शेहेनशा ही कादंबरी मराठे शाही च्या इतिहासातील सर्वात मोठ्या शत्रूचे चित्रण करणारी कादंबरी आहे. अर्थात ऐतिहासिक असलेली ही कादंबरी असल्याने काही ऐतिहासिक सत्याला बगल देऊन मोठ्या रंजक रित्या पुढे जाते.
पण बऱ्याच पैकी ज्ञात सत्य आपल्या समोर ठेवते.
औरंगजेब हा असा माणूस होता की ज्याने ज्या धर्माला मानलं त्या धर्माच्या गोष्टींवर पूर्ण विश्वास ठेवून त्याने आयुष्य भर आपले जीवन काढले.
त्या एकच उद्देशाने तो पुढे जात राहिला.
मराठ्यांच्या वीर पणाला जर आपल्याला समजून घ्यायचा असेल तर ते कोणत्या शत्रू शी लढले हे समजणे फार महत्वाचे आहे.
कोणत्याही चित्रपटाचा नायक हा तेवढाच मोठा, महान दिसतो जेवढा त्या चित्रपटाचा खलनायक भयंकर असतो.
तसाच ह्या औरंगजेब च आहे.
इस्लाम च्या रक्षण साठी गादीवर येऊ पाहणाऱ्या ह्याने आपल्या 3 भावना मारलं, आपल्या बापाला कैदेत टाकलं व तो जिवंत असताना बादशहा झाला, त्याच वेळी त्याची बहीण ही त्याने कैदेत टाकली,
आपल्या एका मुलाला त्याने मारलं, एका मुलाला व एका मुलीला कैदेत टाकलं, एकाला त्या पासून बंड करत पहाडात फिरावं लागलं आणि बाकी दोन शेवट पर्यंत त्याच्या खाली दाबून राहिले.
त्याने मोघल राज्य काबुल पासून दक्षिणे पर्यंत वाढवलं आणि टिकवले, जवळ पास 50 वर्ष तो एक नियंत्रित राज्य करत होता. त्याला ह्या प्रदीर्घ कालावधीत कोणी एवढ्या मोठ्या राज्यात उलथून टाकू शकले नाही.
त्याने शीख, मराठे, राजपूत ह्या सगळ्या भारतीय शक्त्या आपल्या काबूत ठेवण्याचा यशस्वी प्रयत्न केला. दक्षिणेतील दोन मोठ्या आणि जुन्या शाह्या जिंकून घेतल्या. कुतुबशाही आणि आदिलशाही घेणं काही छोटी गोष्ट नव्हती.
औरंगजेब 26 वर्ष दक्षिणेत ठाण मांडून बसला होता पण उत्तरेत एकाचीही हिम्मत झाली नाही की जाऊन दिल्ली घ्यावी. इतके संपूर्ण हिंदुस्थानात वर्चस्व होते.
मराठ्यांचे 4 राजे त्याने आपल्या जीवनात त्याने पाहिले एक तर त्याच्या जवळच होता, मराठ्यांचे जवळपास सर्व किल्ले त्याने घेतले आणि मराठी राज्य संपुष्टात आणले.
आणि एवढ्या मोठ्या शत्रूशी मराठे प्राण पणाने लढले शेवट पर्यंत त्यांनी हार मानली नाही.
हे मराठ्यांचे मोठे पण आहे. महाराजां ची दूरदृष्टी आहे, त्याना माहीत होते की आज ना उद्या औरंगजेब दक्षिणेत येणार म्हणून त्यांनी राज्याच्या दक्षिणेत युद्ध साठी पोषक अशी रचना करत जिंजी पर्यंत मुलुख घेतला, महाराजांनी दक्षिण दिग्विजय केला.
आणि औरंगजेब ला वाटले की महाराजांचे सिंहासन हे रायगड वर आहे, राज्य हे किल्ले आणि दगड मातीच आहे, एक एक किल्ला घेतला की जिंकू पण त्याला कुठे माहिती होत की महाराजांचे स्वराज हे म्हणजे इथली माणसे,
आणि त्यांचे सिंहासन हे प्रत्येकाच्या मनामनात तयार झालं होत मग काय प्रत्येक मराठी मातीतील माणूस हा अजिंक्य रायगड झाला होता. कसा औरंगजेब हे मराठी स्वराज्य संपावणार.
म्हणून एवढा स्व कर्तृत्ववा वर वर आलेला बादशहा इथें लढून लढून मेला पण परत स्वप्रांता कधी जाऊच शकला नाही. औरंगजेब हा मोघल साम्राज्य चा सर्वोच्च बिंदू होता.
ही मराठ्यांची महती कळायची असेल तर औरंगजेब काय होता ते समजायला हवे त्या साठी हे खुप चांगले पुस्तक आहे.
आता कादंबरी बद्दल,
कादंबरी उत्तम रित्या बांधली आहे, प्रामुख्याने ही कादंबरी औरंगजेब च्या तरुण पानापासून , बादशाह बनण्या पर्यंत आणि नंतर अंता पर्यंत येते.
यात कादंबरीच्या नायकाला पुर्णपणे न्याय देण्याचे काम लेखकानी केलेले आहे. कादंबरी पूर्ण पाने औरंगजेब च्या दृष्टी ने घडलेल्या ऐतिहासिक घटनांना पाहते आणि पुढे सारखते.रचना आणि कथानकाची मांडणी आपली पकड सोडत नाही आणि आपण एवढ्या मोठ्या कादंबरीच्या शेवटाला अगदी
सहजच पोहचतो हे ह्या कादंबरी च वैशिष्ट्य आहे.
एका विशाल व्यक्तिमत्त्व ला समजून घेण्यासाठी ही कादंबरी नक्की वाचावी!
प्रविन तम्बे वर वॉट्सअप वर आलेला एक लेख आवडला म्हनून् नावा सहित शेअर करतोय.
*प्रत्येक विद्यार्थ्याने आणि पालकाने पहावा असा चित्रपट: प्रविण तांबे कोण?*
आज बर्याच दिवसांनी चेन्नईतल्या घरी आल्यामुळे थोडासा आराम होता, म्हटलं किती दिवस नुसते ओटीटी वाल्यांना फुकट पैसे द्यायचे?
म्हणून सहज हॉटस्टार उघडलं आणि प्रविण तांबे कौन? हा चित्रपट लावून बसलो..
तसा ट्रेलर पाहिल्यावरच चित्रपट पाहणार हे ठरवून टाकलं होतं, कारण त्याआधी भारताचा माजी कसोटी कर्णधार, राहुल द्रविड याचे प्रविण तांबें विषयी केलेले भाषण ऐकले होते.
त्यावरूनच हा माणूस कोण तरी असाधारण इच्छाशक्तीचा आहे हे कळले होते, पण त्याचा प्रवास हा इतका खडतर, तितकाच प्रेरणादायी असेल असे मात्र वाटले नव्हते.
प्रविण तांबे कोण?
म्हटलं तर एक क्रिकेटर, जो आयपीएलच्या
तो एकेरी अर्थ मुद्दामून आहे,
त्यात खूप मोठा अर्थ आहे
तो एकेरी अर्थ सांगतो की शिवाजी हे तुमच्या आमच्या सारखे सामान्य व्यक्ती होते,
हाडा मासाचे.
कोणी दैवी व्यक्ती नव्हते पण तरी त्यांनी आपल्या स्वकर्तृत्वाने स्वराज उभे केले प्रतिकूल परिस्थितीतून उभे राहिले,
नागराज चा झुंड व मराठीत आलेला लांजेकरांचा पावनखिंड ह्यात नेटकऱ्या मध्ये चांगलीच जुंपली आहे.
त्या निमित्ताने काही गोष्टी लक्षात येतायत. म्हणताय की लांजेकर यांनी 15 वर्ष अभ्यास केला आज 28 दिवसात चित्रपट बनवला!! असेल बाबा!
पण मला मुळात दिगपाल लांजेकर साहेब स्वतः गोधळलेले वाटतात.
म्हणतात की मी शिव अष्टक करतोय आणि
चित्रपट चा क्रम जीवन क्रमाशी सुसंगत ठेवत नाही.???
शेरशिवराज हा अफजल खान स्वारी च्या प्रकरणाचा चित्रपट त्यांनी फर्जंद, लाल महाल आक्रमण, पावनखिंड ह्या घटना क्रमा नंतर घेतलाय.
जर आधीच प्लॅन केलेला तर मग क्रमाने सांगायला काय प्रॉब्लेम आहे?
मला वाटते इथे क्रम असा असावा पाहिले फर्जंद त्यांनी चित्रपट बनवला नंतर तो यशस्वी झाला त्या नंतर भारताने सर्जिकल स्ट्राईक केली , ते प्रकरण खूप गाजले त्यातून प्रेरणा घेऊन इतिहासातील पहिली सर्जिकल स्ट्राईक असे मार्केटिंग बिरुद लावून फतेशीकस्त आला
कारण वातावरण तस होत!
खास करून जे लोक हर्षद मेहता स्कम बघून मार्केट मध्ये नशीब अजमवायला उतरले त्यांना मार्केट नी एक रिऍलिटी शॉक दिला.
पण एक चांगल दिसलं की मराठी माणसा मध्ये गेल्या लॉकडाऊन च्या काळात ह्या शेर मार्केट च्या क्षेत्रात बरीच जागरूकता तयार झाली.
त्यातील बरेच लोक मार्केट ला सट्टा न समजता एक अभ्यासाचा भाग म्हणून घ्यायला लागले.
त्यामुळे ह्या ऑनलाइन क्लास घेणाऱ्यांचे फावले ते सोडा पण, या तुन जर कोणी मराठी राकेश झुंझुंवला किंवा रामकृष्ण दमनी तयार झाले तर चांगलाच आहे.