रुद्र महालय मंदिर रुद्रमल हे सरस्वती नदीच्या काठावर आणि गुजरातमधील सर्वात प्राचीन शहरांपैकी एक असलेल्या सिद्धपूर येथे वसलेले आहे. हे मंदिर भगवान शिवाला समर्पित आहे आणि बहुधा चालुक्याच्या काळातील गुजरातचे सर्वात महत्वाचे मंदिर आहे. रुद्र महालयाचे बांधकाम 10 व्या शतकात राजा
मूलराजाने सुरू केले आणि सुमारे 12 व्या शतकात राजा जयसिंह सिद्धराजाने पूर्ण केले.
ऐतिहासिक पुराव्यांनुसार, रुद्र महालय मंदिरात तीन मजली शिखर, सुमारे 1600 खांब, 12 प्रवेशद्वार, रुंद मध्यवर्ती सभामंडप, तिन्ही बाजूंनी मंडप इत्यादी आहेत. असे मानले जाते की हे मंदिर त्या काळातील
सर्वोत्तम भव्य मंदिरांपैकी एक होते. सर्वात उंच स्तंभ. हे मंदिर अल्लाउद्दीन खिलजी आणि नंतर गुजरातचा सुलतान अहमद शाह यांनी नष्ट केले. त्यानंतर काही भागाचे रुपांतर सिद्धपूरच्या मशिदीत करण्यात आले. आता या वैभवशाली मंदिराचे उत्तरेकडील चार खांब, पूर्वेकडील पाच, तीन मजली मंडपाचे मंडप,
मंडपामागील चार खांब आणि तोरण यासह या वैभवशाली मंदिराचे फक्त तुकडे उरले आहेत. मुघल हल्लेखोरांनी बहुतांश भाग उद्ध्वस्त केला आणि काही भाग मशिदीत बदलला.
रुद्र महालयाचे बांधकाम इसवी सन 943 मध्ये मूलराजा सोळंकी यांनी सुरू केले होते आणि 1140 मध्ये सिद्धराज जयसिंह यांनी पूर्ण केले होते.
1410-1444 मध्ये अल्लाउद्दीन खिलजीने हे मंदिर उद्ध्वस्त केले आणि नंतर अहमद शाह I याने हे मंदिर पाडले आणि त्याचा काही भाग संयुक्त मशिदीत बदलला. 10 व्या शतकात गुजरातच्या सोलंकी घराण्याचे संस्थापक मूलराजा सोलंकी यांनी रुद्र महलय मंदिराच्या बांधकामास सुरुवात केली.
स्थानिक लोककथेनुसार, मुलादेवने आपले सिंहासन बळकावण्यासाठी आपल्या मामाची हत्या केली होती. त्याने आपल्या आईच्या संपूर्ण नातेवाईकाची हत्या केली. तथापि, त्याच्या वृद्धापकाळात त्याच्या मनावर केलेल्या गुन्ह्यांचा प्रभाव पडला आपल्या वाईट कृत्यांपासून मुक्त होण्यासाठी त्याने रुद्र महालय
बांधले. मात्र, अज्ञात कारणामुळे बांधकाम अपूर्ण राहिले. 12 व्या शतकात सिद्धराज जयसिंह यांनी मंदिर परिसराची स्थापना केली आणि ते सिद्धपूरचे प्रमुख मंदिर संकुल बनले. हे मंदिर 1600 खांबांवर उभे आहे. मंदिरात सुमारे 18000 मूर्ती स्थापित आहेत. रुद्र महालय ही ३०,००० सोन्याची भांडी आणि
१७०० ध्वज असलेली एक भव्य रचना होती. प्राचीन काळी हे मंदिर सुंदर चमकत होते पण आज ते नष्ट झाले आहे.
दुसर्या एका आख्यायिकेनुसार, गोविंददास आणि माधवदास यांनी रुद्र महालयाच्या शेजारी असलेल्या गवतामध्ये त्यांचा अड्डा बनवला. त्यांना एक मंदिर आणि शिवलिंग सापडले. त्यामुळे मंदिराची उभारणी
किंवा पूर्णता झाली. तेव्हा तिथल्या ज्योतिषांनी वास्तूच्या नाशाची भविष्यवाणी केली होती. मग सिद्धराजने मंदिरात अनेक महान राजांच्या प्रतिमा लावल्या, तसेच प्रार्थना करण्याच्या वृत्तीमध्ये स्वतःचे प्रतिनिधित्व केले आणि एक शिलालेख लिहिला की, जरी जमीन ओसाड पडली तरी हे मंदिर कधीही नष्ट
होणार नाही. 1296 मध्ये, मुघल राजा अलाउद्दीन खिलजीने उलुग खान आणि नुसरत खान जलेसरी यांच्या नेतृत्वाखाली एक मजबूत सैन्य पाठवले ज्याने मंदिर परिसर नष्ट केला. मंदिर आणखी पाडण्यात आले आणि पश्चिमेकडील भागाचे रूपांतर मुझफ्फरीद घराण्यातील अहमद शाह I याने मशिदीत केले.
लोणार सरोवराच्या बाजूचे विस्मयकारी रामाचे मंदीर.
लोणार सरोवराच्या पाण्यापाशी जाताना उंचावरून एका पायवाटेने खाली उतरत यावं लागतं. हा रस्ता नागमोडी वळणाचा आणि जंगलातून जाणारा आहे. याचं पायवाटेवर जरासं आडवाटने बाजूला काही अंतर चालतं गेलं की डाव्या बाजूला थोडंसं उंचावर हे एक अदभूत
आणि खास वैशिष्ट्यपूर्ण असे श्रीरामांचे मंदिर आहे. मोडतोड आणि अत्यंत दुर्लक्षित झालेलं हे मंदिर अजूनही त्याच्या पुराणकालीन वैभवशाली श्रीमंतीची साक्ष देत उभे आहे.
या मंदिराचे वैशिष्ट्य म्हणजे या मंदिरात फक्त श्रीरामांची मूर्ती आहे, सहसा श्रीराम यांची एकटी मूर्ती कधीही नसते,
श्रीरामांच्या एका बाजूला बंधू लक्ष्मण आणि दुसऱ्या बाजूला पत्नी सीता उभे असतात. अजून खास म्हणजे श्रीराम यांची ही मूर्ती निशस्त्र अवस्थेत आहे आणि हे ही वैशिष्ट्यपूर्ण आहे, श्रीरामांच्या हातात कायम धनुष्यबाण दाखवले जाते जे या मूर्तीत नाही.
हॉटेल रूम मध्ये चेक इन केल्यानंतर, बॅग्ज ठेवून आपण सहसा पहिल्यांदा वॉशरूम कडे वळतो. बाथरूम काउंटर पाशी ठेवलेला आकर्षक पॅकिंग मधला साबण वापरतो. प्रत्येक हॉटेल अतिशय चोखंदळपणे साबण, शॅम्पू, त्यांचे पॅकिंग, त्यावरील ब्रॅण्डिंग याकडे लक्ष देऊन निवडत असते.
पण हे छोटे आकर्षक साबण पुढे जाऊन त्यांच्यासाठी डोकेदुखी ठरते. १-२ दिवस वापरून ग्राहक साबण तसाच ठेवतात (काही ग्राहक घरी नेतातही !) आणि त्या उरलेल्या साबणाची विल्हेवाट लावण्याची जबाबदारी हॉटेल्स कडे येऊन पडते. तुम्ही म्हणाल एका छोट्याश्या साबणाला इतकं काय महत्व द्यायचं ?
पण मित्रांनो तसं नाहीये !
हा खरंतर जगभरात एक मोठा प्रॉब्लेम आहे. उदाहरणार्थ भारतातच बघा. भारतात साधारण ५०००० हॉटेल्स असतील असं गृहीत धरूया (प्रत्यक्षात जास्तच असतील) , प्रत्येक हॉटेल मध्ये सरासरी १० रूम्स धरल्या तर एकूण ५ लाख रूम्स आहेत. ७०% occupancy rate ने साधारण ३.५ लाख
एके काळी ३० -३२ वर्षांपुर्वी, आम्ही आई-बाबांचं बोट धरून लालबागचे गणपती पहायला जायचो.
चिंचपोकळी पूल, रंगारी बदक चाळ, तेजूकाया, गरमखाडा, गणेश गल्ली, मार्केटचा गणपती, नरेपार्क, लाल मैदान.. मार्केटच्या गणपतीला बाहेरच्या मैदानात जत्रा भरायची. मग हे माग, ते माग,
हट्ट कर. पेटीत पैसे टाका चमत्कार बघा. कांबळी चलत् चित्र प्रदर्शन हे त्यावेळचं मुख्य आकर्षण असायचे. मग बघता-बघता गणपतीचं मार्केटींग सुरु झालं. तो नवसाला पावू लागला, राजा झाला, पेटी मोठी झाली, चमत्कार सुद्धा मोठे झाले. रांग वाढली, भाव वाढला, प्रसिद्धी वाढली, पैसा वाढला, आकर्षण
वाढलं. अगदी बाप्पांचा आकारही वाढला, काळ बदलला, समजलंच नाही. काळाच्या ओघात कांबळी लुप्त झाले. सगळं बदललं, पण भाविक बदलले नाहीत. आजही मी जातो मार्केटचा गणपती दाखवायला, बोट धरून. आता डोकी आपटतात, घाई करतात, अगदी हाकलतात सुद्धा, कुणावरही हात उचलायला मागे पुढे पहात नाहीत
तर "दे दी हमे आजादी, बिना खड्ग बिना ढाल."
या गाण्यावरून आम्हाला कळलं की भारतात अपूर्व अशी रक्तहीन क्रांती झाली आणि भारत "लगेच" स्वतंत्र झाला
नंतर असं पण कळलं की
तात्या टोपे, राणी लक्ष्मीबाई, नानासाहेब पेशवे, कुंवर सिंह हे १८५७ चं बंड एका न्यूज चॅनलकडून न्युज
कव्हर करायला गेले होते, लढायला नव्हे.
तीनही चापेकर बंधू आणि महादेव विनायक रानडे राणीच्या राज्यारोहण वाढदिवस समारंभात फॅन्सी फटाके चोरायला गेले होते.
विनायक दामोदर सावरकर, सेनापती बापट, श्यामजी कृष्ण वर्मा, मॅडम भिकाजी कामा, व्ही. व्ही. एस. अय्यर हे खासगी ट्रॅव्हल कंपनीकडून
ग्रुप डिस्काउंटवर युरोप टूरला गेले होते.
मदनलाल धिंग्रा कर्झन वायलीबरोबर कानगोष्टी खेळत होते आणि त्या सहन न झाल्याने वायलीने स्वतःच पिस्तुल काढून आत्महत्या केली.
रामप्रसाद बिस्मिल, अश्फाक उल्ला खान, ठाकूर रोशन सिंग, राजेंद्र लाहिरी हे सगळे गम्मत म्हणून काकोरीला रेल्वे कशी असते
भारतात चोरीमुळे प्रसिद्ध झालेले एक प्राचीन मंदिर आहे. अलीकडच्या इतिहासात चार वेळा, चोरांनी मंदिराची मूर्ती चोरली पण ती परत केली कारण ते त्यासोबत फार दूर जाऊ शकत नव्हते.
त्यांनी दिलेल्या कारणांमुळे कथा आणखीनच वेधक बनवतात.
मृदंग सैलेश्वरी मंदिर हे केरळ राज्याच्या दक्षिणेकडील मुझाकुन्नू - कन्नूर जिल्ह्यात स्थित एक प्राचीन मंदिर आहे. हे मंदिर परशुराम ऋषींनी स्थापन केलेल्या 108 मंदिरांपैकी एक आहे. या मंदिराला “मृदंग सैलेश्वरी” असे नाव पडण्यामागे एक कथा आहे. मृदुंग हे प्राचीन भारतातील तालवाद्य आहे.
प्राचीन हिंदू शिल्पकलेमध्ये, मृदंग हे अनेकदा गणेश आणि नंदी, शिवाचे वाहन आणि अनुयायी या हिंदू देवतांच्या निवडीचे साधन म्हणून चित्रित केले जाते. मृदंग हे देव वाद्य किंवा देवांचे वाद्य म्हणूनही ओळखले जाते. असे मानले जाते की या ठिकाणी स्वर्गातून मृदंगाच्या आकारातील खडकाचा तुकडा,