etti.
Image
Image
İstanbul Hükümeti de Ankara’ya barış konferansına birlikte katılmayı teklif etti. Fakat Mustafa Kemal; ““Barış konferansında Türkiye Devleti yalnız ve ancak TBMM Hükümeti tarafından temsil olunur.” diyerek bu durumu reddetti. Image
Read 22 tweets
Oct 20, 2022
Osmanlı’da 1848’den beri Galatalı İngiliz bankerlerin Sırbistan, Dalmaçya ve Karadağ’dan getirdiği taş ustası işçilerle gerçekleştirilen kömür üretimi ve İngiltere’den ithal edilen kömür, ihtiyacı karşılamadığı için 24 Nisan 1867’de Dilaver Paşa tarafından
“Ereğli Kömür Maden-ü Hümayunu” adıyla bir nizamname yayınlandı.
100 maddelik nizamname Ereğli Sancağı’nın Bartın, Eskipazar, Akçaşehir ve Karasu, Safranbolu, Perşembe, Ulus, Amasra, Gökçebey, Ereğli, Horcanaz, Yenice, Devrek, Karabük ve Eflani gibi 14 kazasını kapsıyordu.
Mükellefiyet yasası 13-50 yaş arasındaki erkeklerin sağlam olanlarının ocakta kazmacı, küfeci ve direkçi olarak çalışmasını zorunlu kılıyordu.
Madende çalışacakları ise muhtar belirleyecekti.
Read 27 tweets
Aug 4, 2022
9000 yıldan daha uzun bir süre önce inşa edilmiş olan bu şehir şimdiye kadar keşfedilen en büyük Neolitik yerleşim yerlerinden biridir.
İngiliz kaşif James Mellaart tarafından 1958 yılında keşfedildi. Image
Konya’nın 52 kilometre güneydoğusunda, Çumra ilçesinin sınırları içinde yer alan tarihöncesi yerleşim alanı Çatalhöyük Batı ve Doğu olarak iki höyükten oluşuyor.
Doğudaki Neolitik, batıdaki ise Kalkolitik döneme tarihleniyor. ImageImage
MÖ. 7.400 ve MÖ. 6.200 yılları arasında tarihlenen 18 adet neolitik yerleşim katmanı bulunuyor.
Neolitik yerleşimler, göçebe yaşamdan yerleşik yaşama, başka bir deyişle tarım yaşamına geçişi işaret eder. ImageImage
Read 23 tweets

Did Thread Reader help you today?

Support us! We are indie developers!


This site is made by just two indie developers on a laptop doing marketing, support and development! Read more about the story.

Become a Premium Member ($3/month or $30/year) and get exclusive features!

Become Premium

Don't want to be a Premium member but still want to support us?

Make a small donation by buying us coffee ($5) or help with server cost ($10)

Donate via Paypal

Or Donate anonymously using crypto!

Ethereum

0xfe58350B80634f60Fa6Dc149a72b4DFbc17D341E copy

Bitcoin

3ATGMxNzCUFzxpMCHL5sWSt4DVtS8UqXpi copy

Thank you for your support!

Follow Us!

:(