Thread by @lordsinov

#Zaho'da sivillere yönelik saldırı ve akabinde Türkiye'ye karşı başlatılan suçlayıcı kampanya oldukça dikkat çekici. Bu gelişmeyi "başlatılması düşünülen yeni Suriye operasyonu" ve İran'dan ayrı düşünmek mümkün değil.

Şimdi zamanı biraz geriye sarıp anlamaya çalışalım.

1* Türkiye bir süredir Irak'ın kuzeyinde PKK'ya yönelik askeri operasyonlar yürütüyordu. Bu operasyonlara yönelik en şiddetli muhalefet İran yanlısı milislerden geldi.

İran yanlılarının Türk operasyonlarına karşı çıkışının nedenini iyi anlamak gerekiyor.

2* İran yanlısı milisler, özellikle IŞİD'le mücadele kapsamında Irak'ta çok büyük güç elde etti. Fakat bu güç hem Kuzey Irak'taki Barzani yönetimini hem de Irak siyasetini rahatsız etmişti. Çünkü İran yanlısı bu askeri gücün anayasal hale getirilmesi isteniyordu.

3* Geçen yıl yapılan seçimlerde İran yanlıları önemli bir mağlubiyet yaşadı. Hatta İran yanlılarını dışlayan bir koalisyon kuruldu. Kuzey Irak da bu koalisyonu destekledi.

Irak'taki Şii siyasi hareketin lideri Sadr da İran yanlılarını dışlayan bu koalisyona destek vermişti.

4* Türkiye bu gelişmelerin sağladığı fırsattan istifade ederek PKK'ya yönelik operasyonlarını sıklaştırdı. Bu, Kuzey Irak Yönetimi'nin de işine geliyordu çünkü onlar da PKK'nın bölgedeki varlığından rahatsızdı.

Fakat Türkiye'nin operasyonları İran yanlılarını çok rahatsız etti.

5* Operasyonlar sürerken aynı zamanda Kuzey Irak'tan Türkiye'ye yeni bir enerji boru hattı yapılması gündeme geldi. Öyle ki bu işi üstlenecek şirketin Kuzey Irak'taki merkezine İran yanlıları tarafından saldırılar gerçekleştirildi.

6* İran yanlısı milisler aynı zamanda Türkiye'nin bölgedeki üslerine saldırılar gerçekleştirdi. Hatta bir askeri analiz, bu saldırılarda kullanılan silahların taciz için kullanılan silahlardan daha büyük ölçekli olduğunu ortaya koydu.

7* Özetlemek gerekirse, İran, Irak'ta kaybediyordu ve Türkiye'nin kazanımlarından rahatsızdı. Bu nedenle İran yanlıları namluyu Türkiye'ye çevirdi.

Tekrar etmekte fayda var. Bu ortamdan İran yanlıları ne kadar rahatsızsa Kuzey Irak o kadar memnundu.

8* Yine de Irak siyaseti yakaladığı siyasi fırsatı kısa süre önce kaybetti. Siyasi istikrar sağlanamayınca Sadr hareketi koalisyondan desteği çekti hatta vekilleri istifa etti. Böylece İran yanlıları siyasi güç elde etmiş oldu.

9* Irak'ta siyasi durum belirsizliğe sürüklenirken, Suriye'de başka bir durum ortaya çıktı.

Türkiye, Suriye'de PYD'ye karşı yeni bir operasyonu gündemine aldı. Bu gelişme, Irak'ta olduğu gibi yine İran'ı rahatsız etti.

10* Çünkü İran, hem Irak'ta hem de Suriye'de hatta Lübnan'da da etkili pozisyonda olmak istiyor ve Türkiye'nin bu bölgelerde etkin olmasını istemiyor.

O yüzden Suriye'deki İran yanlıları, Türkiye'nin operasyon yapabileceği muhtelif yerlere yerleşmeyi bile göze aldı.

11* ABD'nin Suriye'deki askeri varlığı bir süredir küçüldü. Rus varlığı da Ukrayna savaşı nedeniyle daraldı. Haliyle İran için temel tehlike bölgedeki Türk varlığının genişlemesidir. Çünkü ileride Suriye yeniden kurulduğunda, Türk yanlısı Sünnilerin güçlü olmasını İran istemiyor.

12* Bunun için Türkiye'nin Suriye'de daha fazla alana hakim olması İran için rahatsızlık verici. O yüzden dün İran dini lideri Türkiye'nin askeri operasyonuna karşı çıktı.

13* Öte yandan Türkiye'nin PYD'ye yönelik hamleleri İran'ı rahatsız etmiyor. Çünkü PYD'ye baskı uygulandıkça, örgütün Esad rejimi ile masaya oturması ihtimali güçleniyor.

Yani İran istiyor ki Türkiye PYD'ye baskı yapsın ama askeri operasyon yapıp alana hakim olmasın.

14* Türkiye'nin de iki temel hedefi var. PYD terör örgütünü etkisiz hale getirmek ve Suriyeli muhalifleri ileride anayasal bir varlık haline getirebilmek için elverişli şekilde alana hakim olmak.

Bu iki hedef için de askeri operasyon gerekiyor.

15* Rusya ise Türkiye'nin askeri operasyonlarına karşı olmakla birlikte bu operasyonların PYD'yi baskı altına almasından memnun. Çünkü bu sayede kısa süre önce PYD ile Esad rejimi arasında görüşmeler başladı.

Rusya'nın temel hedefi Esad'ı hakim konumda tutmak.

16* Türkiye, dün Tahran'da yapılan görüşmede yeni operasyonun işaret fişeğini verince bugün Zaho'da malum saldırı gerçekleşti.

Hayatını kaybeden sivillerin, Güney Irak'tan gelen turistler olduğu söyleniyor ki Güney Irak'ın İran yanlısı olduğunun altını çizmek gerek.

17* Zaho'daki saldırı, şimdilik en çok İran yanlılarının ekmeğine yağ sürdü. Bu sayede Türkiye'nin Irak'taki askeri varlığını sona erdirmek için yoğun bir protesto dalgası başlatmak isteyeceklerdir.

18* Irak merkezi hükümeti de Türkiye'nin Kuzey Irak'taki varlığından genel olarak rahatsız olduğu için bu kampanyaya katılması sürpriz olmaz. Zira Kuzey Irak'taki yeni boru planı projesi onların pek istemeyeceği bir gelişmedir.

19* Bu noktada iki yüzlü hareket eden taraf şimdilik Kuzey Irak yönetimidir. Çünkü onlar hem Türkiye'nin askeri varlığının yarattığı imkanlardan istifade ediyor hem de Türkiye karşıtı kampanyaya örtülü destek veriyor.

20* Sonuç olarak Zaho'daki saldırı Türkiye'nin Irak'taki askeri varlığını tehlikeye atarak İran yanlılarının işine yaradı. Aynı zamanda Suriye'deki müstakbel operasyona karşı olumsuz bir durum yaratarak yine İran'ın işine geldi.

21* Kuzey Irak yönetiminin hızlı şekilde Türk karşıtı kampanyaya katılması şaşırtıcı değil. Zira PKK bu saldırı nedeniyle Türklerin Kürt katliamı yaptığını iddia ettiğinde Kuzey Irak, Kürt halkını satmış olmamak için anında pozisyon değiştirdi.

22* Saldırıya gelinecek olursa, Türkiye Dışişleri saldırının Türk ordusu tarafından yapıldığı iddialarını reddetti.

Zaho çevresinde PKK varlığı bulunduğu ve İran yanlısı milislerin de yukarıda anlattığım faaliyetleri birlikte düşünülürse, ortaya şüpheli bir durum çıkıyor.

23* Böyle bir saldırıyı PKK'ya bağlı güçler gerçekleştirmiş olabilir. Çünkü bölgedeki Türk varlığından rahatsızlar. Aynı gerekçelerle saldırının İran yanlıları tarafından yapıldığı da düşünülebilir. Özellikle Suriye'deki müstakbel operasyon öncesinde...

24* Bir işin şu tarafı var. Saldırıda zarar görenler arasında
Irak'ın güneyinden gelen turistler olması, İran'a başka bir imkan sağlıyor.

İran yanlıları, Irak hükümetini baskı altına almak için bu fırsattan yararlanacaktır. Yani onlar için hedef hem Türkiye hem de Bağdat'tır.

25* Zaten Bağdat'ın anında Türkiye'yi suçlamasının ardında, İran yanlılarından gelecek baskıya karşı önlem alma arayışı olduğunu düşünüyorum.

İran yanlıları bu saldırıyı hükümetini yıpratmak ve seçimler öncesinde kazanım elde etmek için kullanacaktır.

26* Hepsi birlikte değerlendirildiğinde, yarattığı etki bakımından bu saldırının ardında İran yanlılarının bulunma ihtimali, PKK'nın bulunma ihtimalinden fazladır.

İki ihtimal... Ya İran yanlıları, ya da hem İran yanlıları hem PKK...

27* Sonuç olarak Türkiye karşıtı kampanyanın uzun soluklu olacağını düşünmüyorum. Çünkü Türk askeri varlığı Irak'ı terk ettiğinde bu en çok İran yanlıları ve PKK'nın işine gelir. Böyle bir netice ne Kuzey Irak'ı ne de Bağdat'ı memnun eder.

28* Kaldı ki Türkiye'nin Irak siyasetine tamamen hakim olmak gibi imkanı yok. Ama İran'ın var. Bu nedenle hem Erbil için hem de Bağdat için asıl tehlike İran'dır ve Türk askeri varlığı bu asıl tehlike için dengeleyicidir.

Şimdilik anlatabileceklerim bunlardır. Gelişmelerin yarattığı ihtimaller ve neticeler ilerleyen süreçte daha da netleşir. Okuduğunuz için teşekkürler.

Ek olarak Mayıs ayında yazdığım bu bilgiseli okumanızı öneririm.

https://twitter.com/lordsinov/status/1529768718003318784