Thread by @selcuksalih

Türkiye’nin süreç içinde nasıl yeni bir döneme girmekte olduğunu, son on yılda siyaset anlayışında yaşanan sosyoekonomik ve sosyopsikolojik değişimde görmek de mümkündü. Bu süreç aynı zamanda, “Neoliberal Partiler”in aşılması süreciydi… >>

1. Neoliberal dönem elbette 70’lerin sonunda başladı ama Türkiye’de bu dönem, 1980 darbesi sonrası, 1982 Anayasası ile birlikte, yani 24 Ocak kararları sonrasının Özal iktidarı döneminde yaşandı ve 2013 öncesi Ak Parti iktidarı, bu dönemin zirvesini teşkil etti…

2. Neoliberal Partilerin özelliği, iktidara gelmek ve iktidarda kalmak üzere kurgulanmış “çok eğilimli” olmalarıdır, nitekim ilk örneklerinde “Eski Solcu (Yeni Sağcı) ‘Liberaller’”den, “Milliyetçi Ülkücüler”e, “Milli Görüş kökenli Muhafazakarlar”a kadar her eğilim mevcuttu…

3. Neoliberal partilerin başarının sırrı, “tüm eğilimleri bağrında toplayarak”, bir tür “apolitizm” gibi sunulmaya yatkın olması, siyasetin “kimlikler” üzerinden yürütülmesine uygun zemin sunmasıdır. Tabii bu da, neoliberal ekonominin nisbeten “daha iyi” işlemesi nedeniyle idi…

4. Daha önce çok yazdım ama tekrarlayayım, Neoliberal Ekonomi, Vietnam Savaşı sonrası krize giren Dünya ekonomisinin “büyümek” adına bu kez kamu mallarını keşfi ve yağmalaması -yani özelleştirmesi- dönemiydi, bunun getirdiği geçici refah, “kimlikçi siyaset”i popüler kıldı…

5. Çok siyasi bileşenli Neoliberal Partiler, doğaları gereği radikal olmayan, Merkez Partiler olmak zorundaydılar, bu özellikleri ve dağıttıkları yapay refah (özelleştirmeler) ile de geniş ve çeşitlilik arzeden destekçi kesimlerini memnun etmek zorunda olan partilerdi…

6. Zaman içinde bu özelleştirmeci “refah”a alışan çeşitli Neoliberal Parti bileşenleri, malum “ortayolcu/merkezci” çizgiden ayrılıp yalpalanmasına ve giderek popülizme doğru savrulmalara ses çıkarmadılar, ama “Merkez Olmak”ın sınırı aşıldı ve Neoliberal Partiler krize girdiler…

7. Neoliberal Partilerin, “Merkezin terki” aşılmasında Milliyetçi/Ülkücü çevrelerin önemli bir rol oynadıklarını biliyoruz. Her kesimden insanı biraraya getirmiş, “siyasetten ziyade işe bakan” partilerin, bileşenlerinden bir kesime yanlaması, diğerlerini uzaklaştırması demektir…

8. Neoliberal partilerin çokbileşenli özelliklerini terketmek zorunda kalmaları, sadece “içlerindeki bir kesime yanlamak” değildir elbette, zira bu “yanlamalar”, konjonktüre göre değişiklikler arzetti. Asıl konu, Neoliberalizmin “yapay refah” devrinin mecburen sona ermesiydi…

9. Dünyayı “Kimlikler” üzerinden açıklamaya kalkan Huntington devri sona ermiş, Neoliberal özelleştirmeler de satıla satıla bitmişti, finanskapital üzerinden yürütülen “büyüme” de tekliyordu. Bu aşamada Politika özüne dönüp, gene esasen sosyoekonomi üzerinden işlemeye başladı…

10. Politika 2010’lardan itibaren “Laiklik”, “Müslümanlık”, “Kürtlük”, “Milliyetçilik” üzerinden konuşan ve aslında kimsenin kimseyi dinlemediği “dil”den, “ekonomik sosyal çıkarlar üzerinden konuşanlar” aşamasına dönmeye başladı...
(Eski sol buna “sınıf politikası” falan da der)

11. Geldiğimiz aşamada, kimlikler üzerinden değil, toplumsal çıkarlar üzerinden yapılan bir politika güçleniyor ve mesela yardım ederken depremden zarar gören insanların “neci olduğuna bakmak”, sadece eski Neoliberal zihniyetin aklına geliyor. Yeni politikanın farkı burada gibi..

12. İktidar odaklı eski Neoliberal Partiler kendi çeşitli bileşenlerini aynı yapı içinde birarada tutmakta zorlanırken, farklı bileşenlerden oluşan ve bir bütün içinde erimeden -sosyopsikolojik/sosyopolitik- ittifaklar yapmayı tercih eden siyasi partiler/gruplar ortaya çıkıyor…

13. Daha önce yeni bir “Biz” duygusunun doğuşundan sözetmiştim, bu Biz duygusu, temelde önce “Ben” olmak, ve o özgün kişiliklerin kendi özelliklerini terketmeden özgür/özerk kalarak birarada hareket etmesini anlatan bir “Biz” idi.
Şimdi çok daha belirginleştiği görünüyor…

14. Zayıflayıp güçsüzleştikçe Popülistleşen Neoliberal Partiler, ittifaklara girince eriyip bozuluyorlar ve Türkiye’de bu özelliğe uygun semptomların ortaya çıkmasını ve Neoliberal son partinin daha da erimesini sağlayanlar Türk Milliyetçileri.
Çok ilginç bir proses…

15. Göründüğü kadarıyla Türk Milliyetçileri, Neoliberal Popülizmi; onu diğer bileşenlerinden arındırarak erittiler/eritiyorlar. Bunu bilinçli mi bilinçsizce mi yaptıkları bir yana, Neoliberal Partinin Türk siyasetinde marjinalleşmesini sağladıkları açık…

16. Bugünlerin tarihi ileride yazıldığında, Neoliberalizmin siyaseten de aşılmakta olduğu günümüzde hangi kesimin ve hangi partinin bu ilginç dönüşümde baş rolü oynadığı konusu pek de bugün konuşulduğu şekilde olmayabilir.
Yeni bir sayfa açılıyor… <<
#KonstantiniyeNotları