Kur'an'a dışarıdan yöneltilen eleştiriler ve Kur'an'a dair içeriden bildirilen arzuhaller arasında metinde bağlam takibinin yapılamaması yer alıyor. Pasajla zahirde alakasız görünen metinlerin araya girmesi, dağınık bir kompozisyon izlenimi oluşturuyor.
Neticede metnin anlaşılmadığı ifade ediliyor.
Kur'an'da konuların muhtelif yerlere dağıtıldığı, konular arası sekmelerin olduğu hepimizin malumu. Ve bunun Kur'an yazarının tercihi olduğu da müslümanlar nazarında sabit.
Bu dağınık anlatımın (burada "dağınık"ı olumlu ya da olumsuz anlamda değil, nötr anlamda kullanıyorum) bazı olumsuz sonuçları olsa da olumlu sonuçları olduğu da hepimizin malumu. Allah yaptığı işi en yapan olduğuna göre, ...
... mevcut sunumun olumlu yanlarının ağır bastığını söyleyebiliriz. Üstelik bağlamlar arası geçişlerin sert değil, aslında gayet yumuşak olduğu ve çoğu zaman bağlam değişiyor gibi görünse de metnin aslında hep aynı eksende, birkaç nokta etrafında döndüğü ...
...dikkatli bir okuyucunun gözünden kaçmaz
Bu Tweet dizisinde dağınık anlatımın fayda-zararlarını irdelemeyecek; sadece, dağınık sanılan pasajlardan birkaçının ne bakımdan bir bütün olduğunu örneklemeye çalışacağım
Belki de uzun soluklu bir dizinin şafağındayızdır, kim bilir :)
Ekte bahsi geçen kitapta yemin pasajlarıyla alakalı getirilmiş birkaç tevili paylaşmak istiyorum.
Benim de özellikle yemin ifadelerinin önüyle ardıyla doğrudan bir irtibat kurmakta zorlandığım oluyor.
Yazar atlılara edilmiş yeminin, mücahidlerin yaptıkları sabah baskını ve ganimetlerle irtibatlı olabileceğini düşünmüş. Bir diğer ilginç noktaysa sabah baskınıyla mezarlardan sökülüp alınmayı benzeştirmesi olmuş.
"Mutlak doğru budur" diyemeyiz ama yazarın yorumunun yemine konu olan şeyle bağlam arasında uyum temin eden bir yorum olduğu aşikar.
Ayetler hakkındaki başkaca çevirilere ve tefsirlere çok bakmadım ama farklı görüşler olduğunu da bilmenizde fayda var.
Yeni bir bilgi edinmenin heyacanıyla tweetin devamını getirmeyi unutmuşum.
Şöyle bir şey olacaktı:
Benim de yeminli surelerde yemin edilen şeylerle bağlam arasında irtibatı kuramadığım oluyor. ...
Ama 11 ayetli surenin ilk 5 ayetinin adeta ortaya söylenmiş alakasız yeminler, son 6 ayetininse yeminlerle alakasız bambaşka bir sözü bulundurması akla yatkın durmuyor.
Sözün başıyla sonu arasında öyle veya böyle bir irtibatın olması gerektiğini sanıyorum. İrtibatı görmüyorsak, sorun bizde. Neyse ki her bilenin üstünde bir bilen var da sora sora öğrenebiliyoruz :)
Devam edelim. Kitapta konu edilen bir başka pasaj ise Şems suresinde. Buna benzer izahları başkalarında da okuduğumu hatırlıyorum ama paylaşım bu kitaba nasipmiş :)
Yazar özet olarak, yemin edilenler arasındaki zıtlıkla bağlamda bahsi geçen zıtlıkların vurgulandığını ifade etmiş
Kendimi yanlış ifade etmişim. Daha doğrusu eksik.
Elbette edilen yeminlerdeki nesneler yalnızca yemin nesnesi olabilir, bağlamla irtibatı olmayabilir.
Örneğin "Vallahi" dediğimiz zaman sözün devamının Allah ile alakalı olması gerekmez.
Diziler çıkmadan aylar evvelinden her haberini takip etmiş, çıkış tarihlerini aylar evvelinden not almış birisi olarak ama hiçbirisinin de fanı, gurusu olmayan birisi olarak, sadece evreni ...
... ve hikayelerini beğenen ve bunlara saygı duyan, az çok edebiyattan anlayan; fantastik evrenlerden hoşlanan, biraz da iyi film -dizi izlemek isteyen birisi olarak konuşuyorum.
Güç Yüzükleri için evvelen ekteki gibi düşünüyordum ve beklentiyi düşürüp ...
... fırsat verilmesi gerektiğini savunuyordum.
Sonrasında Güç Yüzükleri'nin sorununun karakter derinliğinin kurulamıyor oluşu olduğunu düşündüm. Şuan ise Güç Yüzükleri'nin sorununun ne olduğunu halen bilmiyor olsam da diziye zerre miktar devam etme isteğimin olmadığını ...
Âyetlerde geçen ibareler sıfatlaştırılarak ayetler mekânsızlaştırılmaya çalışılıyor. Bu mekânsızlaştırma girişimi dilsel düzeyde başarılı olsa bile asla başarılamayacak olan şey ayetlerin zamansızlaştırılmasıdır. Zira her fiil bir zamanda vuku bulur.
Evet her fiilin vuku bulması için mekana ihtiyacı olduğu muhakkaktır ama zaten kastım ve düşüncem bu mekansızlaştırmanın ancak dilsel ve hatta sathi düzeyde yapılabileceğidir. Mekânsızlaştırma başarılı olsa dahi zamansızlaştırma imkânsız olduğundan son tahlilde varılan yer ...
... gene aynı yer olacak; metin, metin içi unsurlardan ibaret kalamayacaktır.
Kur’an’ı anlama yolunda metin ile sınırlı kaldığını ve kalınması gerektiğini iddia eden “kaba Kur’ancılık’ın” bazı mümessilleri tarafından metin içinde metin dışına atıf yapan bir takım mekân ve ...
Cemre hadisesinden çıkaracağımız derslerden birisi bence şu olmalı: Günahı sıradanlaştırmamamız gerek.
Bizde erdemlerin meleke haline gelmesi gerek, ahlaksızlığın değil. Eğer içeriden (nefsimizden / vicdanımızdan) ve dışarıdan (eş, dost) ...
... günahlarımıza, kusurlarımıza dair gelen uyarılar varsa bu uyarıları nimet bilip ayağımızı denk almalıyız. Uyarılara kulak tıkayıp günahı "ne yapayım, bu da benim kusurum" şeklindeki söylemlerle sıradanlaştırmak nihayetinde kişiyi saptırıyor.
Mümin günahsız adam değildir, mümin günahından dönmeye çalışan adamdır. Hiçbirimiz günahsız değiliz. Bu olay vesilesiyle düşünelim: "benim sıradanlaştırdığım günahlarım neler?"
Ülkeyi cehalet ve aymazlığıyla yaşanmaz hâle getiren mürekkep gördüğünde irin sanan, kitap görse tuğla yerine koyacak, laftan ve halden anlamaz, kendinden başkasına yaşam alanı bırakmayıp esasen aldığı nefesin dahi ziyan ve israf olduğu yamyam sürüsü versin, verebilirse.
Madem durumları kendilerinde değil de sonuçlarına göre değerlendirip, faydanıza çıkacaksa he deyip zararınıza çıkacaksa istemezük diyorsunuz; ülkeyi dar ettiğiniz, merkep niyetine sırtına bindiğiniz, verdiğinizi vehmettiğiniz üç kuruşla haysiyetini, ...
... ömrünü, hayatını satın aldığınızı zannettiğiniz adamların size olası bir siktir çekişlerinde başınıza gelecekleri düşünüp ona göre davranın.
"Adam olun, başınızı yakarız" şeklinde ucuz bir savunma yapmıyorum. Sadece sizin seviyenize inip anlayacağınızı ...
Gerek dışarıda gerek burada gözlemlediğim bir şey var. Ahalinin felsefeyle ilgisi din felsefesiyle, din felsefesiyle ilgisiyse Tanrının varlığı ve yokluğuna yönelik argümanlarla sınırlı.
Twitterda ve dışarıda felsefeyle ilgili kimi gördüysem (birkaç istisna dışında) ...
... gerçekten sadece Tanrının varlığına dair konuşuyor. Evet Tanrı evrenin en önemli konusu olabilir ama tek konusu değil ki be birader. Tanrıyı ispatladıysan az beri gel de biraz dil, ahlak felsefesi ...
... neyim yaz belki vahyin otantik anlamını bulur da oradan ahlaki bir zemin inşa edersin.