Mehmet Esat Bülkat veya Esat Paşa (18 Ekim 1862, Yanya - 2 Kasım 1952 İstanbul)
Balkan Savaşları sırasında Yanya'da gösterdiği savunma ve direnişi ile tanınan Esat Paşa,
Çanakkale Savaşı'nın da kahramanlarındandır.
Düşman kuvvetlerinin boğazı geçip İstanbul'a varmasını önleyen komutanlardan biri olmuştur.
Hacettepe Üniversitesi sanat tarihi bölümü öğretim üyesi Filiz (Çalışlar) Yenişehirlioğlu'nun kendi soyağacından yola çıkarak Türk diplomasi ve siyaset hayatına damgasını vurmuş Yanyalı ailelerin hikayelerini anlattığı şu yazıdan alıntı:
Yanya’nın ilk Belediye Başkanı Mehmet Emin Efendi’nin üç oğlu vardır. Mehmet Emin Efendi’nin eşi anneannemin halası,yani Namık (Bülkat) Efendi’nin kız kardeşidir. Çocukları Esat (Bülkat), Vehip (Kaçi) ve Nakiyeddin.
Esat ve Vehip Paşalar I. Dünya Savaşı sırasında Yanya’nın savunmasını üstlenmiş kişilerdir.
Nakiyeddin ise Yapı Kredi Bankası’nın kurucusu Kazım Taşkent ve kızkardeşi Rabia (Adakan) Teyze’nin babalarıdır.
Esat ve Vehip Paşalar ilk ve orta öğrenimlerini Yanya’da gördükten sonra Kuleli Askeri Okulu’nda okumuşlar ve Yanya Kolordusu’nda görev almışlardır.
Vehip veEsat Paşaların Acıbadem’de ayrı ayrı konakları bulunuyordu.
Esat Paşa’nın konağı ailedeki düğünlerin yapıldığı yer olmuştur. Anneannem Zahu ve kardeşi Nesimuş (Nesime Akdoğan) burada evlenmişlerdir.
Diğer halalarının kızı olan Makbuluş (Makbule teyze) bu düğün gecelerinde oynanan sirtoları (sirtaki tipi dans) gevrek kahkahaları ile anlatır, biz çocukları bol bol güldürürdü.
Esat Paşa’nın Balkanlar’daki karışıklığı bilmesi, ailenin hemen harp öncesinde İstanbul’a göçmesinde etken olduğunu gösterir.
Bu dönemde Yanya’dan çok sayıda aile göç etmiştir. Bir kısmı İzmir’e, bir kısmı İstanbul’da Pendik’e yerleşmiştir.
Son kalanlar ise içinde Esat Paşa’nın da bulunduğu 1924 Mübadele Komisyonu kararıyla gelmiş olmalıdır. 1990’da Yanya’ya ikinci gidişimde Halk Sanatları Müzesi Müdürü Yanya’da sadece bir tek Türk’ün bulunduğunu söylemişti. Maalesef tanışamadık.
Pendik’e yerleşenler burayı adeta bir Yanyalı yerleşim yeri haline getirmişlerdi.
Notlar :
İkbal Bülkat'ın görümcesinin oğlu Nakiyüddin Bey, Kazım Taşkent'in babasıdır:
İkbal Bülkat'ın torunu Ruhsar Çalışlar'ın kızı Filiz Çalışlar Yenişehirlioğlu'nun anlatmış..
Ruhsar Çalışlar'ın kayınpederi Aziz bey ve kardeşi Orgeneral İzzettin Çalışlar'ın babaları Ataullah bey,
Abdülhalik Renda'nın annesinin babası Ali bey'in kardeşidir.
Abdülhalik Renda, Uğur Mumcu'nun da anneannesinin kuzenidir.
İkbal Bülkat'ın yeğeni Münevver Akçin'in kızı Beysül hanım, Kadir Has'ın eşi Rezan hanım'ın halası Bedriye Eraslan'ın dünürü Arif İsmet Çetingil'in oğlu Ergon bey ile evlenmiş:
Esat ve Vehip Paşalar - Germirli ailesi - Kadir Has - Verdi ailesi
Ali Şevket Erkün'ün kardeşi Hariciye Nazırı Abdüllatif Safa bey'in oğlu Orhan Safa'nın damadı Ahmet Çullu, Çetin Emeç'in kardeşi Aydın bey'in eşi Naziye hanım'ın kardeşidir:
Çetin Emeç - Münir Özkul - Gencay Gürün
Ali Şevket Erkün'ün kızkardeşi Saffet hanım'ın eltisi Sabite hanım, Vefaizade Feridun Paşa'nın kardeşidir.
Sabite Feran'ın oğlu
Zühtü Feran, Dışişleri eski bakanlarından Haluk Bayülken'in bacanağıdır:
Ali Şevket Erkün'ün kızkardeşi Radife hanım'ın kızı Sadiye Trupia'nın İtalyan eşinden dünyaya gelen ve 2014 yılında hayatını kaybeden Prof. Antonio Luigi Trupia'nın eşi Sevim Trupia,
ilk eşi Ali Sipahi ile birlikte yarışlara katılarak Türkiye'nin ilk kadın rallicisi ünvanını elde etmiş
Ali Şevket Erkün'ün yeğeni, Münir Özkul'un dayısı, psikanalizi Türkiye'ye getiren ilk isimlerden Dr. İzzettin Şadan bey:
Yayımlanmamış bir kitabın hikayesi
Münir Özkul'un annesi Hayriye hanım, Tophane-i Amire Bahriye Dairesi azasından Mirliva Mustafa Mazhar Paşa'nın kızıdır.
Münir Özkul'un ilk eşi Şadan hanım'la evliliğinden Hayriye ve Sait Ferdi adında iki çocuğu var.
Özkul'un kızı Güner hanım'ın annesi oyuncu Suna Selen , Tarihçi Ahmet Cevdet Paşa'nın kızı Fatma Aliye hanım'ın torunudur.
Zafer Rabia Edirne'nin oğlu Osman bey'in düğün haberi:
Mes'ud bir evlenme istanbul Rıhtım İşletme idareleri murakıbı Cemal Tekeli'nin torunu ve Yozgad meb'usu avukat Emin Draman'ın kızı Gönül'le Edirne müdafii merhum Şükrü Paşa'nın oğlu kimyager,
Diplomat Mühendis Osman Şükrü'nün düğünleri dün akşam Perapalas salonlarında her iki tarafın güzide dostları ve akrabası huzurile tes'id edilmiştir. Yeni evlilere saadetler dileriz.
Rasim Öztekin vefat etmiş yakınlarına ve sevenlerine başsağlığı diliyorum.
T.B.M.M. 1.2.3. Dönem Milletvekillerinden Miralay Rasim Celalettin Öztekin'in oğlu Atilla Fazlı beyle ile Bitlis Valisi Hüseyin Hüsnü Paşa'nın torunu Şükran hanım'ın oğullarıydı Rasim Öztekin..
Notlar :
Ziya Çarmıklı - Rasim Öztekin - Manyasizadeler - Hasan Hüsnü Paşa
Artvinli ünlü işadamı Ziya Çarmıklı'nın dünürü Belkıs Morova'nın dayızadesi Sabiha Barlı'nın kızı Esin İncealemdaroğlu,
Son Halife Sultan Abdülmecid'in kızı Darüşşehvar Sultan'ın Haydarabad (Hindistan) Nizamı ile evliliğinden dünyaya gelen Keramet Jah'ın eşidir.
Sabiha Barlı'nın diğer kızı Ayşe hanım'ın görümcesi , Kadir Has'ın kayınbiraderinin oğlu Ali Germirli'nin eşidir.