Thread by @sepehra

#رشته_توییت، نقدی بر اپیزود «خلاصه‌ی کتاب آیشمن در اورشلیم» از بی‌پلاس پادکست. @channelBpodcast @borjbooks
چند هفته پیش دیدم بی‌پلاس خلاصه‌ی کتاب «آیشمن در اورشلیم» (#هانا_آرنت، ترجمه‌ی زهرا شمس) که به تازگی در ایران ترجمه شده را برای خلاصه/معرفی انتخاب کرده. ۱/۱۳

تا زمان شنیدن پادکست هرگز کل کتاب را نخوانده بودم و مشغول شنیدن شدم. از اواسط پادکست و با شنیدن اتهاماتی که از قول آرنت نسبت به شورای یهود و بی‌عملی و شاید همراهی یهودیانی که به اردوگاه‌های تجمیع فرستاده می‌شدند متعجب و شوکه شدم. ۲/۱۳

بی‌پلاس در دقیقه‌ی ۲۷ از قول آرنت سوال‌هایی به عنوان مسائل «خیلی خیلی مهم‌ دیگر هولوکاست» نقل می‌کند. از جمله این‌که «...چرا ۱۰ مأمور نازی می‌توانستند هزار یهودی را مجبور کنند در قبر خود دراز بکشند؟ و خود یهودیان چرا سرشان را پایین می‌انداختند و به اتاق‌های گاز می‌رفتند؟» ۳/۱۳

همان موقع برای علی بندری نوشتم که کتاب را نخوانده‌ام اما بسیار بعید می‌دانم آرنت چنین نظری داشته باشد. مسئولان اردوگاه‌های مرگ و اتاق‌های گاز هرگز به یهودیان نمی‌گفتند که شما از طریق این اتاق گاز راهی عالم باقی خواهید شد! ۴/۱۳

اتاق‌ها به شکل حمام بود و صحنه طوری چیده می‌شد که گویی باید به حمام دسته‌جمعی بروند و بعد به جای آب، شیر گاز را باز می‌کردند. با این توضیحات و درخواست کردم که دوباره بررسی و احتمالا اصلاح کنند. ۵/۱۳

آقای بندری نوشتند که این نقل کلمه به کلمه نیست اما آرنت چند بار به این مضمون اشاره می‌کند و بهتر است من کتاب را دقیق بخوانم. در این فاصله من کتاب را سفارش دادم و دقیق خواندم. و متوجه شدم که متاسفانه تیم بی‌پلاس انتقادهای آرنت از دادستان را به حساب او گذاشته‌اند! ۶/۱۳

البته آن‌ها اولین نفراتی نیستند که چنین اشتباهی کرده‌اند و این البته عذر اشتباهشان نخواهد بود. در همان پیشگفتار کتاب مقاله‌ای از آموس ایلون با عنوان «تکفیر هانا آرنت» چاپ شده که به این اشتباه رایج اشاره می‌کند:«...بر خلاف اتهامات رایج، آرنت هرگز مشروعیت برگزاری محامکه‌ی ۷/۱۳

آیمن را در اسرائیل و توسط قضات اسرائیلی زیر سوال نبرد. و بار بر خلاف آن‌چه معمولا می‌گویند، هیچ‌وقت قربانیان را «به خاطر کوتاهی در مقاومت»، مسئول کشتار خودشان ندانست. او در واقع داشت با تلخی به دادستان کشور حمله می‌کرد که جرات کرده بود چنین ادعای سنگدلانه‌ای را مطرح کند.» ۸/۱۳

در واقع اشاره‌ی بی‌پلاس به صفحه‌ی ۲۶ کتاب است که آرنت با انتقاد از دادستان می‌گوید این‌ها مسائل به «ظاهر مهم» (و نه خیلی‌خیلی مهم) دیگری هستند از طرف دادستان مطرح شده‌اند و البته که ربطی به محاکمه‌ی آیشمن ندارند و باید مسکوت باقی بمانند. ۹/۱۳

متن کتاب و لحن آرنت البته کنایی است و واقعا نیازمند دقت است. در صفحه‌ی ۳۴ مساله را واضح‌تر می‌کند و با انتقاد مستقیم از دادستان به تناقض حرف‌های او اشاره می‌کند و در با نقل سوال‌های دادستان که از شهود یک به یک می‌پرسیده:«چرا اعتراض نکردی؟ چرا سوار قطار شدی؟ ... ۱۰/۱۳

پانزده هزار نفر آن‌جا ایستاده بودید و مقابلتان فقط چند صد نفر نگهبان بود - چرا طغیان نکردید و به سمتشان حمله‌ور نشدید؟»، می‌نویسد:«اما حقیقت غم‌انگیز این است که این نکته اساسا بی‌پایه بود، چون گروه‌ها و مردمان غیر یهودی هم متفاوت از این رفتار نکرده بودند.» ۱۱/۱۳

سپس آرنت از این سوال‌‌ها را آشکارا «بی‌رحمانه» و «احمقانه» می‌خواند و به سرنوشت تلخ معدود یهودیانی که جرأت کردند و به یک پلیس امنیت آلمانی حمله کردند اشاره می‌کند.
۱۲/۱۳

ذهن و آگاهی ما سال‌هاست که در ایران در معرض یهود‌ستیزی سیستماتیک است و دقیقا به همین دلیل از پادکستی مثل بی‌پلاس انتظار داشتم با حساسیت بیشتری به این مساله بپردازند. هنوز هم امیدوارم سعی کنند این اشتباه خود را تصحیح کنند. ۱۳/۱۳

آپدیت: با وجودی که آقای بندری در توییتر به اشتباه خودشون اعتراف کردند (هر چند ناچیز جلوه‌اش دادند) اما در اپیزودهای بعدی بی‌پلاس هیچ اشاره‌ای به این اشتباه نکردند. در حالی که تا قبلش حتی تلفظ‌های اشتباه رو در اپیزودهای بعد اصلاح و از مخاطبان عذرخواهی می‌کردند! واقعاً ناامید شدم.