#Thread - महाराष्ट्राचा पहिला सार्वजनिक नवरात्र उत्सव -
"श्री शिवभवानी नवरात्र महोत्सव"
( दादर-मुंबई- महाराष्ट्र राज्य )
हा उत्सव कुणी सुरू केला, त्यामागचा सद्हेतू काय होता. मराठी मातीचा गौरव वाढवणाऱ्या ह्या नवरात्र उत्सवाबद्दल माहिती देणारा हा लेख संपूर्ण वाचा. ( १३/१)
"श्री शिवभवानी नवरात्र महोत्सव"
( दादर-मुंबई- महाराष्ट्र राज्य )
हा उत्सव कुणी सुरू केला, त्यामागचा सद्हेतू काय होता. मराठी मातीचा गौरव वाढवणाऱ्या ह्या नवरात्र उत्सवाबद्दल माहिती देणारा हा लेख संपूर्ण वाचा. ( १३/१)
1920 च्या दशकातील घटना-
दादर ला सार्वजनिक गणेशोत्सवात सहभागी होण्यास बहुजन बांधवाना बंदी होती, यातून पूज्य डॉ आंबेडकर, रा. बोले व प्रबोधनकार ठाकरे यांनी आंदोलन उभा करत तो डाव हणून पाडला, यापुढे उत्सवात दलित नको ह्या कुयोजनेने ब्राह्मणांनी गणेशोत्सव बंद पाडला. ( १३/२)
दादर ला सार्वजनिक गणेशोत्सवात सहभागी होण्यास बहुजन बांधवाना बंदी होती, यातून पूज्य डॉ आंबेडकर, रा. बोले व प्रबोधनकार ठाकरे यांनी आंदोलन उभा करत तो डाव हणून पाडला, यापुढे उत्सवात दलित नको ह्या कुयोजनेने ब्राह्मणांनी गणेशोत्सव बंद पाडला. ( १३/२)
मात्र प्रबोधनकार ठाकरेना मनोमन वाटायचे असा कुठला तरी उत्सव असावा ज्यात स्पृश्य-अस्पृश्य आदी मंडळी आनंदाने सहभागी व्हावे व महाराष्ट्र धर्म वृद्धिंगत व्हावा. याच पुण्यहेतू कारणे राव बहादूर बोले यांच्या बंगल्यावर अनेक पुरोगामी मंडळींची नियोजनबद्ध बैठक झाली व ठरले.. (१३/३)
महाराष्ट्राची मुख्य देवता श्री मायभवानी. तिच्या दरबारात सगळ्यांना मुक्तदार. तिचा नवरात्र महोत्सव हाच वास्तविक महाराष्ट्राचा राष्ट्रीय महोत्सव.
म्हणून आता आपण सर्वजण आदिशक्ती भवानी उत्सवाची योजना करून आकर्षक असा उत्सव मुंबईत साजरा करू, ज्यात सर्व जाती पंथातील लोक जमतील. (१३/४)
म्हणून आता आपण सर्वजण आदिशक्ती भवानी उत्सवाची योजना करून आकर्षक असा उत्सव मुंबईत साजरा करू, ज्यात सर्व जाती पंथातील लोक जमतील. (१३/४)
या उत्सवाचे अध्यक्ष- श्री राव बहादूर बोले, सोबतीला श्री भारतरत्न डॉ बाबासाहेब आंबेडकर, श्री प्रबोधनकार ठाकरे, व इतर वैचारिक स्नेही मंडळी - लोकहितवादी संघ.
साल - १९२६ मुंबई प्रांत.
दादरच्या काळ्या मैदानावर ( आताचे- वीर कोतवाल मैदान- प्लाझा सिनेमा जवळ ) हा उत्सव झाला. (१३/५)
साल - १९२६ मुंबई प्रांत.
दादरच्या काळ्या मैदानावर ( आताचे- वीर कोतवाल मैदान- प्लाझा सिनेमा जवळ ) हा उत्सव झाला. (१३/५)
८० × ६० फूट लांब रुंदीचा विशाल मंडप- त्यात ३०×१० चा भाग घटस्थापना, भवानीच्या मूर्ती फोटो साठी. ३०×१० भाग कार्यक्रमासाठी.
मैदानावर तोबा गर्दी जमू लागली, उत्सवात सहभागी होण्यास सर्वजण तयार- पूजेसाठी अथवा कार्यक्रमासाठी अमूक अमुक पाहिजे म्हटली की लगेच ती वस्तू हजर.
(१३/६)
मैदानावर तोबा गर्दी जमू लागली, उत्सवात सहभागी होण्यास सर्वजण तयार- पूजेसाठी अथवा कार्यक्रमासाठी अमूक अमुक पाहिजे म्हटली की लगेच ती वस्तू हजर.
(१३/६)
मुंबईचे- तांब्या पितळाचे व्यापारी बाबाजी तारकर यांनी २ फूट व्यासाचा घट, माणसा एवढ्या उंच समयी, तेलासाठी मोठे पात्र एका शब्दावर आणून दिले. नंतर शिवरायांचा ६×५ लांब रुंद रेशमी भगवा ध्वज, त्याला ५० फूट उंचीचा पोल.
मग ७ फुटी तांडवनृत्याधारी श्री काली देवीची प्रतिमा. (१३/७)
मग ७ फुटी तांडवनृत्याधारी श्री काली देवीची प्रतिमा. (१३/७)
ही सगळी कामे आजच्या प्रमाणे तरुण पोरानी पार पाडली.! मग उजाडला दिवस उत्सवाचा.
शिवरायांचा भगवा ध्वज उभारण्याचा मान ठाकरेंनी त्यावेळचे महार आमदार श्री सोळंकी याना दिला. घटस्थापना विधी महार दाम्पत्याकडून करण्यात आला. मग दादरचे प्रसिद्ध पालये शास्त्रीनी पूजाविधी केला.
(१३/८)
शिवरायांचा भगवा ध्वज उभारण्याचा मान ठाकरेंनी त्यावेळचे महार आमदार श्री सोळंकी याना दिला. घटस्थापना विधी महार दाम्पत्याकडून करण्यात आला. मग दादरचे प्रसिद्ध पालये शास्त्रीनी पूजाविधी केला.
(१३/८)
उत्सवाला विराट स्वरूप आले, प्रचंड गर्दी जमू लागली, मुलेमुली, आबालवृद्ध सर्वच इथे राबू लागले रमू लागले. भेदभाव कसलाच उरला नाही. रोज निरनिराळे कार्यक्रम व्हायचे. वक्ते, कीर्तनकार, प्रवचनकार, शाहीर, गायक कवी सर्व बहुजनचं.
जणू काय ही सारी जगदंबेची लेकरं सगळी एका छत्राखाली. (१३/९)
जणू काय ही सारी जगदंबेची लेकरं सगळी एका छत्राखाली. (१३/९)
उमाजी नाइकांचा पोवाडा, एक १४ वर्षीय मुलीचे कीर्तन, खूब रंगत आली उत्सवाला.
भाजीवाल्या माळीण यमुना मावशीचे संस्कृत संदर्भासहित जीवनविषयक व्याख्यान तीन तास चालले.
सगळं मंडप आया बहिणनी गच्च भरलेला असायचा. पुरुषमंडळी बाहेर. कवी वसंत जोशी यांनी आरती रचली व सर्वानी गायली. (१३/१०)
भाजीवाल्या माळीण यमुना मावशीचे संस्कृत संदर्भासहित जीवनविषयक व्याख्यान तीन तास चालले.
सगळं मंडप आया बहिणनी गच्च भरलेला असायचा. पुरुषमंडळी बाहेर. कवी वसंत जोशी यांनी आरती रचली व सर्वानी गायली. (१३/१०)
अस्सल मराठ्यांच राष्ट्रीय गीत
दार उघड दार बये, भजनी पंचम बुवा यांनी केले. समदे श्रोते आनंदाने भजनात रंग- दंग..!
दादरकरासाठी सगळे दिवस खूप उल्हासात गेले. लांब लांबून लोक यायची. टिळकांच्या गणेशोत्सवापेक्षा हा उत्सव निश्चित छान पार पडला कारण यात किंचित भेदभाव नव्हता.
(१३/११)
दार उघड दार बये, भजनी पंचम बुवा यांनी केले. समदे श्रोते आनंदाने भजनात रंग- दंग..!
दादरकरासाठी सगळे दिवस खूप उल्हासात गेले. लांब लांबून लोक यायची. टिळकांच्या गणेशोत्सवापेक्षा हा उत्सव निश्चित छान पार पडला कारण यात किंचित भेदभाव नव्हता.
(१३/११)
दसरा मिरवणुकीला इंग्रजी पोलिसांनी परवानगी नाकारली. ती, रा.ब बोले, केळुस्कर मास्तर, नवलकर वकील यांनी भांडून मिळवली.
दादरच्या परिसरातुन वाजत गाजत मिरवणूक निघाली- पूर्ण मुंबईतुन लेजिम, मल्लखांब, भजनी फड सगळ्या सांस्कृतिक फलटणी हजर. महापुजा व आरती झाली मिरवणूक निघाली. (१३/१२)
दादरच्या परिसरातुन वाजत गाजत मिरवणूक निघाली- पूर्ण मुंबईतुन लेजिम, मल्लखांब, भजनी फड सगळ्या सांस्कृतिक फलटणी हजर. महापुजा व आरती झाली मिरवणूक निघाली. (१३/१२)
बोलेंच्या हस्ते सुवर्णपूजन- आंबेडकरांचे भाषण झाले- प्रसाद वाटप.
देवी मिरवून पुन्हा मैदानवर आणली. असे का ? याचे स्पष्ट कारण ठाकरे देतात - जगदंबा सीमोल्लंघन करून मुलुखगिरी गाजवते अन सोन लुटुन स्वराज्यात येते. उत्सवमूर्तीला समुद्रात कळसविण्याचा प्रघात आम्हा मराठ्यांत नाही. (१३/१३)
देवी मिरवून पुन्हा मैदानवर आणली. असे का ? याचे स्पष्ट कारण ठाकरे देतात - जगदंबा सीमोल्लंघन करून मुलुखगिरी गाजवते अन सोन लुटुन स्वराज्यात येते. उत्सवमूर्तीला समुद्रात कळसविण्याचा प्रघात आम्हा मराठ्यांत नाही. (१३/१३)
तर असा झाला महाराष्ट्र भूमीचा पहिला-वहिला सार्वजनिक नवरात्र उत्सव- ज्यात अठरापगडा बारा बलुतेदार सर्व मराठा प्रदेश एकवटला..!
थोर ती समाजसुधारक मंडळी,
अन महान तो उत्सव माय भवानीचा..❣️
संदर्भ - माझी जीवनगाथा- प्रबोधनकार ठाकरे.
#जय_शिवाजी_जय_भवानी 🚩
थोर ती समाजसुधारक मंडळी,
अन महान तो उत्सव माय भवानीचा..❣️
संदर्भ - माझी जीवनगाथा- प्रबोधनकार ठाकरे.
#जय_शिवाजी_जय_भवानी 🚩
☝️
मराठी थ्रेड - #Thread महाराष्ट्रातील पहिला सार्वजनिक नवरात्र उत्सव- प्रबोधनकार ठाकरे
@AUThackeray
@dhavalkulkarni @ashish_jadhao @sahiljoshi @PSamratSakal @wankhedeprafull @DrVidyaDeshmukh @_prashantkadam @MhapsekarRajan @LetsReadIndia @Chav0_ @amitchivilkar @WriterDeepak
मराठी थ्रेड - #Thread महाराष्ट्रातील पहिला सार्वजनिक नवरात्र उत्सव- प्रबोधनकार ठाकरे
@AUThackeray
@dhavalkulkarni @ashish_jadhao @sahiljoshi @PSamratSakal @wankhedeprafull @DrVidyaDeshmukh @_prashantkadam @MhapsekarRajan @LetsReadIndia @Chav0_ @amitchivilkar @WriterDeepak
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
