#వేటూరి #ఆణిముత్యాలు

తెలుగులో కవిత్వం చెప్పిన వాళ్ళల్లో దాదాపు సగంమంది పైన #గోదావరి మీద పద్యాలూ, గేయాలూ, పాటలూ వ్రాశారు. ఇదే సినిమాలలో కూడా జరిగింది. ఎంతమంది కవులు ఎంత గొప్పగా వ్రాసినప్పటికీ శ్రీనాథునికి మాత్రమే గోదావరి విషయంలో అగ్రతాంబూలం. అలాగే సినిమా పాటలలో వేటూరికి మాత్రమే Image
అగ్రాసనం. దాదాపు 1600కి.మీ. గోదావరి ప్రయాణం. ఈ ప్రయాణాన్నంతటినీ ఒక్క పాటలో ఇమిడ్చేసిన ఘనత కేవలం వేటూరిదే!!

వేటూరి ఎంతటి నేర్పరి...!!! ఈ పాటతో భౌగోళికంగా మొత్తం గోదావరి పరిక్రమ చేయించేశారు. గోదావరి ఎక్కడ నుంచి ఎక్కడ వరకు పారింది ఏ ఏ సీమల్లో ఏ ఏ కవులకు ప్రాణం పోసింది, Image
ఏ ఏ సంస్కృతులకు ఊపిరులూదింది ఒక్క పాటలో వివరించేశారు వేటూరి.

గోదావరిని కాళేశ్వరం మొదలగు స్థలాల్లో చూస్తే ఒకలా, కోనసీమ దగ్గర చూస్తే మరొకలా అనిపిస్తుంది. ధవళేశ్వరం దగ్గర గౌతమి, వశిష్ఠ, వైనతేయ, ఆత్రేయ, భరద్వాజ, తుల్యభాగ, కశ్యప అని ఏడుపాయలుగా విడిపోతుంది. సప్తఋషులగా పిలవబడే ఆ పాయలు Image
గోదావరిని అంతర్వేది నరసింహుడి సమక్షంలో కన్యాదానం చేయగా బంగాళాఖాతంతో సంగమిస్తుంది.

'మహారాష్ట్ర లావణీల మంజీరం కట్టి' అన్నచోట, 'సప్త ఋషులు సాగనంప సాగరాన మెట్టి' అన్నప్పుడు తన కలాన్ని బహుశా అమృతంలో అద్ది ఉంటారేమో వేటూరి. ఇంతటి చరిత్రనూ నాలుగు నిముషాలలో సరళమైన భాషలో, అలతి అలతి పదాలలో Image
ఎంతో అందంగా గోదావరిని వర్ణించగల గొప్పకవి వేటూరి గారు. ఇది వింటున్నంత సేపూ మనసు గోదావరి ప్రవాహంలా గలగలా పరుగులు పెడుతుంది. గోదావరిని చిరంజీవి, సౌభాగ్యవతి, మా ఇంటి మాలక్ష్మిగా, తల్లిగా, ఇలవేల్పుగా కీర్తించారు వేటూరి. ఈ పాటకు బాలూ గారు తన గాత్రంతో ప్రాణం పోయగా, కె.వి. మహదేవన్ గారు Image
సంగీతం అందించారు. శ్రీనాథుడు భీమఖండంలో చేసినదంతా వేటూరి ఈ పాటలో చేసేశారు. సినిమా ప్లాప్ కావడంతో ఇంత మంచి పాట ప్రజాదరణకు నోచుకోలేదు.

పల్లవి:

చిరంజీవి గోదావరి పడమటింట పుట్టింది
సౌభాగ్యవతి తాను తెలుగునాట మెట్టింది
దక్షిణాది గంగగా దయతో ఉప్పొంగుతూ...
కల్యాణిగా తాను కడలిలో కలిసింది Image
మా ఇల్లు అత్తిల్లుగా... చల్లగా వర్ధిల్లు గోదావరి
మా ఇల్లు అత్తిల్లుగా... చల్లగా వర్ధిల్లు గోదావరి

చరణం 1:

నాసికా త్రియంబకాన గోముఖాన పుట్టి
మహారాష్ట్ర లావణీల మంజీరం కట్టి
నాసికా త్రియంబకాన గోముఖాన పుట్టి
మహారాష్ట్ర లావణీల మంజీరం కట్టి
సీతమ్మ సిగలోనా మందారం చుట్టి... Image
శబరి తల్లి ఫలహారం రామయ్యకు పెట్టి
భవభూతి శోకమై... శ్రీనాథుడి సీసమై

మా ఇంటి మాలక్ష్మివై తల్లివై... వర్ధిల్లు గోదావరి
మా ఇంటి మాలక్ష్మివై తల్లివై... వర్ధిల్లు గోదావరి

చరణం 2 :

చాళుక్యుల వైభవాలు జగమంతా చాటి
నన్నయ్యకు తెలుగు కవిత ఉగ్గుపాలు పట్టి
చాళుక్యుల వైభవాలు జగమంతా చాటి Image
నన్నయ్యకు తెలుగు కవిత ఉగ్గుపాలు పట్టి
కోనసీమ పచ్చదనం కోకలుగా చుట్టి
సప్తఋషులు సాగనంప సాగరాన మెట్టి
రామదాసు కీర్తనై.. పంచవటి గానమై

మా పాలి ఇలవేల్పువై వెల్లువై... వర్ధిల్లు గోదావరి
మా పాలి ఇలవేల్పువై వెల్లువై... వర్ధిల్లు గోదావరి Image
చిరంజీవి గోదావరి పడమటింట పుట్టింది
సౌభాగ్యవతి తాను తెలుగునాట మెట్టింది
దక్షిణాది గంగగా దయతో ఉప్పొంగుతూ
కల్యాణిగా తాను కడలిలో కలిసింది

మా ఇల్లు అత్తిల్లుగా చల్లగా... వర్ధిల్లు గోదావరి
మా ఇల్లు అత్తిల్లుగా చల్లగా... వర్ధిల్లు గోదావరి Image
చిత్రం : గోదావరి పొంగింది (1985)
సంగీతం : కె.వి. మహదేవన్ గారు
గీతరచయిత : వేటూరి గారు
నేపథ్య గానం : బాలు గారు Image

• • •

Missing some Tweet in this thread? You can try to force a refresh
 

Keep Current with శివశంకర కలకొండ

శివశంకర కలకొండ Profile picture

Stay in touch and get notified when new unrolls are available from this author!

Read all threads

This Thread may be Removed Anytime!

PDF

Twitter may remove this content at anytime! Save it as PDF for later use!

Try unrolling a thread yourself!

how to unroll video
  1. Follow @ThreadReaderApp to mention us!

  2. From a Twitter thread mention us with a keyword "unroll"
@threadreaderapp unroll

Practice here first or read more on our help page!

More from @janakishivasha2

Oct 22
#ఉన్నతోద్యోగం చేసి పదవీ విరమణ చేసిన ఒక వ్యక్తి అప్పటివరకు తాను నివసించిన అధికారిక నివాసం నుంచి ఒక కాలనీలోని తన స్వంత ఇంటిలోకి మారాడు. తాను పెద్ద ఉద్యోగస్తుడినని అహంభావం మెండుగా ఉన్నవాడు. ప్రతిరోజూ ఆ కాలనీలో ఉన్న పార్క్ లో సాయంత్రపు నడకకు వెళ్ళినప్పుడు అక్కడ ఉన్న ఎవరితోనూ
మాట్లాడేవాడు కాదు. కనీసం వారివంక చూసేవాడు కూడా కాదు. వారంతా తన స్థాయికి తగినవారు కాదనే భావన అతడికి మెండుగా ఉంది.

ఒకరోజు అతడు పార్క్ లోని బెంచ్ పై కూర్చుని ఉండగా మరో వృద్ధుడు వచ్చి వ్యక్తి పక్కన కూర్చుని సంభాషణ ప్రారంభించాడు. ఈ వ్యక్తి మాత్రం ఎదుటివ్యక్తి చెప్పే మాటలను ఏమాత్రం
విలువ ఇవ్వకుండా తాను నిర్వర్తించిన ఉద్యోగం, హోదా గురించి, తన గొప్పతనం మాత్రమే చెప్పేవాడు. తన వంటి ఉన్నత స్థాయి వ్యక్తి గతిలేక స్వంత ఇల్లు ఉన్నందుకు ఈ కాలనీ ఉంటున్నట్లు చెప్పుకున్నాడు. కొన్ని రోజుల పాటు ఇలా కొనసాగింది. ఆ ముసలాయన మాత్రం ఓపిగ్గా వినేవాడు.
Read 10 tweets
Oct 22
"నేను" చచ్చిన తర్వాత రా....!!

#జనక మహారాజు గొప్ప వేదాంతి. అలాంటి జనకుడి దగ్గర వేదాంత విషయాలు నేర్చుకుని రావలసిందిగా ఓ గురువు తన శిష్యుడైన ఓ యువకుడిని పంపించాడు. ఆ యువకుడు ఎంతో దూరం ప్రయాణం చేసి జనకుడిని వెదుక్కుంటూ వచ్చాడు. అతను వచ్చే సమయానికి జనకుడు కొలువులో ఉన్నాడు.
ఆ సమయంలో లోనికి వెళ్లడం భావ్యం కాదు కనుక ఈ యువకుడు బయట ద్వారం దగ్గర ఉన్న కాపరి వారికి ఒక చీటీ మీద ‘మీ వద్ద వేదాంత విషయాలను నేర్చుకుని రమ్మని మా గురువు గారు పంపించగా నేను వచ్చాను’ అని రాసి లోపలకు పంపించాడు. జనకుడు ఆ చీటీ చూసి, దాని వెనకాల ‘నేను చచ్చిన తర్వాత రండి’ అని రాసి
తిరిగి పంపించాడు.

ఆ యువకుడికి మతిపోయినంత పనైంది. ఇదేంటి.. నేను ఈయన దగ్గర వేదాంత రహస్యాలను తెలుసుకుందామని వస్తే ఈయనేమో తాను చచ్చిన తర్వాత రమ్మని అంటున్నాడు అనుకుని నిరాశతో అక్కడి నుంచి నడుచుకుంటూ వెళ్లిపోయాడు.

అక్కడ ఒక చెట్టు కనిపిస్తే ప్రయాణ అలసట, ఆకలి, దప్పికలతో
Read 8 tweets
Oct 22
#బీద పుట్టుక..

వాడు పుడితే
ఇరుకు తడికిల్లు ఖాళీ లేక మూలిగింది...!!
వాడు కడుపు తడుంకుంటే
పేగుల్లో విశ్వం విశ్వరూపం దాల్చింది..!!
వాడు బట్ట కడితే,
వెలుతురూ, గాలీ వంటిమీద కొట్లాడుకున్నాయి..!
వాడు పడుకుంటే,
గోనేపట్టా, ఇంటికప్పూ పడీ పడీ నవ్వుకున్నాయి..!
చెరువుగట్టు మీద నిలిచి Image
“నీళ్ళో” అని అరిచాడు..
చెరువు ప్రతిధ్వనించింది..
అడవిలో కూర్చుని
“కూడో” అని పొలికేక పెట్టాడు..
అడవిలో వెన్నెల కాచింది...
దొర్లే పేలికలు చుట్టుకుంటే
పొడుగు కొమ్ములతో ఎద్దు పొడిచింది..
తాటాకు క్రింద తల దాచుకుంటే
మొరట గిట్టలతో దున్న తొక్కింది.. Image
రాలిపడ్డ మెతుకులు తినబోతే
కోరపళ్ళతో కుక్క కరిచింది..
ఊపిరి లేక యాలగిలబడితే
బ్రతికుండగానే పీక్కుతింటుంది నక్క..
శబ్ధంలేని నోరు తెరిచి
బలం లేని చేతులెత్తి
చూపులేని కళ్ళు విప్పి
అరిస్తే,
పిలిస్తే,
చూస్తే,
మబ్బుముక్క ఘోషించింది
మట్టిగడ్డ రోదించింది Image
Read 6 tweets
Oct 21
*నోబెల్‌ బహుమతులను ఏర్పాటు చేసింది ఎవరో తెలుసా? స్వీడిష్‌ శాస్త్రవేత్త #ఆల్‌ఫ్రెడ్‌_నోబెల్‌.

ఆల్‌ఫ్రెడ్ బెర్నార్డ్ నోబెల్ (అక్టోబర్ 21, 1833, స్టాక్‌హోం, స్వీడన్ – డిసెంబర్ 10, 1896, సన్రీమో, ఇటలీ) ప్రముఖ స్వీడిష్ రసాయన శాస్త్రవేత్త, ఇంజనీరు, ఆవిష్కారకుడు, మిలిటరీ ఆయుధాల Image
తయారీదారు మరియు డైనమైట్ ఆవిష్కారకుడు.

#ఆల్‌ఫ్రెడ్_నోబెల్, ఇమాన్యువెల్ నోబెల్ మరియు ఆండ్రియాట్ ఆల్సెల్ నోబెల్ మూడవ సంతానం. ఈయన స్వీడన్ దేశంలోని స్టాక్‌హోంలో అక్టోబర్ 21, 1833లో జన్మించాడు. ఆల్ఫ్రెడ్‌ తండ్రి ఇమాన్యుయెల్‌ ప్రముఖ ఇంజనీరు. తరువాత ఇతని కుటుంబంతో 1842లో Image
సెయింట్ పీటర్స్‌బర్గ్ చేరుకున్నాడు. ఆల్ఫ్రెడ్ రసాయన శాస్త్ర అధ్యయనం ప్రొఫెసర్ నికోలాయ్ నికోలవిచ్ జినిన్ వద్ద ప్రారంభించాడు.

ఈయనకు రసాయనశాస్త్రం, అనేక భాషలపై అత్యంత అభిరుచి. ఇంగ్లిష్‌, జర్మన్‌, ఫ్రెంచ్‌, రష్యన్‌ భాషల్లో ఎంతో ప్రావీణ్యం ఉంది. జీవితం మొత్తం మీద ఆల్‌ఫ్రెడ్‌ Image
Read 15 tweets
Oct 21
#అశోక #వృక్షాలు

-- ముత్తేవి రవీంద్రనాథ్ గారి వ్యాసం

ఇటీవలి మా ఈశాన్య రాష్ట్రాల పర్యటన సందర్భంగా మేము పలు ప్రాంతాలలో అశోక వృక్షాలు చూశాము. ముఖ్యంగా అస్సామ్ లోని #గువాహాటిలోని విశ్వవిద్యాలయ ప్రాంగణంలో చాలా అశోక వృక్షాలు కనిపించాయి.

'అశోక' అనే సంస్కృత పదానికి శోకము Image
లేనిది (Sorrow-less) అని అర్థం. రామాయణ కథనం ప్రకారం సీతను చెరబట్టిన రావణుడు ఆమెను లంకా నగరంలోని #అశోకవనం లోనే బందీగా ఉంచాడంటారు. 'అశోకవనమున సీత .. శోకించె వియోగము చేత' అనే పాట మనందరం విన్నదే.

మన్మథునికి 'పంచేషుడు',' పంచబాణుడు', 'పంచశరుడు' అనే పేర్లున్నాయి. సంస్కృతంలో 'పంచ' Image
అంటే ఐదు అనీ, 'ఇషు' అన్నా 'శర' అన్నా 'బాణము' అని అర్థం. మన్మథుడికి 'పుష్పశరుడు', ' సుమశరుడు' అనే పేర్లు కూడా ఉన్నాయి. అంటే ఆయన పూవులనే బాణాలుగా వేస్తాడన్నమాట. యువతీయువకులపై మన్మథుడు ఐదు రకాల పూలను బాణాలుగా ప్రయోగించి వారిలో కామతాపాన్ని రగులుస్తాడట. ఆయన అమ్ముల పొది(Quiver) లో Image
Read 14 tweets
Oct 21
#శ్రీ_దివాకర్ల_వేంకటావధాని_గారు

పరిశోధకుడు, విమర్శకుడు. తిరుపతి వేంకట కవులలో ఒకరైన దివాకర్ల తిరుపతి శాస్త్రి గారు వీరి పినతండ్రి. బాల్యంలోనే ఇతని ప్రతిభాపాటవాలు వెలుగు చూశాయి. సహజ ధారణాశక్తితో చిన్నప్పుడే తిరుపతి వెంకటకవుల అవధాన పద్యాలను కంఠస్తం చేశారు.. ఎనిమిదవ తరగతి చదివే
సమయంలోనే ఇతని పద్యాలు భారతి మాస పత్రికలో ప్రచురితమయ్యాయి. ఈయన నలభైకిమించి గ్రంథాలను రచించారు.. వాటిలో పద్యకృతులు, వచన రచనలు, విమర్శలు, వ్యాఖ్యానాలు, అనువాదాలు, టీకాతాత్పర్యాలు ఉన్నాయి. శ్రీ ఖండవిల్లి లక్ష్మీరంజనం గారితో కలిసి ఆంధ్ర మహాభారత సంశోధిత ముద్రణకు విపులమైన పీఠిక వ్రాశాడు
తెలంగాణాలోని మారుమూల గ్రామాలకు పిలవగానే వెళ్లి ఉపన్యాసాల ద్వారా అక్కడి ప్రజలకు తెలుగు భాషాసాహిత్య చైతన్యాన్ని కలిగించారు. అనేక కవిపండితుల గ్రంథాలకు చక్కని పీఠికలను, సమగ్ర సమీక్షలను అందించి వారిని ప్రోత్సహించాడు. ఇతనికి అనేక సాహిత్య సంస్థలతో సంబంధం ఉండేది. వాటిలో
Read 8 tweets

Did Thread Reader help you today?

Support us! We are indie developers!


This site is made by just two indie developers on a laptop doing marketing, support and development! Read more about the story.

Become a Premium Member ($3/month or $30/year) and get exclusive features!

Become Premium

Don't want to be a Premium member but still want to support us?

Make a small donation by buying us coffee ($5) or help with server cost ($10)

Donate via Paypal

Or Donate anonymously using crypto!

Ethereum

0xfe58350B80634f60Fa6Dc149a72b4DFbc17D341E copy

Bitcoin

3ATGMxNzCUFzxpMCHL5sWSt4DVtS8UqXpi copy

Thank you for your support!

Follow Us on Twitter!

:(