Thread by @zandizadeh

#رشته‌توئیت
اخیراً انتشار دو ویدیو بسیار مناقشه‌برانگیز بوده. در یکی شهروندی که «امر به معروف» می‌کند، در جواب چاقو می‌بیند؛ و در دیگری، شهروندِ «آمر به معروف»، سطل ماست را بر سر دو زن خالی می‌کند... با قرار گرفتن مردم در برابر یکدیگر، باید آماده منازعات بیشتری هم بود.🔻 twitter.com/i/web/status/1…

🔺️این تنش‌ها هر روز شدیدتر می‌شوند و اغلب فیلمی از آنها جایی درز نمی‌کند. طبعاً نمی‌توان رفتارهای خشونت‌آمیز را به تمام حامیان دو طیفِ جامعه‌ی دوپاره‌ی ما تعمیم داد؛ ولی یک مسئله واضح است: طیف مذهبی-سنتی نگران از دست رفتن ارزش‌های خود است و حکومت نگران آخرین نماد اسلامی خود.🔻

🔺️به نظر نمی‌آید #حجاب به قبل از شهریور ۴۰۱ بازگردد. بنده همان‌قدر که مخالف حجاب اجباری هستم، با #مارکتینگ_بدن هم مخالفم. در حال حاضر کسی راهکار عملی ارائه نداده‌است. اخبار، طرح‌ها و مجازات‌های پیشنهادی هم تغییری عمده در وضع موجود ایجاد نخواهندکرد (در ادامه توضیح می‌دهم چرا).🔻

🔺️اگر قرار بود فقط روسری‌ها کنار برود، احتمالا خیلی‌ها مشکل خاصی نداشتند. #موی_زن چیزی نیست که جامعه را به فساد یا به قولی، به گناه بکشد. چند بار دیده‌اید دو مرد درباره «سکسی بودن» زلف کسی حرف بزنند؟! مسئله، بدن است؛ به همین دليل استدلالات دو طرف مناقشه، دچار #جنسیت‌زدگی است.🔻

🔺️حامیان حجاب اسلامی می‌گویند این تازه اول ماجراست و اگر با همین فرمان پیش برویم، ملت با بیکینی به خیابان می‌آیند... البته که در نهایت شاهد غلبه بیکینی بر سایر انواع پوشش در «خیابان» نخواهیم‌بود؛ ولی قطعاً پوست بیشتری نمایان خواهدشد. این همان مسیری ست که بسیاری جوامع پیمودند.🔻

🔺️به عکس‌های زیر نگاه کنید... تا میانه دهه ۱۹۲۰، قوانین سفت-و-سختی درباره پوشش زنان اعمال می‌شد که هدف آن جلوگیری از #بدن‌نمایی بود. یقه‌ها بسته، آستین‌ها بلند، پاها نسبتاً پوشیده، و جنس لباس شنا از پشم بود! اگر فاصله لباس شنا تا زانو از ۱۵ سانتیمتر تجاوز می‌کرد، جریمه داشت.🔻

🔺️تغییر قوانین پوشش همگام با گسترش سرمایه‌داری پیش رفت. #صنعت_مد که از اواسط قرن ۱۹ شکل گرفته‌بود، در قرن ۲۰ و در خلال جنگ‌های جهانی خود را تثبیت کرد. جنگ‌های جهانی موجب گسترش کارخانجات پوشاک گشت و با پایان جنگ جهانی،‌ این صنعت بدل به یکی از دلایل مهم تغییرِ پوشش و فرهنگ شد.🔻

🔺️تغییرات به سرعت رخ داد. در ماهِ مهِ ۱۹۴۶ #ژاک_هایم یک مایو دوتکه تولید کرد و نامش را #اتم گذاشت: «کوچک‌ترین لباس شنای جهان». پایین لباس به قدری بزرگ بود که ناف را بپوشاند. هایم برای تبلیغ آن آسمان‌نویس‌هایی (skywriters) را استخدام کرد تا بر فراز تفرجگاه مدیترانه پرواز کنند.🔻

🔺️در ژوئیه ۱۹۴۶ #لوئیس_رآر فرانسوی #بیکینی را عرضه کرد. البته لباس شنای دوتکه از ابتدای دهه ۱۹۳۰ هم وجود داشت، ولی نه به سبک هایم و رآر. بیکینی نام خود را از جزیره‌ای به همین نام گرفت که در اقیانوس آرام قرار دارد و بعدتر محل آزمایشات هسته‌ای آمریکا شد.🔻

🔺️#بیکینی تابوشکنی بزرگی بود؛ به نحوی که مدل‌ها حاضر به همکاری با رآر نبودند. سرانجام #میشلین_برناردینی رقصنده‌ی برهنه‌ی کازینو دو پاریس درخواست رآر را پذیرفت و تبدیل به اولین زنی شد که بیکینی بر تن کرده‌است. در واقع از تغییر قوانین تا مرز برهنگی کامل، تنها ۲۰ سال طول کشید.🔻

🔺️در صورت آزادی پوشش در ایران، مناسباتِ عرفی تغییر می‌کند و لباس‌های برهنه عادی می‌شود. این شاید حتی کمتر از ۲۰ سال طول بکشد. پس نگرانی برخی مبنی بر اینکه آزادی پوشش به برداشتن روسری محدود نخواهدماند، درست است. اگر حکومت دنبال راهکار است، ابتدا باید علت این تحولات را دریابد.🔻

🔺️افتادن روسری‌ها و آب رفتن پارچه‌ی لباس‌ها، سه دلیل عمده دارد: ۱) اعلام مخالفت با نظام حاکم ۲) تغییر مناسبات اقتصادی ۳) هژمونی فرهنگی غرب. قطعاً دلایل دیگری هم وجود دارند؛ ولی از نظر من اینها دلایل اصلی هستند و باید ریشه‌یابی شوند، چون بر همه ابعاد زندگی ما تأثیر می‌گذارند.🔻

🔺️#طبقه_متوسط ایران همگام با طبقه متوسط در بلوک غرب، به مرور خواسته‌ها و ارزش‌های مشترکی پیدا کرده و چون شیوه زندگی آنان را می‌پسندد، خواستار نظام سیاسی مشابه نظام‌های غربی ست. او جوامع غربی را می‌ستاید و آنها را محصول «دموکراسی» می‌داند. البته این مسئله منحصر به ایران نیست.🔻

🔺️آنچه از آن به عنوان #طبقه_متوسط_جهانی‌شده یاد می‌شود، بخش بزرگی از جمعیت جهان است با زنجیره‌ای از عادت‌ها و ارزش‌ها و آمال مشابه. از شعارهایی چون دموکراسی‌خواهی و آزادی بیان گرفته تا یوگا، تراپی و اعلام #مالکیت_بر_بدن، همگی بدل به عادات و ارزش‌های طبقه متوسط جهانی شده‌اند.🔻

🔺️از طرف دیگر، امروز بیش از هر زمانی شاهد غلبه فرهنگی یک تمدن بر سایر تمدن‌ها هستیم. آمریکا به واسطه اینترنت، رسانه، هنر، ورزش، شبکه‌های اجتماعی و... عملاً فرهنگ تمام مردمان جهان را تغییر داده؛ تا جایی که برخی ویژگی‌های فرهنگی سایر جوامع، کاملاً از بین رفته یا فراموش شده‌اند.🔻

🔺️در ایران تغییرات فرهنگی به واسطه نفوذ بیشتر استعمار از قرن ۱۹ شدت گرفت. از کلاه پهلوی که به تقلید از فرانسوی‌ها سر کردیم، و کشف حجاب که تحت تأثیر غرب بود گرفته، تا تغییر سبک زندگی ما به واسطه اینستاگرام، همگی از عوامل دگرگونی پوشش در ایران بوده‌اند.🔻

🔺️شدت تغییرات به حدی بوده که در بسیاری مناطق دیگر اثری از پوشش سنتی نمانده. روسری و مانتو و کت و شلوار، همگی وارداتی‌اند. در مناطقی که همچنان پوشش سنتی حفظ شده، پوشش ما شباهتی با اینها ندارد. وقتی می‌گویند فلان پوشش غربی است، من نمی‌دانم پوشش ایرانی چیست که آن را بر تن کنم.🔻

🔺️مشکل امثال من با مدعیان این است که عملا چیزی از پوشش سنتی نمانده که به آن بازگردیم؛ ولی ایشان پوششی وارداتی را به عنوان معیاری برای «حفظ فرهنگ اصیل ایرانی» تعیین می‌کنند! این یکی از دلایل تساهل ما درباره پوشش است و به منزله تأیید بدن‌نمایی یا مخالفت با تعیین حدود پوشش نیست.🔻

🔺️از سوی دیگر، طغیان طبقه متوسط حاصل سیاست‌های اقتصادی هم هست. وقتی اقتصاد آزاد باشد، فرهنگ هم آزاد می‌شود. #پست‌مدرنیسم (که هر چیزی را موجه جلوه می‌دهد) منطقِ فرهنگیِ سرمایه‌داریِ متأخر است. #مارکتینگ_بدن در کنار ادعای #مالکیت_بر_بدن، از نتایج اقتصاد لجام‌گسیخته است.🔻

🔺️در واقع برخلاف آنچه برخی می‌گویند، این اسمش هرزگی نیست؛ ما در اینجا با اوج #مصرف‌گرایی مواجهیم. با مصرف‌کنندگانی که اکنون تبدیل به #مصرف‌شونده شده‌اند. تو مالک بدن خود نیستی؛ بدن تو عرصه مصرف‌گرایی و متعلق به سرمایه‌داری ست؛ بدنت قربانی عمل‌های زیبایی و رقابت با دیگران است.🔻

🔺️هر جامعه‌ای باید و نبایدهای خود را دارد. از مدرسه و محل کار تا خیابان و ورزشگاه، تمام این جوامع در صورت تخطی از قواعد، با اعضا برخورد می‌کنند. اقتصاد نقش بزرگی در تعیین #قواعد_اجتماعی از جمله حدود پوشش دارد. اما اگر برای اقتصاد حدودی نداشته‌باشیم، برای پوشش هم نخواهیم‌داشت.🔻

🔺️تا وقتی سلطه فرهنگی آمریکا ادامه داشته‌باشد و - مهم‌تر از آن - اقتصاد ما اینقدر بی‌صاحب باشد (نمونه: وضع دلار)، تلاش‌ها برای تعیین هرگونه حدودی برای پوشش، ناموفق خواهدبود. وقتی بدن در حکم کالا و شهروند در حکم #مصرف‌کننده_مصرف‌شونده باشد، کدام دین و فرهنگ و تمدنی حفظ می‌شود؟🔻

🔺️و اما حرف آخر... حجاب مدت‌هاست بدل به «حفره امنیتی» شده. خطرناک‌ترین گفتمان برای انفجار اجتماعی، تشویق مردم به تذکر و امر به معروف است. فارغ از موانع شرعی و قانونی، حکومت چگونه می‌تواند تضمین دهد که افراد و جریان‌های ضدایرانی میان آمران به معروف نفوذ نکنند؟🔻

🔺️همان‌طور که تلاش کردم توضیح دهم، مشکل از جای دیگری ست. نباید مردم را در برابر یکدیگر قرار داد. این کار به شکاف‌های اجتماعی دامن می‌زند. این همان هدف افراد و کشورهایی ست که قصد نابودی یا لااقل تضعیف ایران را دارند. حکومت باید مسئولیت تصمیماتش را بپذیرد و کسی را سپر بلا نکند.🔴

🟥دوستانی که منت گذاشتند و متن را تا انتها خواندند، بدانند بنده صرفاً دریافت و برداشتم از شرایط را نوشتم. مسئله حجاب بسیار پیچیده است، خصوصاً از لحاظ اجتماعی-اقتصادی. نوشتن به من کمک کرد تا افکارم را کمی منظم‌تر کنم و آنها را به چالش کشم. امیدوارم شما هم به این بحث کمک کنید.🟥