Mijn collega nam al vele jaren staatsexamens af. Hij haalde mij over dit ook te gaan doen. Sinds 2013 mag ik dit werk doen. Het brengt mij door het hele land op verschillende scholen. Ik examineer geschiedenis en maatschappijleer
Sommige scholen hebben prachtige locaties in een groene omgeving, met alle faciliteiten. Een hoop scholen zitten in oude, versleten gebouwen. Soms weggestopt op een bedrijventerrein. Ik word daar altijd droevig van. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de huisvesting en het vso
staat vaak achteraan. Er zit voor raadsleden en wethouders blijkbaar weinig prestige aan. In de zomervakantie zijn de examens vaak en dan zitten wij en de kandidaat in een snikheet, slecht geventileerd lokaal weg te zweten.
Wat ik ook bemerk is het verschil qua voorbereiding. De leerlingen in het vso zijn zéér divers. Van ernstig ziek tot zwaar getraumatiseerd of een meervoudig beperking. Kleurrijke personen met hun eigen verhalen. Stikzenuwachtig.
Ik herinner me prachtige mondelingen, waarin een leerling boven zichzelf uitsteeg. Een 3 had voor het schriftelijke examen en met een dikke 8 wegging van het mondeling. En ook de mondelingen waar er niets uitkomt en het 25 minutenlang trekken en duwen is.
Dat ligt aan meerdere oorzaken, maar een springt er voor mij negatief bovenuit. De leerling was niet goed genoeg voorbereid op de exameneisen/stof. Een probleem bij het vso is dat zwaar specialistisch werk onderbetaald wordt t.o.v. het regulier voortgezet onderwijs.
Dit leidt tot een tekort aan bevoegde vakdocenten en dus aan kwaliteit. Als examinator moet ik een leerling afrekenen op dat gebrek. Extra pijnlijk. Zo ken ik voldoende voorbeelden waarbij leerlingen niet de verplichte casussen bij maatschappijleer hadden geoefend.
Ik prijs mijzelf gelukkig dat ik dit werk mag doen. De voorzieningen voor staatsexaminatoren zijn erg goed. Goede reiskosten, dagkosten, lunch vergoed. Riante nakijkvergoeding, prima dagvergoeding. Allemaal om mensen te binden. Vso-scholen serveren vaak de lekkerste lunches.
Toch voelt dit wrang. De docenten op het vso werken keihard, maar krijgen nauwelijks de voorzieningen waar zij recht op hebben. Ze vallen onder het basisonderwijs en mogen zelf niet examineren. Daarvoor komt dure expertise van buiten. Die wel excellente voorzieningen krijgen.
Laten we deze omissie weghalen uit het onderwijsbestel en het vso haar terechte plek in laten nemen in het voortgezet onderwijs. Minder staatsexamens voor mij en meer kansengelijkheid voor hen. Ik teken ervoor!