Thread by @Nair9895

Day 131
#ശ്രീലളിതാസഹസ്രനാമം #Lalithasahasranamam

ഓം
ശ്രീ ലളിതാ സഹസ്രനാമം

ശ്ലോകം 131

അഷ്ടമൂർത്തി, രജാജൈത്രീ, ലോകയാത്രാ വിധായിനീ |
ഏകാകിനീ, ഭൂമരൂപാ, നിർദ്വൈതാ, ദ്വൈതവർജ്ജിതാ || 131 ||

അഷ്ടമൂർത്തി = "ഗുണഭേദാദാത്മമൂർത്ഥിരഷ്ടധാ പരികീർത്തിതാ
ജീവാത്മാ ച അന്തരാത്മാ ച പരമാത്മാ ച നിർമ്മല:
ശുദ്ധാത്മാ ജ്ഞാനരൂപാത്മാ മഹാത്മാ സപ്തമ: സ്മൃത അഷ്ടമസ്തേഷുഭൂതാത്‌മേതൃഷ്‌ഠാത്മാന പ്രകീർത്തിതാ:"

യോഗശാസ്ത്രവിധിപ്രകാരം ആത്മാവിന് ജീവാത്മാവ്, അന്തരാത്മാവ്, പരമാത്മാവ്, നിർമ്മലാത്മാവ്, ശുദ്ധാത്മാവ്, ജ്ഞാനരൂപാത്മാവ്‌, മഹാത്മാവ്, ഭൂതാത്മാവ് എന്ന് എട്ട് മൂർത്തികൾ പ്രസിദ്ധങ്ങളായുണ്ട്. ആത്മാവിന്റെ ഈ എട്ട് ഭേദങ്ങളും ദേവിയുടെ മൂർത്തീ രൂപങ്ങളാകയാൽ ദേവിയെ അഷ്ടമൂർത്തിയായി വർണ്ണിക്കാം.

മന്ത്രലിംഗഗമ്യങ്ങളായ എട്ടുമൂർത്തികൾ (ശരീരങ്ങൾ) ലക്ഷ്മീ, മേധാ, ധരാ, പുഷ്ടീ, ഗൗരീ, തുഷ്‌ടീ, പ്രഭാ, ധൃതി തുടങ്ങിയ എട്ടു ശരീരങ്ങൾ ഉള്ള ദേവിക്കു നമസ്കാരം.

"ലക്ഷ്മീർ മേധാ ധരാ പുഷ്ടിർഗ്ഗൗരീ തുഷ്ടി പ്രഭാധൃതി എതാഭി പാഹിതനു ഭി രഷ്ടാ ഭിർമാം സരസ്വതി" മത്സ്യപുരാണം.

പഞ്ചഭൂതങ്ങൾ സൂര്യചന്ദ്രന്മാർ ഹോതാവ് ഇങ്ങനെ എട്ടു മൂർത്തികൾ. ജീവാത്മാ അന്തരാത്മാ പരമാത്മാ നിർമ്മലൻ ശുദ്ധാത്മാ ജ്ഞാനരൂപാത്മാ മഹാത്മാ ഭൂതാത്മാ എന്നീപ്രകാരം യോഗശാസ്ത്രത്തിൽ പറയുന്ന ഏട്ടാത്മാക്കളോടു കൂടിയവളെന്നർത്ഥo.

പഞ്ചഭൂതങ്ങൾ + മനസ്സ് + ബുദ്ധി + അഹങ്കാരം ഇങ്ങനെ എട്ട് ആണല്ലോ.

"ഗണികാ ശൗണ്ഡകീ ചൈവ കൈവർത്തീ രജകീ തഥാ തക്രകാരി ചർമ്മകാരി മാതംഗീ പുംശ്ചലി തതഃ" സമയാചാരോക്തകുളാഷ്ടകം. ഇവയുടെ രൂപത്തോടുകൂടിയവൾ.

അതുമല്ലെങ്കിൽ സൂര്യ -ചന്ദ്ര -ജല -ഭൂമി -വഗ്നി -വായു -നഭോ -യജമാനന്മാരായ അഷ്ടമൂർത്തികളുള്ളവൾ എന്നും അർത്ഥമാക്കാം.യദ്വാ മൂർത്തി ശബ്ദത്തിന്ന് പ്രകൃതി എന്നർത്ഥo.

"ഭൂമിരാപോനലോ വായു: ഖം മനോബുദ്ധിരേവ ച, അഹംകാര ഇതീയം മേ ഭിന്നാ പ്രകൃതിരഷ്ടധാ" എന്ന ഗീതാവചനത്തിൽ ഭഗവൽ പ്രകൃതി ഏട്ടുപ്രകാരം ഭിന്നമാണെന്നു പറയപ്പെടുന്നു.

രജാജൈത്രീ = അവിദ്യയെ ജയിക്കുന്ന ദേവിക്കു നമസ്കാരം. അജാ = അവിദ്യാ. അവിദ്യയ്ക്ക് ആദിയില്ലാത്തതുകൊണ്ട് അതിനെ ' അജാ ' എന്നു പറയുന്നു.

ജ്ഞാനരൂപിണി ആകയാൽ അജയെ= മായയെജയിച്ചിരിക്കുന്നവൾ, ശ്രുതിയിൽ അവിദ്യയെ അജയായി രൂപണം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

"അജാമേകാം ലോഹിത ശുക്ല കൃഷ്ണാo. ബഹ്വീ: പ്രജാ: സൃജമാനാം സ്വരൂപ:അജോഹ്യന്യോജുഷമാണോ നുശേതേ ജഹാത്യേനാം ഭുക്തഭോഗാമജോന്യ:" എന്നു ശ്രുതിവചനമുണ്ട്.

രജസ്സത്വതമോമയമായ അവിദ്യയെ ലോഹിതശുക്ലകൃഷ്ണയായ ഒരു പെണ്ണായിട്ട് ഇതിൽ രൂപണം ചെയ്തിരിക്കുന്നു.

ലോകയാത്രാ വിധായിനീ = 14 ലോകങ്ങളുടെ യാത്രയെ പ്രളയത്തെ, സംരക്ഷണത്തെ വിധാനം ചെയ്ക ശീലമായവൾ. ലോകഗതിയെ നിയന്ത്രിക്കുന്ന ദേവിക്കു നമസ്കാരം. ഭക്തരുടെ ലോകയാത്രയെയും ദേവി നിയന്ത്രിക്കുന്നു.

സുഗമമാക്കുന്നു. യാത്രാശബ്ദത്തിന് അർദ്ധഗമം എന്നും അർത്ഥമുണ്ടാകയാൽ ലോക പ്രളയത്തെ നിർവ്വഹിക്കുന്നവളെന്നു താല്പര്യം.

ഏകാകിനീ = രണ്ടാമതായി ഒന്നില്ലാത്ത കൊണ്ട് ഏകാകിനിയായ ഏകയായിരിക്കുന്നവളായ ദേവിക്കു നമസ്കാരം. സ്വതന്ത്രമായി സ്ഥിരമായി വേറൊരു വസ്തു ഇല്ലാത്തതിനാലും അദ്വയവസ്തു -

ആയതിനാലും ദേവി ഏകയായിരിക്കുന്നു.

"ഏകൈവ ലോകാൻ ഗ്രസതി ഏകൈവ സ്ഥാപയത്യപി ഏകൈവ സൃജതേ വിശ്വം തസ്മാദേകാകിനീ മതാ" ദേവീപുരാണം.

ദേവി ഏകയായിത്തന്നെ ലോകത്തെ സൃഷ്ടിക്കുകയും രക്ഷിക്കുകയും സംഹരിക്കുകയും ചെയ്കയാൽ ഏകാകിനി എന്നു പ്രസിദ്ധയാണെന്നു ദേവീപുരാണത്തിൽ പറയുന്നു.

ഭൂമരൂപാ = അനന്തവസ്തുവായ ദേവിക്കു നമസ്കാരം. ബ്രഹ്മസ്വരൂപിണി. ഭൂമശബ്ദത്തിന്ന് ബ്രഹ്മമെന്നു അർത്ഥo ശ്രുതിയിൽ പ്രസിദ്ധമാകുന്നു. അല്ലെങ്കിൽ ബഹുശബ്ദത്തിൽനിന്നു ഭാവാർത്ഥത്തിൽ പ്രത്യയം വന്ന ശബ്ദമാണ് ഭൂമശബ്ദം.

ഭൂമശബ്ദത്തിന് ബഹു എന്നർത്ഥമുള്ളതിനാൽ ഏകാകിനി യാണെങ്കിലും ബഹുരൂപാ എന്നർത്ഥം.

"ഏകാവ്യൂപാധിതോഭൂമാ ശിവാ സർവ്വത്ര വിശ്രുതാ യഥാനുരജ്യതേ വർ ണയിർവിചിത്രൈ സ്ഫടികോ മണി:"

🙏🏼🙏🏼🙏🏼