شهرستان‌های ایرانشهر، متن فارسی میانه در سه برگ و ۶۰ بند در پایان دوره ساسانی نوشته شده و در آن نام شهرهای ایرانشهر آمده است
این متن احتمالا در زمان قباد یکم (۴۸۸ - ۵۳۱ میلادی) و یا خسرو یکم (۵۰۱ - ۵۷۹ میلادی) نوشته شده و در سده هشتم میلادی و در دوره خلافت عباسی ویرایش شده است. ۱
گویا تنها ترجمان به جای مانده از نوشتار "شهرستان‌های ایرانشهر" به دست «موسی خورنی» یا «موسس‌خورناتسی» (۴۰۵ - ۴۸۸ میلادی) تاریخ‌نگار ارمنی زمان ساسانی در «جغرافیای خورنی» (۴۸۱ - ۴۸۲ میلادی) آورده شده است که مبنای پژوهش‌های پس از خود در دورههای اسلامی به شمار می‌رود. ۲
کوست یکی از واحدهای تقسیمات کشوری ایران بود. در دوره پادشاهی خسرو اول (۵۳۱-۵۷۹ م)، شاهنشاهی ساسانی به چهار پاره بخش شد که به گزارش یک منبع ارمنی عبارتند از:
۱- کوست خراسان؛ بخش شمال شرق
۲- کوست خوروران؛ بخش جنوب غرب
۳- کوست نیمروز؛ بخش جنوب شرق
۴- کوست آدوربادگان؛ بخش شمال غرب
با این مختصر به شهرهایی که در کتاب شهرستانهای ایرانشهر قید شده می-پردازیم.
در کوست خراسان
شهرستان سمرقند
...سغد
در بلخ بامی، شهرستان نوازه
... خوارزم
...مرورود
...مرو و شهرستان هرات
... پوشنگ
... توس
... نیشابور
... قاین
در گرگان شهرستانی که آن را دهستان خوانند
قومسِ پنج‌بُرج
۴
پنج شهرستان را خسرو پسر قباد ساخت و آنها را خسروشاد و خسرومُست‌آباد و ویسپ‌شادخسرو و هوبوی‌خسرو و شادفرخ‌خسرو

در کوست خوروران،
شهرستان تیسفون
شهرستان نصیبین

شهرستان اورها/ رها
شهرستان بابل
شهرستان حیره
شهرستان همدان
در ماد و ناحیه‌ی نهاوند و حصار بهرام‌آوند
/۵/
بیست و یک شهرستان که در پدشخوارگر
شهرستان موصول
نُه شهرستان که در جزیره (شمال بین‌النهرین)
بیست و چهار شهرستانی که در زمین شام و یمن و آفریقا و کوفه و مکه و مدینه ساخته شده است
/۶/
در کوست نیمروز

شهرستان کابل
شهرستان رخود
شهرستان بست
شهرستان فره و شهرستان زابلستان
شهرستان زرنگ
شهرستان کرمان
شهرستان به‌اردشیر
شهرستان استخر
شهرستان دارابگرد
شهرستان بیشابور
شهرستان گوراردشیرخوره
شهرستان توج
شهرستان هرمزداردشیر و شهرستان رامهرمز
شهرستان شوش و شوشتر
/۷/
شهرستان جندی‌شاپور و شهرستان ایران‌کردشاپور
شهرستان نهره‌تیر
شهرستان هماوران
شهرستان آرست (آراهست)
شهرستان آسور و شهرستان به‌اردشیر
شهرستان جی
شهرستان «ایران‌آسان‌کردقباد»
شهرستان اشگر
شهرستان آذربایجان
شهرستان ون
در کوست آذربایجان
شهرستان گنزک
شهرستان آمُل
شهرستان بغداد
/۸/

• • •

Missing some Tweet in this thread? You can try to force a refresh
 

Keep Current with Ali Hozhabri

Ali Hozhabri Profile picture

Stay in touch and get notified when new unrolls are available from this author!

Read all threads

This Thread may be Removed Anytime!

PDF

Twitter may remove this content at anytime! Save it as PDF for later use!

Try unrolling a thread yourself!

how to unroll video
  1. Follow @ThreadReaderApp to mention us!

  2. From a Twitter thread mention us with a keyword "unroll"
@threadreaderapp unroll

Practice here first or read more on our help page!

Did Thread Reader help you today?

Support us! We are indie developers!


This site is made by just two indie developers on a laptop doing marketing, support and development! Read more about the story.

Become a Premium Member ($3/month or $30/year) and get exclusive features!

Become Premium

Too expensive? Make a small donation by buying us coffee ($5) or help with server cost ($10)

Donate via Paypal Become our Patreon

Thank you for your support!

Follow Us on Twitter!