Thread by @appajubi

Bir gün sizi finansal özgürlüğe taşıyacak olan portföy ya da servet büyüklüğünü tamamen siz bilebilirsiniz. Bugünden yarına o portföy büyüklüğüne sizi ulaştıracak olan yatırım tutarı da biraz şansa bağlıdır. Ancak vade uzayınca şans faktörü oldukça azalır. #UVY hipermetroptur.

https://twitter.com/BayTutumlu/status/1594978900622602240

1️⃣ 1 ay ya da 1 yıl sonra hangi yatırım aracı hangi getiriyi sağlayacak bunu bilmek imkansıza yakın. Tahvilde, bonoda, mevduatta getiri vade tarihinde belli olsa da hala reel getiri oranı bir bilinmezdir.

2️⃣ Hangi yatırım aracı için konuşursak konuşalım mümkün olan getiri oranları arasından bir tanesi gerçekleşir. Adeta bir olasılık dağılımından rastlantısal olarak bir noktayı çekmek gibi. Ya da biraz daha somut bir örnek vereyim.

3️⃣ İçinde 5-6-7-8-9 yazan bir toplar bulunan bir torbadan rastgele bir top çekmek gibi. Belki paralel evrende tamamen aynı şey farklı bir getiri oranı sağlayabilecektir oysa ki.

4️⃣ Bu nedenle çok çok iyi düşünüp analiz edip ince eleyip sık dokuyup yaptığınız çok doğru bir tercih sonucu çok düşük getiri elde edebilirsiniz. Ya da tamamen şans eseri ya da hatalı bir analiz sonucu bir yatırım yaparsınız ve aşırı yüksek getirebilir.

5️⃣ Bu ilk durumda sizi beceriksiz yatırımcı yapmaz, ikinci durumda da yatırım gurusu olduğunuz anlamına gelmez. Ancak şöyle ilginç bir şey vardır istatistikte ve hayatta: Büyük Sayılar Kanunu.

6️⃣ Büyük Sayılar Kanunu: Şu malum torbadan top çekme olayını yeterince çok tekrarlarsanız çektiğiniz sayıların ortalaması 7’ye oldukça yaklaşır. Bu ne demek? Yatırımda vade uzadıkça şans faktörü ortadan kalkmaya başlar.

7️⃣ Belki tamamen şans eseri üç sefer çekim yaparsınız ve 9-8-9 gelir, bu sizin müthiş şanslı olmanızdan kaynaklanıyor. Ama 100 sefer çekip 8-9 civarı bir ortalama tutturmanız mümkün değil.

8️⃣ Bu nedenle yeterince uzun süre yatırımda kaldığınız durumda bir sene düşük bir sene yüksek bir sene normal getiri derken o yatırım aracının uzun dönem ortalama yatırım getirisine yaklaşırsınız. Bu bilgi cepte.

9️⃣ Şimdi daha önce ben ve başka pek çok kişinin defalarca bahsettiği bileşkelemenin gücü ortaya çıkar. Örneğin Türk hisse senetlerinin uzun dönem ortalama yıllık reel getirisi %8 ile %9 arasında oluyor.

1️⃣0️⃣ Bu oran tahvil, mevduat, para piyasası fonları vs “düşük riskli” yatırım araçlarında oldukça düşük hatta bazı ürünlerde sıfırın altında oluyor. Kısa vadede yüksek riskli olan hisseler uzun vadede asıl düşük riskli olan yatırım aracıdır anlayacağınız.

1️⃣1️⃣ Kıymetli madenler (altın gibi), gayrimenkul vs pozitif reel getiri sağlamakla birlikte bazı yıllar hisse senetlerini geride bıraksa bile istikrarlı olarak bunu başaramıyor gibi görünüyor.

1️⃣2️⃣ Dikkat ederseniz uzun dönem ortalama reel getirilerle ilgileniyorum, bu da aslında şu içinde toplar olan torba örneğimizde şu anlama geliyor: Tahvil bono gibi ürünlere yatırım yapınca içinde tamamen atıyorum 5-6-7-8-9-10 yazan toplar bulunan bir torbadan çekim yapıyoruz.

1️⃣3️⃣ Ancak hisse senetlerine yatırım yapınca 2-4-6-8-10-15-20-25-30-40 yazan topların bulunduğu bir torbadan çekim yapıyoruz. Birinde zarar düşük kazanç da sınırlı. İkincisinde zarar daha belirgin ama kazanç çok çok daha yüksek. Ortalamada fazlasıyla üstün ikinci tercih.

1️⃣4️⃣ Bu noktada artık bileşik getiri hesaplamaya geçmek istiyorum. En makul torbayı tercih ettik varsayıyorum, uzun vadeli ortalama yıllık yatırım getirisini %8.5 alıyorum. Diyelim ki hedefiniz aylık 4 asgari ücret kadar düzenli gelir elde etmek. Çok kabaca bir hesaplama yapalım.

1️⃣5️⃣ Türkiye’de hisse senetlerinin ortalama temettü verimi brüt %7, net %6 desek yuvarlak hesap. Ayda 4 asgari ücret için yılda 48 asgari ücret kadar net temettü peşinde olmalıyız. Hangi sayının %6’sı 48 eder? 48/0.06=800 asgari ücret büyüklüğünde bir portföy hedeflemek gerekir.

1️⃣6️⃣ Burada tamamen enflasyondan arındırılmış olarak konuşuyorum tekrar hatırlatayım. Bugünkü 800 asgari ücrete denk portföy büyüklüğü asgari ücret değiştikçe doğal olarak daha büyük bir seviyeye tekabül edecek mecburen.

1️⃣7️⃣ Peki yıllık %8.5 reel getiri ile her ay kaç asgari ücretlik tasarrufumu yatırıma yönlendirerek ne kadar yılda 800 asgari ücrete tekabül eden bir portföye ulaşırım? Hesaplamasını aşağıda paylaşıyorum. Ayda x adet asgari ücret tasarruf edip t ay boyunca yatırıma devam edeceğiz

1️⃣8️⃣ Bu hesaba göre her ay 1 asgari ücret kadar tasarrufla 23 yılda istenen portföye ulaşmak mümkün görünüyor. Ama bu kadar sabırlı değilsek 23 yıl yerine aynı hedefe 5 yılda gelmek istiyorsak 1 yerine 11 asgari ücret kenara atacağız.

1️⃣9️⃣ Yıl miktarını 5’te birinden biraz daha fazlaya indirmek için tasarruf miktarını 11 kat artırmak zorundayız. Yani zamanı parayla ikame etmek mümkün ama zamanı kısaltmanın maliyeti gittikçe artıyor. Kısacası sabır iyidir.

2️⃣0️⃣ Örneğin 1 yerine yarım asgari ücretle aynı hedefe gitmek 23 yerine 30 yıl sürüyor. Bir noktadan sonra bileşkeleme etkisi o kadar güçleniyor ki portföyü esas büyüten şey konan para değil sabredilen zaman oluyor.

2️⃣1️⃣Vakit nakittir diye boşuna dememişler. Bu arada sadece hisse senedi yerine gelir getirecek başka ürünlerden de oluşturmak mümkün bu hedef portföyü. Bu durumda varlığın aylık getirisi (ev kirası gibi, yabancı hisse senetlerinin temettü verimi, tahvil kupon oranı vs) önemli.

2️⃣2️⃣ Bir de özellikle bu aylık getirilerin tahsil kabiliyeti önemli. Bu olay gayrimenkul kira gelirinde ön plana çıkıyor açıkçası. Ev kirasını tahsil etmek ve enflasyon oranında artırmak biraz uğraştırıcı biraz zorlu olabilir. Ama temettü yattığınız yerden akar.

2️⃣3️⃣Yine muhtemelen (yıllık) ev kirasının ev fiyatına oranı hisse senetlerinin temettü verimine kıyasla biraz düşük olabilir. Bu sıkıntılar da daha garanti daha kanlı canlı bir varlık elde tutmanın karşılığı işte. Neyse, sonuca bağlayalım artık.

2️⃣4️⃣ Muhtemelen Türk hisselerinin yanında diğer varlıkları ekleyince 800 yerine belki 1000 asgari ücretlik bir portföy büyüklüğü gerekecek ama sepet yapmış olmak da sizi daha güvenli hale getirecek.

2️⃣5️⃣ Finansal emeklilik kolay değil ama imkansız hiç değil. Paranız varsa parayla, paranız azsa zamanla hedefinize yürüyebilirsiniz.