در بهمن ۱۴۰۰ بهمراه دستیار خود @MostafaBushehri
دانشجو @Columbia گزارشی از #ریسکهای_ژئوپلتیکی تاثیرگذار در جهان و منطقه بر کسبوکارها فراهم کردیم. گزارش با دیرکرد در میانه اسفند در "سالنامه بازارها و کسبوکارهای ایران ۱۴۰۱" صص ۱۶۸-۱۷۴ چاپ شد. بیشتر پیشبینیها بدرستی رخ داد
۱
گزارش به پیامدهای #برجام در سناریوهای مختلف اشاره کرد. حمله روسیه به اوکراین بدرستی پیشبینی شد. از تشدید تنش میان آمریکا و چین بر سر تایوان صحبت شد. تاثیر انتخابات کنگره آمریکا بررسی شد. قدرتگیری طالبان و تنشهای پراکنده با ایران و همچنین تشدید بحران داخلی در ترکیه تبیین شد.
۲
به تداوم روند پیوستن اعراب به #صلح_ابراهیم و همچنین تعمیق #ملیگرایی_شیعی در عراق اشارهشد. از تشدید بحران #قرهباغ و #کریدور_زنگزور و جاهطلبی ارضی باکو علیه ایران گفتهشد. به ناآرامی در آسیای مرکزی (پیش از وقوع تنش میان تاجیکستان و قرقیزستان) و ادامه شکنندگی سوریه پرداختهشد.
۳
در آخر، گزارش به برآمدن جنبشهای اعتراضی در ایران ۱۴۰۱ اشاره کرد. نارضایتی اقتصادی، اعتراضات اجتماعی و پراکندگی ناآرامی ها سه وجه «اعتراضات به حق مردم به وضع کنونی» دیده شد. این نخستین گزارش روشمند از تحلیل #ریسکهای_ژئوپلتیکی به فارسی بود. گوش شنوایی اما برای این اندرزها نبود.
۴
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
۷۳۰ سال پیش در چنین روزی، انتشار #چاو نخستین پول کاغذی در ایران ممنوع گشت! #گیخاتو خان، پنجمین ایلخان مغول (۱۲۹۱-۱۲۹۵ م.)، با صدور فرمانی حکومتی که به مغولی #یرلیغ میخواندنش، دستور به انتشار چاو داد و چاپ آن در #چاو_خانه در تبریز، پایتخت ایران، آغاز شد تا جایگزین طلا و نقره شود
گیخاتو که پس از برادرش #ارغون خان (۱۲۸۴-۱۲۹۱ م.) حاکم ایران شده بود، بس عیاش بود و خوشگذران تا بدانجا که با بیبصیرتی و ولخرجی خزانه کشور را از سکههای طلا و نقره تهی ساخته بود. با وجود خزانه خالی، ایلخان بوالهوس اما در جستجوی راهی برای تداوم لهو و لعب و برپایی میگساری بود.
تا آنکه به پیروی از #قوبیلای ، خان بزرگ مغولان و بنیانگذار دودمان مغولی-چینی #یوان و همچنین نماینده تامالاختیارش، #چینگ_سانگ و به توصیه وزیر بیدرایتش، #صدرالدین_احمد_خالدی_زنجانی به چاپ #چاو_مبارک دستور داد. چاو قطعهای مربعی شکل از کاغذ بود که بر یک سوی آن نام گیخاتو و عبارت
سرانجام #ترامپ تعرفههای سنگینی را بر کالاهای وارداتی چین، مکزیک و کانادا—سه شریک اصلی تجاری آمریکا—اعمال کرد؛ کشورهایی که در اقتصاد ایالتهای این کشور نقش پررنگی ایفا کردهاند. جنگ تعرفهای اما گامیست سرنوشتساز در بازآرایی چیدمان #قدرت_ژئواکونومیکی در جهان!
ریشه اصلی #جنگ_تعرفه به قدرت اقتصادی روزافزون چین و تلاش #ترامپ برای بازگشت به دوران طلایی سرمایهگذاری در آمریکا بازمیگردد. همزمان با پیوستن چین به #WTO در سالهای نخست دهه ۲۰۰۰ میلادی، نرخ سرمایه گذاری خارجی در آمریکا آغاز به کاهش کرد و به کمتر از یک درصد در دهه اخیر رسیده است
یکی از دلایل عمده این کاهش تغییر مسیر سرمایه بسوی چین بوده است. از دیگاه ترامپ، چین عادلانه رقابت نمیکند و تهدیدی در زمینه پیشرو بودن آمریکا بویژه در زمینه تکنولوژی است. در دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ جنگ تجاری میان چین و آمریکا منجر به اعلام شکایت های فراوان آمریکا به #WTO شد.
بانی فرقه #علویه یا #نصیریه ابوشعیب محمد بن نُصَیر نُمَیری یا #ابن_نصیر از غالیان شیعه بود و با محمد بن عثمان بن سعید عمری دومین نایب واپسین امام شیعیان درگیر شده و خود را نایب وی و سپس باب امام یازدهم و سرانجام پیغمبری خواند که امام دهم او را مبعوث کرده
پس از مرگ #ابن_نصیر ابتدا محمد بن جندب و سپس عبدالله جنان #جنبلانی ایرانی تبار و ملقب به #الفارسی جانشینش شدند. این الفارسی بود که جشن هاى ایرانى #نوروز و #مهرگان را به عنوان روزهاى تجلى الوهیت امام نخست شیعیان در خورشید گرامى داشت و #نصیریه در قدیم به تاسی از وی بزرگ میشمردند.
رهبر اصلی علویه اما حسین بن حَمدان خَصیبی بود که بر تعالیم باطنی و آنچه که #علوم_فارسیات مینامیدش تکیه داشت و پس از ۲۷ سال جستجو در ۱۰ محرم ۳۱۴ ق با پیری به نام علی بن احمد #طُربائی دیداری شگرف داشت. پس به بغداد رفت ولی به زندان افتاد تا از آن گریخت و به #رقه شد و یاران ۵۱ نفره
عَلَویه و عَلِوی ناهمسانند. عَلَویه یا نُصَیریه در کرانه مدیترانهای سوریه و استان هاتای ترکیه است; استانی که سوریه آن را بخشی از خاک خود میدانست. عَلِوی، علویگرایی یا قزلباشگرایی اما بزرگترین اقلیت دینی ترکیه است و باورهایی همچو شیعه ۱۲ امامی دارد.
#علویان_سوریه در طول تاریخ زیر تیغِ تکفیرِ اعراب و ترکان سنی بودند تا آنکه فروپاشی امپراتوری عثمانی و آغاز قیمومیت فرانسه بر سوریه چرخشی در سرنوشت تیره آنان شکل داد و در ۱۹۲۰ م. زمینه برای برپایی دولت مستقل علویان #لاذقیه در ورای منطقه جبال نصیریه با نظام اداری ویژهای فراهم شد.
در ۱۳۰۱ #دولت_علویان رسما نامگذاری شد و ژنرال بیوت از سوی پاریس حاکم این دولت نوبنیان منصوب شد اما در ۱۳۰۴ فرانسه فرمان استقلال کامل دولت علویان را صادر کرد; دولتی که تا ۱۳۱۵ ادامه داشت اما بدلیل اعتراضات ملیگرایان سوری از سوی پاریس منحل و سرزمین #علویون دگربار به سوریه ملحق گشت
دلِ شامات است; سرزمینی با قدمتی طولانی ولی فاقد هویت ملی! کشوری که حتی نام خود را از تمدنی تاریخی ورای مرزهایش به عاریت گرفته: امپراتوری #آسور یا #آشور در شمال عراق؛ #سوریا نامی بود که یونانیان و رومیان آن را بر شامات گذاشتند و #آسورستان نامی بود که ایرانیان بر عراق
جغرافیای گسسته سوریه اما بلای جانش گشته؛ جغرافیایی که این کشور را به شش بخش جداگانه تقسیم کردهاست: واحهای در جنوبغربی، دروازهای در شمال، نواری ساحلی در غرب، فلاتی ناهموار در جنوب، دالانی شمالی-جنوبی و زمینی هموار و بایر در شرق. کنش و رخدادهای سوریه را از دریچه جغرافیا ببینید!
در پشت کوههای لبنان واحهای است که از یکسو به کوه و از دیگر سو به بیابان منتهی میشود. #دمشق در میان آن جای دارد که کارکردی شبیه دژی کوچک دارد. از دمشق دسترسی به همه جای کشور کم و نادر است. جای شگفتی نیست که حاکم دمشق نیازمند دولتی نظامی با مشت آهنین برای حکومت بر همه کشور است.
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا انتخاباتی دو مرحلهای است که از طریق #مجمع_گزینندگان (کالج الکترال) رئیسجمهور و معاون وی را برمیگزیند. در دیگر جمهوریهای جمهوریهای ریاستی (برزیل) و نیمه ریاستی (فرانسه) رئیس جمهور با رأی مستقیم (هر نفر یک رأی) برگزیده میشود
شهروندان آمریکایی که در یکی از ۵۰ ایالت یا در واشینگتن دیسی ثبتنام شدهاند، رأی خود را برای انتخاب گزینندگان به صندوق میاندازند. گرچه مردم در روز انتخابات نام نامزدهای ریاستجمهوری را در برگههای اخذ رأی مینویسند، اما در عمل گزینندگان رئیسجمهور و معاون وی را انتخاب میکنند.
در گام بعد اعضای منتخب گزینندگان مستقیما به رئیسجمهور و معاونش رأی میدهند که به آن #رأی_الکترال میگویند. نامزدی که بتواند دستکم ۲۷۰ رای از ۵۳۸ رای الکترال را بدست آورد، رئیسجمهور آمریکا خواهد شد. اینگونه انتخابات ویژه بر پایه اصل ۲ و متمم ۱۲ قانون اساسی آمریکا تشریح شده است.