Thread by @AditiGujar

कोकणात साधारणतः 7 जून पर्यंत मान्सूनचं आगमन होतं. चार चार दिवस आकाश उघडत नाही. हा खूप वेगळा अनुभव आहे. गेले काही पावसाळे बाहेर काढल्यावर आता त्याची प्रकर्षाने जाणीव होते आहे.

आता आता हे मिडीयावाले पावसाचा पाठलाग करत रिपोर्ट्स ब्राॅडकास्ट करीत असतात.

केरळमध्ये मान्सून दाखल अशा फूटनोट्स किंवा मग ती सॅटेलाईट पिक्चर्स पावसाची चाहूल सांगत असतात. अगोदर कुठे होते टीव्ही नि हे इंटरनेट. कोकणात खूप आधीपासून बर्‍याच पद्धती आहेत पाऊस साधारण कधी येईल हे ओळखण्याच्या.

सकाळी परसात देवपूजेची फूलं काढायला बाहेर पडलं की हवा गार असते, पायात अगदी छोट्या आकाराचे लाल किडे दिसायला लागतात. हे एका रात्रीत कुठून उत्पन्न होत असतील याचं मला आजही कुतूहल वाटतं. त्यानंतर भिंगरी नावाचे उडणारे जीव खूप खाली खाली येऊ लागतात.

. माझा काका सांगायचा, हे बाकीच्या काळात खूप उंचीवर असतात. पाऊस जसजसा जवळ येऊ लागतो तसतसे हे खाली खाली येतात. काळे लाल डोंगळे प्रचंड प्रमाणात वारूळ सोडून कशात तरी व्यस्त असलेले दिसतात. यावेळी मान्सून साधारण पंधरा दिवस अंतरावर असतो.

मग आमच्या घरी गड्यांना बोलवून अंगणातला पेंढ्याचा मांडव काढून टाकायचे.

अगदी दोन चार दिवस अंतरावर पाऊस आला की प्रचंड भरून येत राहतं. आर्द्रता इतकी की अंगान नुसत्या घामाच्या धारा. एकाजागी बसवत नाही. दिवस दिवस घराघरातले झोपाळे डोलत असतात.

पुरूष मंडळी ओटी, मोठ्ठाले माचे किंवा खाटली सोडून अंगणासमोरच्या पडवीत झोपायला लागतात.

मजा असायची ही सगळी. सारवलेल्या अंगणातात धो धो ओतायचा पाऊस तेव्हा चार महिने या अंगण्यात बॅट बाॅल घेऊन दिवस दिवस खेळलेली आम्ही भावंडं केविलवाणी होऊन ते बघत राहायचो.

पार खडे व्हायचे दोन दिवसात सारवलेल्या अंगणाचे. रात्री अपरात्री लाईट नसणे ही फार काॅमन गोष्ट होती. कारण पाऊस रिपरिप किंवा रिमझिम असा कधी नसतोच कोकणात. धो धो हे एकच योग्य वर्णन. मग कुठेतरी एखादी झाऊळ, साग, वाकड्या फणसाची फांदी तारेवर पडली की दोन दोन दिवस अंधार.

पण त्याचा कधी त्रास वाटला नाही.

राॅकेलवरचा टेंभा कोनाड्यात ठेवून किंवा बत्ती वाशाला टांगून सगळे जेवायला बसायचे. अचानक आलेला प्रचंड गारवा, सकाळची असेल ती भाजी, गरम पोळ्या, नुकतंच मुरायला लागलेलं लोणचं, आज्जीच्या हातची ताकाची कढी, चुलीवरून उतरवून मोकळा करून वाढलेला गरम

भात आणि नात्यांची ऊब हे सगळं आठवलं की आता दर शनिवारी जातो त्या क्लब किंवा पबचा झगमगाट फिका वाटतो. समोर लॅपटॉपवर नेटफ्लिक्स किंवा टीव्हीवर स्टार वर्ल्ड किंवा मूव्हीज असल्याशिवाय आता घशाखाली घास जात नाही. पण ते दिवस खरंच सोन्याचे होते.

कौलं गळायची. काका, बाबा, आजोबा सगळे संध्याकाळपासनं त्याचा बंदोबस्त करण्यात गुंग. नेमका पावसाआधीच गोठ्यात नवीन पाडा यायचा. त्याच्या काळजीनं खालीवर होणारा जीव आई कसाबसा समजावून झोपवायची. रेज्यातनं बाहेर बघावं तर वीज चमकताक्षणी दारातला प्राजक्त, काकाची टूव्हीलर, बेडं लख्ख दिसायचं.

भितीनं पाचावर धारण बसायची पण डोळे बंद केले की काही होणार नाही हा खुळा विश्वास असायचा.

हे सगळं अजून तसंच आहे फक्त आम्ही पोरंबाळं मोठी झालो, नोकरीच्या शोधात स्वप्नांच्या मागे शहरात आलो. आता गावचं घर ओस आहे. नेमकं रात्री ऑफिस खालच्या हाॅटेलात जेवताना हे सगळं आठवतं आणि घास

तोंडात घोळत राहतो. डोळ्यात कधी मळभ भरतं नि कधी कोसळायला लागतं हे काही अजून आधी ओळखता येत नाही. कधी कधी वाटतं उगीच मोठे झालो. त्या ओटीवरच्या कोपर्‍यात ठेवलेला कंदील पुरेसा होता अंधारात आधाराला.

पण आज... आता इतके पुढे निघून आलो की परत जाणं शक्य नाही आणि कुठे कंदील पण दिसत नाही... 🙏🙏🙏🙏

#WA