١/١٠ رابرت ساپولسکی در پارک ملی Serengeti در شرق آفریقا چند دهه به مطالعه بابونها پرداخت، حیواناتی پرخاشگر که نرخ خشونت در آنها از هر پستانداری بیشتر است و به قول او رفتار فردی و اجتماعی آنها نمونه رفتار ماکیاولی است. بابونها چندان هدف حیوانات شکارچی قرار نمیگیرند
٢/١٠ و تنها چند ساعت در روز به دنبال غذا هستند و باقی روز را بیشتر صرف درگیری و جنگ با همنوع خود سپری میکنند. جدا از درگیری و جراحتهای فیزیکی، آزار روانی، تهدید، تشکیل گروه و طرد کردن ضعیفترها از جمله رفتارهای آنها است که در مجموع محیطی بسیار خشن و تهدیدآمیز را شکل میدهند.
٣/١٠ بابونی که جثه کوچکی داشته باشد و در مهارت اجتماعی نیز ضعیف باشد، به سرعت قربانی دیگر نرها میشود. ساپولسکی دو گروه بابون با فاصله دو کیلومتر را سالها تحت نظر داشت. به تدریج توجه توریستها به این پارک ملی جلب شد که در نزدیکی یکی از آن دو گروه، کمپ توریستها ایجاد شد.
١٠/۴ هر صبح آشغالهای کمپ داخل چالهای ریخته میشد که منبع غذایی برای حیوانات اطراف بود. این مسأله، نحوه زندگی گروه بابون نزدیک به آن را کاملا تغییر داد. در نزدیکی محل ریختن آشغال تجمع میکردند، تنها بر سر غذا نزاع داشتند، چاق شدند به شکلی که مواردی از دیابت در آنها دیده شد.
۵/خبر به گروه دوم هم رسید و هر صبح نیمی از نرها، که تهاجیتر از بقیه بودند، ٢کیلومتر مسیر را طی میکردند تا به محل غذا آماده برسند. بعد از درگیری با دیگر بابونها و خوردن غذا بازمیگشتند. مدتی بعد لاشه گاوهای آلوده به بیماری سل در آشغالها، این بیماری را به بابونها نیز انتقال داد
١٠/۶ تمامی بابونهای یک گروه و نیمی از نرهای گروه دیگر تلف شدند. بابونهایی که باقی ماندند آرامتر بودند و تعداد مادهها نیز دو برابر نرها بود. به سرعت شرایط و نحوه زندگی آنها عوض شد و رفتارهایی نشان میدادند که قبلا سابقه نداشت، با هم بازی میکردند، دورهمی بیشتر بود،
٧/١٠ و نرها حتی از بچهها مراقبت میکردند. اینجا ساپولسکی به مدت ١٠سال مطالعه آنها را متوقف میکند. پس از شروع دوباره متوجه میشود که رفتارها همچنان همان بود، بابونها اجتماعی بودند و خشونت زیادی از خود نشان نمیدادند. اما نکته این بود که تمامی نرهای مهربان ١٠سال پیش مرده بودند
٨/١٠ و نرهای حاضر به تدریج به گروه اضافه شدند. نرهایی که خود در محیط خشن متولد و بزرگ شدند اما پس از مهاجرت به اینجا طی حدود ۶ماه دریافتند که شرایط جدید متفاوت است و تطبیق یافتند. به عبارتی فرهنگی که ناگهانی تغییر کرد به نسلهای بعد هم انتقال یافت. نقش محوری را هم مادهها داشتند
٩/١٠ و شرایط جدید را به نرهای تازه وارد میآموختند. در واقع تاثیر محیط بر خشونتی که در نرها ذاتی و فطری شناخته میشد، بیشتر بود، تغییر فرهنگی که تنها به تغییر ١ نسل نیاز داشت.
اگرچه که جامعه انسانها و بابونها متفاوت است و دینامیک پیچیدهتری دارد،
١٠/١٠ اما مخربترین تعریف از رفتار آدمی هم واژههای "ذاتی و غریزی و نهادینه شده" است. نمونههای بسیاری از تغییر چشمگیر رفتاری در جوامع انسانی میتوان یافت، مانند ژاپن قبل و بعد از جج٢ و یا حتی اروپای قبل و بعد از ١٩۴۵.
منبع کتاب Behave
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
۵/١ گالیله در مدت حبس خانگی کتابی نوشت که یکی از پایهایترین نوشتههای تاریخ علم شد، کتابی که خلاصهای از تفکرات او طی ۴٠ سال گذشته در مورد چگونگی عملکرد دنیای پیرامونش بود. کتاب شرح گفتگوی سه نفر از مشاهداتشان و سعی در توضیح آن است. یکی از آن سه نفر، سالویاته، فردی دانا است که پاسخ سوالات را شرح میدهد. در یکی از گفتگوها در مورد محدودیت اندازه و استحکام بنا اینگونه توضیح میدهد: "افزایش اندازه بناها و استحکامات از مقداری بیشتر غیرممکن است، از جایی به بعد ساختمان زیر بار خود فرو میپاشد. همانگونه که طبیعت درخت بینهایت بلند نساخته، و یا اسب و یا انسان از اندازهای بزرگتر ممکن نیست." توضیح مسأله ساده است، وزن یک بنا یا موجود زنده با توان سوم ابعاد آن متناسب است، اما استقامت آن با سطح مقطع یا توان دوم ابعاد آن متناسب است. در نتیجه با افزایش ابعاد، استقامت به اندازه وزن زیاد نمیشود و از نقطهای امکان بزرگ شدن وجود ندارد. در نتیجه موجودات با وزن کمتر، توان نسبی بیشتری دارند. یعنی مثلا مورچه چند ده برابر، سگ تا دو سه برابر، و انسان یا اسب به اندازه وزن خود را میتواند تحمل کنند.
این قانون ساده و مشابه آن، تاثیر بزرگی بر دنیای امروزی و نحوه پیش رفتن تکامل داشته. جهش اگر چه تصادفی است/random mutation، اما تکامل محدود به قوانین فیزیکی طبیعت است. برای مثال تکامل نمیتواند به KingKong و یا حشرات غول پیکر برسد. میزان خنک شدن از طریق پوست به مساحت ارتباط دارد در حالیکه میزان مصرف انرژی و تولید حرارت با حجم. یکی از عوامل محدود شدن بیش از اندازه بزرگ شدن حیوانات، همین کاهش امکان خنک شدن است. گوشهای بزرگ فیل راهی برای رفع این مشکل بوده.
کتاب Scale به مسأله تغییر رفتار یک سیستم پیچیده (مانند موجودات زنده، شهر، کمپانی، ...) به تغییر اندازه، نحوه رشد، و قوانین اساسی فیزیکی و ساختاری در شکلگیری آنها پرداخته. نخست چند تعریف ساده از مفاهیم اصلی؛ سیستم پیچیده متشکل از اجزا بسیار زیادی است که رفتار نهایی سیستم بسیار با رفتار تک تک اجزا تفاوت دارد. و ممکن است رفتار و ویژگی داشته باشد که در هیچ کدام از اجزا وجود ندارد. ویژگی مهم دیگر امکان تطبیقپذیری و تکامل است، مانند انتخاب طبیعی داروین به عنوان عامل محرک تکامل موجودات زنده. به عبارتی اگر چه تکامل متابولیسم زیستی تصادفی است، اما ویژگیهای اساسی و قابل اندازهگیری با اندازه و مقیاس ارتباط دارد. پاسخ سیستمها به تغییر مقیاس همیشه خطی نیست و در نظر نگرفتن مقیاس میتواند به خطا منجر شود. این ارتباط میتواند فراخطی و زیرخطی superliner/sublinear باشد، و عموما با تابع نمایی بهتر بیان میشود.
١/٧ کتاب Unsettled به مسأله گرمایش زمین، دادههای علمی مرتبط با آن، و تاثیر آن بر اقلیم پرداخته. برخلاف آنچه که در رسانهها و دنیای سیاست تصویر میشود، تاثیر آدمی و دنیای مدرن صنعتی بر شرایط اقلیمی منجر به نابودی دنیا و پایان آن نیست. دانشمندان دنیا بر بالا… https://t.co/TGfn3ERVKftwitter.com/i/web/status/1…
اقلیم/climate برداشتی آماری و متوسط وضعیت آب و هوا طی حداقل چند دهه است و مشاهدات کوتاه مدت بیانگر تغییرات اقلیمی نیست. آب و هوا/Weather رفتاری دینامیک، غیرخطی، و آشوبی دارد و در کوتاه مدت تغییرات زیادی میتواند نشان دهد.
زمین ٧٠٪ نور خورشید را جذب میکند و حدود ٣٠٪ از نور خورشید بازتابانده میشود و در گرمایش زمین مشارکتی ندارد. ضریب انعکاس یا ضریب البیدو albedo زمین در سطوح مختلف و نقاط مختلف متفاوت است اما میزان متوسط آن، در حال حاضر ٣٠٪، اثر چشمگیری بر دمای زمین دارد. از طرفی هم اتمسفر، مثل… https://t.co/hrjsrwelJptwitter.com/i/web/status/1…
١/١٩ در تحلیل عوامل حمله به اوکراین دو عامل نقش اصلی داشتند: اول جهانبینی پوتین و حلقه اطرافیان، نگاه آنها غرب و تلقی آنها از جایگاه روسیه در دنیا و دوم ملاحظات ژیوپلتیک و جغرافیای این کشور و رابطه با کشورهای اطراف.
بیش از ٧۵٪ جمعیت روسیه در گوشه غربی این کشور ساکن هستند و هسته جمعیتی روسیه در مثلث بین سنتپترزبورگ، کازان و ولگوگراد قرار دارد، و بین این منطقه و اروپا و کشورهای ناتو، دشتی پهناور و بدون عوارض طبیعی قرار دارد که دفاع از آن در برابر حملات زمینی بسیار دشوار است.
اولین مانع طبیعی دریای بالتیک و رشته کوه Carpathian در اوکراین و مولداوی هستند. (در برخی نقشهها به نظر میرسید هدف فوری روسیه بعد از اوکراین مولداوی بود). از دید روسیه، بلاروس و اوکراین به عنوان دو متحد به عنوان یک بافر در برابر حمله احتمالی میتوانستند عمل کنند.
١/١٢ مهاجران اروپایی به قاره آمریکای شمالی، گروههایی با پیشزمینه سیاسی دینی اجتماعی و فرهنگی متفاوت بودند و هر کدام در یک منطقه پراکنده شدند. کتاب American Nations به شکلگیری کشور آمریکا، پیوند بین مهاجرها و ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی آنها پرداخته.
این تفاوتها تاثیر بزرگی بر تحولات آمریکا داشته که گاهی هم به جدل و نزاع منجر شده. در نظر گرفتن این پیشینه تاریخی، به درک تفاوتهای اجتماعی و تاثیر آن بر هویت آمریکایی کمک میکند. این نقشه پراکندگی اولیه هر دسته تر مهاجران را نشان میدهد.
لردها و زمینداران انگلیسی و بردهداران Barbados به جنوب آمریکا مهاجرت کردند و در منطقه معروف به Deep South خواهان حفظ رسوم قدیم، در سرزمینی جدید بودند.
ملت Yankeedom شامل طبقه تحصیل کرده و فارغالتحصیلان کمبریج و آکسفورد و پیوریتنها بود
١/٩ کاسپارف از فعالان مخالف حکومت پوتین مقالهای منتشر کرده با هدف اطمینان دادن غرب به فردای بعد از سقوط پوتین که نکات جالبی داشت. از دید او ترس از عواقب شکست سخت روسیه در اوکراین و تبعات سقوط حکومت پوتین، مانع از اقدام غرب برای وارد کردن ضربه نهایی به روسیه شده.
پیشبینی کرده که شکست پوتین به تغییرات گسترده منجر شود و آنگونه که کاخ سفید گمان میکند به هرج و مرج و سیل مهاجرت، تجزیه، و قدرت گرفتن چین منجر نخواهد شد چرا که مردم روسیه آماده پذیرش دموکراسی و آشتی با غرب هستند. تاکید کرده که خطر ادامه حضور پوتین در قدرت بیشتر از سقوط آن است.
بعد از سقوط پوتین روسیه دو گزینه خواهد داشت، تحت نفوذ چین قرار گرفتن یا متحد غرب شدن. کاسپارف به همراه گروه Russian action committee برنامه بعد از سقوط پوتین را چنین ترسیم کردند: احیا حکومت قانون، فدرالیسم، ایجاد سیستم پارلمانی، اجتناب از مرکزگرایی، بازگشت به مرزهای ١٩٩١،
١/١٠ بیستمین کنگره حزب کمونیست چین با تضمین ریاست شی جینپینگ برای یک دوره دیگر به پایان رسید. افراد جدید منتصب در CCP همه مورد اعتماد شی و با سابقه امنیتی بودند تا اقتصادی. تمرکز سخنان شی هم بر مسایل امنیتی، مقطع حساس کنونی، و نگاه ژئوپلتیک و کمتر بر رشد اقتصادی بود.
طی دو دور اول شی جینپینگ، سرمایهگذاری بر بخش دولتی و خصوصی پربازده در محوریت برنامهها قرار داشت. پتانسیل اقتصادی چین در نیروی کار ارزان و جابجایی نیروی جوان از حاشیه به شهرها بود. تا سال ٢٠٢٠ چین به مدت ۴دهه متوسط رشد اقتصادی سالانه ٩٪ را تجربه کرده، اما
اما پیشبینیها جدید حاکی از کاهش این عدد به ٣-۴٪ است. در دهه دوم قرن ٢١، پلتفرمهای اینترنتی بزرگی در چین پا گرفتند و به شرکتهای بزرگی تبدیل شدند، اما در سال ٢٠٢٠ تمامی این شرکتها مورد حمله دولت قرار گرفتند، و با تغییر قوانین و به بهانههای مختلف به جریمههای سنگین محکوم شدند.