Thread by @NkayaMuhittin

1-Sümerler dünyada ilk kez okul açan medeniyettir.Onların geliştirdiği okul sisteminin temel prensiplerinin çoğu günümüzde de geçerli. Sümerler yazıyı bulmadan önce çocuklar aile büyükleri tarafından eğitilirdi.Bu nedenle eğitim sözlü olarak verilirdi ve ailenin bilgi düzeyi ile

2- sınırlıydı. Erkek çocuklara avlanma, yiyecek toplama ve saldırganlardan korunma gibi güç gerektiren işler, kızlara da ev işleri öğretilirdi. Ayrıca ailedeki yaşlılar, çocuklara efsaneler, ilahiler, şiirler ve bilmeceler ezberletip bazı pratik bilgileri aktarırdı.

3- MÖ. 3200-3100’de krallar da sarayın hazine ve ambarları için kayıtları yazılı hale getirme ihtiyacı duydu. Sümerler, yazıyı bulmadan önce sarayın ambarına giren ve çıkan malların kaydını tutmak için rakamları icat etmişti. Kilden yapılan farklı şekillerdeki küçük madalyonların

4- üzerine çizilen işaretler farklı sayı ve ürünü belirtirdi. Örneğin üzerinde “+” işareti olan yuvarlak madalyon bir koyun, dört madalyon ise dört koyun demekti. Daha sonra rakamlar ve malın cinsi bağımsız hale getirilerek yazının keşfine giden adım atıldı. Yazı,

5- önceleri Mısır hiyeroglifleri gibi basit resimlerden oluştu ve avuç içi büyüklüğündeki yassı kil (çamur) üzerine yazıldı. Islak kile yazı yazmak için ucu üçgen şeklindeki kamış kalemler kullanılırdı. Bu nedenle resimlerdeki yuvarlak hatlar art arda 2-3 üçgen ile yapılıyordu.

6- Resimli yazıdaki bu zorluğu Sümerler bir avantaja çevirdi ve resimleri giderek basitleştirdiler. Böylece Mısırlılar gibi bir objenin tam resmini değil sembolik (soyut) resmini çizerek kalem basma sayısını azalttılar. Bir süre sonra bu sembolik resimleri sıradan insanların

7- anlaması imkansızlaştı ve sadece kayıtları tutan memurlar mesajı anlar hale geldi. Ardından bu memurlar ilk alfabenin temelini attı ve Sümerler de yazıyı bulan ilk medeniyet oldu.
Prof. Dr. Ural AKBULUT - ODTÜ
#archaeology
#historyofart