Thread by @MilanRadanovi1

Slabo ili skoro nikako poznata činjenica: čak trojica ministara odbrane/vojske Kraljevine Srbije - bili su Hrvati. Dvojica pod Obrenovićima (Đuro Horvatović i Dragutin Franasović) i jedan pod Karađorđevićima (Miloš Božanović). 👇

Kada se u Srbiji ili na srpskom piše o njihovoj etničkoj pripadnosti uglavnom se navodi da su bili Srbi, a ponekad se kaže da su bili Srbi katolici, što je za Horvatovića i Božanovića pogrešno, a za Franasovića diskutabilno. 👇

General Đuro Horvatović je rođen 1835. u Davoru kod Nove Gradiške. Horvatovići potiču iz Mušaluka kod Gospića, čisto hrvatskog sela.

U Mušaluku je 1840. rođen Stjepan (kasnije poznat kao Stevan) Binički, pukovnik srpske vojske, otac čuvenog kompozitora Stanislava Biničkog.

Većina Srba ne zna da je Stanislav Binički, autor „Marša na Drinu“ po ocu bio Hrvat.

Iz Mušaluka potiču i Oreškovići, poznata graničarska hrvatska oficirska familija. Jedan od izdanaka Oreškovića bio je Antonije Orešković, pukovnik srpske vojske, rođen 1829. u Dvoru na Uni. Orešković je prešao u Srbiju 1862. Bio je jedan od najuspešnijih srps. obaveštajaca 19. v.

Upravo je Antonije Orešković zavrbovao Đuru Horvatovića i Stjepana Biničkog, austrijske oficire, da pređu u službu Kneževine Srbije.

General srpske vojske i ministar vojni Dragutin Franasović rođen je 1842. u Istanbulu. Njegova familija potiče iz Dubrovnika. Franasović najverovatnije nije imao svest o hrvatskom poreklu, za razliku od Horvatovića, Oreškovića i Biničkog, ali Franasovića ima samo u Hrvatskoj.

General srpske vojske i ministar vojni Miloš Božanović rođen je 1863. u Rajevom Selu u slavonskoj granici. Božanovići su katolička šokačka odnosno hrvatska familija

Svi koje sam naveo (Orešković, Horvatović, Binički, Franasović, Božanović), odigrali su izuzetno važnu ulogu u ratovima koje je vodila Srbija u drugoj polovini 19. ili početkom 20. veka i koji se s pravom smatraju oslobodilačkim ratovima.

Zanimljiv podatak: među generalima Vojske Kraljevine Srbije, koliko znam, nije bio nijedan Srbin iz Hrvatske, ali su bila četvorica katolika rođenih u današnjoj Hrvatskoj. Pored trojice nabrojanih, među njima je bio i general Ljubomir Pokorni, rođen 1872. u Novoj Gradiški.

General Pokorni je bio češkog porekla. Dvojica navedenih generala (Horvatović i Pokorni) bili su moji zemljaci. Pukovnik Antonije Orešković nije promaknut u čin generala jer se zamerio kralju Milanu Obrenoviću, iako je imao ogromne zasluge za srpsku državu i vojsku.

Srbija 19. veka je bila vrlo otvorena za strance (to nije važilo jedino za muslimane, iz očiglednih razloga). Mnogi stanovnici evropskih zemalja, naročito podanici Habsburške/AU Monarhije, rado su doseljavali u Srbiju, gde su mogli ostvariti karijeru i postići imetak lakše 👇

nego u zemlji u kojoj su rođeni. Svi navedeni Hrvati koji su bili srpski generali ili pukovnici - prethodno su bili austrijski generali. Kod njih je nešto drugačiji motiv, od onog karijernog (oni su mogli postići lepu karijeru i u AU). Ono što je njih umnogome motivisalo bile su

panslavenske i jugoslavenske ideje. Bilo bi zanimljivo istražiti kada i zašto jenjava ova pojava - prelazak AU oficira hrvatskog porekla u Srbiju. Svakako je razvoj hrvatskog i srpskog nacionalizma i njihova međusobna konkurentnost, doprineo tom jenjavanju. Osim toga, treba

uzeti u obzir narastajuću srbofobiju u okviru AU patriotizma. Doprinos političkom razdvajanju Hrvata i Srba, pre stvaranja Jugoslavije, mračni je zalog bečke politike. Na to se nakalemilo mnogo toga nakon 1918. što ima veze s pogrešnim domaćim politikama.

U svakom slučaju, među Hrvatima koji su se nastanili u Srbiji tokom 19. veka osim AU oficira (navedeni oficiri nisu nikako jedini hrvatski oficiri koji su tada prešli u Srbiju) bilo je ljudi različitih profesija, koji su doprineli razvoju Srbije.

Verovatno najpoznatiji među njima bio je botaničar Josip (kasnije poznat kao Josif) Pančić, rođen u Ugrinima kod Bribira, u zaleđu Novog Vinodolskog.

Lapsus, *austrijski oficiri (a ne generali).

Za kraj: najpoznatiju srpsku patriotsku pesmu/melodiju (Marš na Drinu) komponovao je Hrvat Stanislav Binički, a najpoznatiju hrvatsku patriotsku pesmu (Lijepa naša) komponovao je Srbin Josif Runjanin.