കാമദേവൻ പരമശിവന്റെ മൂന്നാം തൃക്കണ്ണിൽനിന്നു പുറപ്പെട്ട തീയിൽ ദഹിച്ചുപോയതിനു-
ശേഷം വീണ്ടും വീണ്ടും അദ്ദേഹത്തെ ജനിപ്പിച്ചവൾ എന്നു താല്പര്യം. അല്ലെങ്കിൽ അച്ഛനാൽ ഭർത്സിക്കപ്പെട്ട ബാലൻ മാതാവിനാൽ തന്നെ ആശ്വാസ്യനായിത്തീരുന്നു എന്നും കാണാം.
ശിവന്റെ നേത്രാഗ്നിയില്പ്പെട്ട് കാമദേവന് ഭസ്മമായിപ്പോയി. വൈധവ്യദുഃഖത്താല് വേദനിക്കുന്ന രതീദേവിയെ കണ്ട് ദുഃഖം തോന്നിയ-
ഹൈന്ദവരുടെ ആരാധനയുടേയും സംഗീതത്തിന്റെയും നൃത്തത്തിന്റേയും വിദ്യാരംഭത്തിന്റെയും ഉത്സവമാണ് നവരാത്രി.
ഒമ്പത് രാത്രികൾ എന്നാണ് ഈ സംസ്കൃത പദത്തിന്റെ അർത്ഥം. ഒമ്പത് രാത്രിയും പത്ത് പകലും നീണ്ടു നിൽക്കുന്ന ഈ ഉത്സവത്തിൽ-
ആദിപരാശക്തിയുടെ ഒമ്പത് രൂപങ്ങളെ ആരാധിക്കുന്നു.
നവരാത്രിയിലെ ആദ്യത്തെ മൂന്ന് ദിവസം ഭഗവതിയെ പാർവ്വതിയായും അടുത്ത മൂന്ന് ദിവസം ലക്ഷ്മിയായും അവസാനത്തെ മൂന്ന് നാൾ സരസ്വതിയായും സങ്കൽപ്പിച്ച് പൂജ നടത്തുന്നു.
ഏഴാം ദിവസം കാലരാത്രി അഥവാ കാളിയായും, ദുർഗ്ഗാഷ്ടമി നാളിൽ ദുർഗ്ഗ ആയും-
മഹാനവമി ദിനത്തിൽ മഹാലക്ഷ്മി ആയും, വിജയദശമിയിൽ മഹാസരസ്വതിയായും ആരാധിക്കാറുണ്ട്.
മറ്റൊരു രീതിയിൽ നവദുർഗ്ഗ അഥവാ ദുർഗ്ഗയുടെ ഒൻപത് ഭാവങ്ങളെ ആരാധിക്കുന്നു. ഇത് മഹാഗൗരിയിൽ തുടങ്ങി സിദ്ധിദാത്രിയിൽ അവസാനിക്കുന്നു.
ചില ഉപാസകർ പരാശക്തിയുടെ പത്തു ഭാവങ്ങളെ, ദശമഹാവിദ്യകളെ ഈ-