Een paar jaar geleden deed ik archiefonderzoek naar Nederlandse atoomschuilkelders (waarvan veel mensen niet eens weten dat ze bestaan). Conclusie: de kelders voldeden in de Koude Oorlog al niet. De bouw had destijds vooral een psychologische rol #symboolpolitiek #Rusland 1/x
Na de atoomaanvallen Hiroshima en Nagasaki moest de overheid wel iets doen. Kranten kopten al over nieuwe kernproeven. De regering wilde laten zien de atoomdreiging zeer serieus te nemen. Het idee van: “Als de bom valt, is heus niet alles verloren.” 2/x
Dus kwamen er schuil- en evacuatieplannen. Maar het was tijd van wederopbouw, veel geld was er niet. Uiteindelijk kon maar zo’n 5 procent van de Amsterdammers in een kelder terecht. In Valkenburg had je meer geluk: daar paste het hele stadje wel drie keer in de grotten. 3/x
Wat heeft een goede atoomkelder nodig? Zit- en ligplekken, radio’s, noodrantsoenen, luchtfilteringsinstallaties. Dak, vloeren en wanden moeten zeker 20cm dik zijn voor bescherming tegen dodelijke straling. In de praktijk was dat vrijwel in geen enkele kelder het geval. 4/x
Vaak bestaat trouwens het idee dat kelders voor ‘de elite’ bedoeld zouden zijn. Dit klopt niet: het ging vooral om mensen die toevallig op straat liepen als het luchtalarm klonk, en geen tijd hadden naar huis te komen. Kelders werden dus gebouwd rond drukke pleinen. 5/x
Geen overbodige luxe, want als eenmaal op die rode knop gedrukt was kon het snel gaan. De Russische Tsar Bomba kon binnen een half uur in Amsterdam zijn (probeer zelf via de Nuke Map nuclearsecrecy.com/nukemap/, onlangs bijgewerkt door @wellerstein) 6/x
Na 1986 zijn veel kelders verbouwd, gesloopt of heringericht. Sinds de jaren negentig worden de meeste niet meer onderhouden. Hier twee foto's van atoomkelders in Amsterdam: eentje onder de Korte Prinsengracht, de ander onder de Linnaeusstraat. In die laatste stond water 7/x 
Wat ik altijd opvallend heb gevonden: in het buitenland (vooral Duitsland en VS) is atoomschuilkeldertoerisme een groot ding. In NL was hier tot voor kort amper aandacht voor. Er lijkt zelfs geen complete, recent bijgewerkte lijst van Nederlandse atoomschuilkelders te zijn. 8/x
Dus hoewel ik het gevoel heb dat we op dat punt driedubbel doomed zijn, blijft de geschiedenis superfascinerend. Hier nog wat detailfoto's die ik destijds heb gemaakt in de atoomkelder onder de Universiteitsbibliotheek aan het Singel in Amsterdam. 9/x
Maar ook daar kunnen we niet terecht, mensen. Zie onder. Als schuilplek geef ik metrostations toch de beste kans, mits iemand je dan wel met een busje en beschermingspakken komt halen als de noodrantsoenen na twee weken op zijn. 10/x
Als je in Berlijn bent en kelders in metrostations wil bezoeken, kun je hier een toffe tour doen berliner-unterwelten.de. Fun fact: in een atoomkelderkeuken lag daar een pannenlap klaar met de tekst 'Een minuut voor twaalf'. Voor de gezellige sfeer, zullen we maar zeggen 11/x
In Nederland zijn tientallen (zo niet honderden) overblijfselen, vaak ontmanteld en onbruikbaar. Een greep (niet recent gecheckt): gemeentegrot Valkenburg, Burstumerdijk Grouw, garage Brinkhof Apeldoorn, garage De Oranjerie Roermond, Damrak 66 Amsterdam 12/x
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
