اینجا یکی از واحدهای تولیدی شرکت چیپسازی TSMC در جزیره تایوان است. بسیاری از این واحدها در ساحل غربی این جزیره استراتژیک، یعنی روبروی ساحل چین، جایگرفتهاست. صنعت نیمههادی (چیپ) تازهترین جبهه درگیری آمریکا و چین در رقابت جهانی است. اما این همه داستان نیست.
امروزه چیپهای رایانهای در تمامی وسایل و صنایع مورد استفاده قرار میگیرد: از ECU خودرو تا یخچال، از لپتاپ تا گوشی هوشمند که همزمان از چندین چیپ درست شدهاست. بیتردید، این صنعت یکی از کلیدیترین و در عین حال غیرقابل دسترسترین بخش از زنجیره تولید و هسته اصلی تکنولوژی در جهان است
حتی تقویت #هوش_مصنوعی نیز عمدتا از طریق #یادگیری_ماشینی (Machin Learning) انجام میشود. هر چه داده بیشتری پردازش شود، هوش مصنوعی قویتری خواهیم داشت. این فرایند یادگیری نیازمند بروزترین چیپها (مانند DGX H100 محصول شركت NVDIA) است. پیشرفت CHAT GPT نیز همگی بر پایه این رویه است.
صنعت چیپ شامل دو فاز مجزاست: ۱. فاز طراحی که درآمدزاترین بخش زنجیره است و توسط شرکتهای
(INTEL, IBM, ARM, AMD, Qualcomm) انجام میشود. ۲. فاز تولید که اغلب توسط شرکتهای آسیای شرقی (TSMC, UMC, Samsung) انجام میشود، زمانبر و نیازمند فناوری خاص است که درآمد کوچکتری بهمراه دارد.
صنعت چیپسازی بیش از پیش در مرکز توجه قرار گرفت. بیش از ۶۵٪ تولید چیپ در تایوان، ۱۶٪ در کرهجنوبی (شرکتهای سامسونگ و SK HYNIX) و ٩٪ در ژاپن (كنون و نیکون) تولید میشود. جای شگفتی نیست که مثلث #تکنوپلتیک در دلِ دریای چین جای گرفته: توسعه تکنولوژی برای دستیابی به اهداف ژئوپلتیکی!
افزایش تنش در تنگه تایوان به نگرانی در میان کشورهای صنعتی انجامیده. آمریکا کوشیده با فشار بر شرکتهای تولیدکننده تجهیزات مورد نیاز ساخت چیپهای پیشرفته از همکاری این شرکتها با چین جلوگیری کند. زیرا طراحی چیپ دست آمریکا و انحصار تولید دستگاههای پرینت چیپ توسط شرکت هلندی ASML است
آمریکا مانع پیشرفت چیپسازی چین شده از طریق: ۱. تحریم فروش تجهیزات ساخت چیپ ASML هلند، ۲. جلوگیری از سفارشگیری چیپسازی تایوان (TSMCو UMC) از شرکتهای چینی از جمله هوآوی و ۳. جلوگیری از فروش چیپهای پیشرفته مثل چیپهای مورد استفاده در هوش مصنوعی توسط شرکتهای آمریکایی به چین.
تا پیش از این، رقابت قدرتهای بزرگ محدود به حوزههای نظامی و اقتصادی بود. اما رقابت چین و آمریکا را باید از دریچه #تکنوپلتیک نیز دید. انتقال فناوری غربی ساخت چیپ به آسیای شرقی برای مهار پکن و مسکو کمونیست بود. امروزه اما نگرانی غرب باعث اعمال محدودیت در انتقال تکنولوژی شدهاست.
در زمانهای که کشورهای منطقه در شرکتهای تکنولوژی سرمایهگذاری میکنند، ایران اما هیچگونه فناوری در زمینه طراحی و تولید چیپ نداشته و حتی تجهیزات امنیتی-نظامی کشور وابستگی تام به چیپهای وارداتی دارد. جای شگفتی نیست که تنش در تنگه تایوان اثری مستقیم بر اقتصاد و امنیت کشور دارد.
براستی تیمهای دیپلماسی در دهههای گذشته در کدامین صنعت پیشرو توانستهاند از طریق مذاکرات امتیازی در انتقال فناوری کسب کنند؟ آیا درکی از تولید قدرت در #تکنوپلتیک دارند؟ این مسئله را با دستیارانم @Ozymandias_95 و @ArvinPoursina در گزارشهایی آماده کردم هرچند گوش شنوایی نخواهد بود
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
دلِ شامات است; سرزمینی با قدمتی طولانی ولی فاقد هویت ملی! کشوری که حتی نام خود را از تمدنی تاریخی ورای مرزهایش به عاریت گرفته: امپراتوری #آسور یا #آشور در شمال عراق؛ #سوریا نامی بود که یونانیان و رومیان آن را بر شامات گذاشتند و #آسورستان نامی بود که ایرانیان بر عراق
جغرافیای گسسته سوریه اما بلای جانش گشته؛ جغرافیایی که این کشور را به شش بخش جداگانه تقسیم کردهاست: واحهای در جنوبغربی، دروازهای در شمال، نواری ساحلی در غرب، فلاتی ناهموار در جنوب، دالانی شمالی-جنوبی و زمینی هموار و بایر در شرق. کنش و رخدادهای سوریه را از دریچه جغرافیا ببینید!
در پشت کوههای لبنان واحهای است که از یکسو به کوه و از دیگر سو به بیابان منتهی میشود. #دمشق در میان آن جای دارد که کارکردی شبیه دژی کوچک دارد. از دمشق دسترسی به همه جای کشور کم و نادر است. جای شگفتی نیست که حاکم دمشق نیازمند دولتی نظامی با مشت آهنین برای حکومت بر همه کشور است.
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا انتخاباتی دو مرحلهای است که از طریق #مجمع_گزینندگان (کالج الکترال) رئیسجمهور و معاون وی را برمیگزیند. در دیگر جمهوریهای جمهوریهای ریاستی (برزیل) و نیمه ریاستی (فرانسه) رئیس جمهور با رأی مستقیم (هر نفر یک رأی) برگزیده میشود
شهروندان آمریکایی که در یکی از ۵۰ ایالت یا در واشینگتن دیسی ثبتنام شدهاند، رأی خود را برای انتخاب گزینندگان به صندوق میاندازند. گرچه مردم در روز انتخابات نام نامزدهای ریاستجمهوری را در برگههای اخذ رأی مینویسند، اما در عمل گزینندگان رئیسجمهور و معاون وی را انتخاب میکنند.
در گام بعد اعضای منتخب گزینندگان مستقیما به رئیسجمهور و معاونش رأی میدهند که به آن #رأی_الکترال میگویند. نامزدی که بتواند دستکم ۲۷۰ رای از ۵۳۸ رای الکترال را بدست آورد، رئیسجمهور آمریکا خواهد شد. اینگونه انتخابات ویژه بر پایه اصل ۲ و متمم ۱۲ قانون اساسی آمریکا تشریح شده است.
چمران یگانه چهره پشتیبان صدر در میان انقلابیون ایرانی نبود. قطب زاده همانند #مصطفی_چمران از جوانان حامی #دکتر_محمد_مصدق بود که برای آموزش در رشتۀ زبان انگلیسی راهی آمریکا شده بود. #قطب_زاده شخصیتی تکرو و پرسروصدا بود که اعتمادبهنفس بالایی داشت
آوازۀ او در میان مبارزین انقلابی ایرانی زمانی بالا گرفت که در جریان مراسم نوروز سفارت ایران در واشینگتن سیلی بر گوش #اردشیر_زاهدی سفیر وقت ایران در آمریکا نواخت. صادق قطبزاده با اخراج از آمریکا راهی کانادا شد تا مبارزات خود را در انجمنهای اسلامی دانشجویان خارج از ایران پی گیرد.
او در سال ۱۳۴۲ به آیتالله خمینی نزدیک شد و اندکی پس از آن از یاران نزدیک #موسی_صدر شد. صدر تأثیر فراوانی بر زندگی قطبزاده داشت تا بدانجا که، به گفتۀ #کارول_جروم (نامزد و معشوقه صادق قطبزاده) «موسی صدر غولی در در زندگی صادق بود.» جروم از نقش #صادق_طباطبایی خواهرزادۀ موسی صدر،
برای بیش از ۲.۵ هزاره است که ایران در دل غرب آسیا جای گرفته؛ در گسترهای از نیل و بسفر تا سند و ختن که در گذشته #اویکومن مینامیدش. برخلاف تاریخ دیرینش، حضور جغرافیایی قدرتهای بزرگ در همسایگی آن از قاعدهای نوین تبعیت میکند: «نه خیلی دور، نه خیلی نزدیک»!
آمریکا تمرکز روزافزونی بر حوزه #ایندو_پاسیفیک داشته، روسیه در محور دنیپر-کریمه گیر کرده و چین چشم به تایوان دوخته. با این حال، هر سه کوشیدهاند تا سیاست خاورمیانهای خود را با رویکرد نوین ژئواکونومیکی مبتنی بر توسعه اقتصادی همراه سازند؛ امری خلافِ آمدِ عادت در منطقهای تاریخی!
از سقوط شاهنشاهی هخامنشی، ایران معمولا شاهد حضور یک یا چند قدرت بزرگ جهانی در همسایگی خود بوده؛ از روم و عثمانی در غرب و روسیه تزاری و شوروی در شمال گرفته تا بریتانیا در جنوب، مغولان در شرق و گورکانیان در جنوب شرق. جایگاه ژئواستراتژیک کشور هم نعمت بوده و هم نفرین؛ شمشیری دودَم!
۴۰۲ سال پیش در چنین روزی #شاه_عباس بزرگ #جزیره_هرمز را آزاد کرد؛ جزیرهای که ۱۱۵ سال زیر یوغ پرتغالیها بود. در ۱۴۹۷ م. #واسکودوگاما پرتغالی از دماغه امید نیک در جنوب آفریقا گذشته و با دور زدن راه زمینی در قلمروهای اسلامی توانست مسیر دریایی را از آتلانتیک به اقیانوس هند بیابد.
این آغاز دسترسی اروپاییان به آسیا بود. در ۱۵۰۵ م. #مانوئل_یکم پادشاه پرتغال، سیاست توسعهطلبی و کنترل شاهراههای بازرگانی در آفریقا و آسیا را دنبال کرد. دو سال بعد همزمان با سالهای آغازین فرمانروایی #شاه_اسماعیل صفوی، نیروهای پرتغالی به فرماندهی آلفونسو دو #آلبوکرک جزیره هرمز را
که مهمترین بارانداز شرق و بزرگترین بندر بازرگانی ایران بود با ٢۶ کشتی تسخیر کرده و قلعهای را در شمال جزیره ساختند. پرتغالیها #هرمز را مستعمره خود کرده و ملوک هرمز تحت فرمان آنان قرار گرفتند. فتح هرمز موازنه قدرت را تغییر داده و کنترل بازرگانی میان هند و اروپا را به پرتغال سپرد.
۳۰۳ سال پیش، در ۶ اردیبهشت ۱۱۰۰، در زمانه شاه سلطان حسین، واپسین فرمانروای ایران صفوی، بیش از ۸۰ هزار ایرانی در زمین لرزه ویرانگر تبریز جان خود را از دست دادند. اوژن فلاندن مینویسد «سختترین زمینلرزهها در سال ۱۷۲۱ اتفاق افتاده و هشتادهزار نفر جمعیت این شهر را از بین بردهاست.
این واقعه در زمان شاه سلطان حسین و به وقتی است که این شاهزاده تیرهبخت میخواست سلطنت را به یک افغان فتنهجو که در این وقت اصفهان را محاصره کرده بود، واگذار نماید.» کروزینسکی نیز روایت میکند که «در زلزلهٔ ۱۷۲۱ م، ۸۰٬۰۰۰ تن به خاک هلاک افتادند.» این اما ششمین زمینلرزه تبریز بود.
تبریز، نگین شمال غرب ایران، همواره دچاره بلای زمینلرزه بوده و بسیاری از بناهای تاریخی زیبایش ویران گشته است. در سال ۲۳۰ خورشیدی، در زمانه جعفر المتوکل علی الله، دهمین خلیفه عباسی، نخستین زلزله تبریز را که آنزمان هفتمین شهر بزرگ آذربایجان، کوچکتر از اردبیل و بردعه، بود ویران کرد