اینجا یکی از واحدهای تولیدی شرکت چیپسازی TSMC در جزیره تایوان است. بسیاری از این واحدها در ساحل غربی این جزیره استراتژیک، یعنی روبروی ساحل چین، جایگرفتهاست. صنعت نیمههادی (چیپ) تازهترین جبهه درگیری آمریکا و چین در رقابت جهانی است. اما این همه داستان نیست.
امروزه چیپهای رایانهای در تمامی وسایل و صنایع مورد استفاده قرار میگیرد: از ECU خودرو تا یخچال، از لپتاپ تا گوشی هوشمند که همزمان از چندین چیپ درست شدهاست. بیتردید، این صنعت یکی از کلیدیترین و در عین حال غیرقابل دسترسترین بخش از زنجیره تولید و هسته اصلی تکنولوژی در جهان است
حتی تقویت #هوش_مصنوعی نیز عمدتا از طریق #یادگیری_ماشینی (Machin Learning) انجام میشود. هر چه داده بیشتری پردازش شود، هوش مصنوعی قویتری خواهیم داشت. این فرایند یادگیری نیازمند بروزترین چیپها (مانند DGX H100 محصول شركت NVDIA) است. پیشرفت CHAT GPT نیز همگی بر پایه این رویه است.
صنعت چیپ شامل دو فاز مجزاست: ۱. فاز طراحی که درآمدزاترین بخش زنجیره است و توسط شرکتهای
(INTEL, IBM, ARM, AMD, Qualcomm) انجام میشود. ۲. فاز تولید که اغلب توسط شرکتهای آسیای شرقی (TSMC, UMC, Samsung) انجام میشود، زمانبر و نیازمند فناوری خاص است که درآمد کوچکتری بهمراه دارد.
صنعت چیپسازی بیش از پیش در مرکز توجه قرار گرفت. بیش از ۶۵٪ تولید چیپ در تایوان، ۱۶٪ در کرهجنوبی (شرکتهای سامسونگ و SK HYNIX) و ٩٪ در ژاپن (كنون و نیکون) تولید میشود. جای شگفتی نیست که مثلث #تکنوپلتیک در دلِ دریای چین جای گرفته: توسعه تکنولوژی برای دستیابی به اهداف ژئوپلتیکی!
افزایش تنش در تنگه تایوان به نگرانی در میان کشورهای صنعتی انجامیده. آمریکا کوشیده با فشار بر شرکتهای تولیدکننده تجهیزات مورد نیاز ساخت چیپهای پیشرفته از همکاری این شرکتها با چین جلوگیری کند. زیرا طراحی چیپ دست آمریکا و انحصار تولید دستگاههای پرینت چیپ توسط شرکت هلندی ASML است
آمریکا مانع پیشرفت چیپسازی چین شده از طریق: ۱. تحریم فروش تجهیزات ساخت چیپ ASML هلند، ۲. جلوگیری از سفارشگیری چیپسازی تایوان (TSMCو UMC) از شرکتهای چینی از جمله هوآوی و ۳. جلوگیری از فروش چیپهای پیشرفته مثل چیپهای مورد استفاده در هوش مصنوعی توسط شرکتهای آمریکایی به چین.
تا پیش از این، رقابت قدرتهای بزرگ محدود به حوزههای نظامی و اقتصادی بود. اما رقابت چین و آمریکا را باید از دریچه #تکنوپلتیک نیز دید. انتقال فناوری غربی ساخت چیپ به آسیای شرقی برای مهار پکن و مسکو کمونیست بود. امروزه اما نگرانی غرب باعث اعمال محدودیت در انتقال تکنولوژی شدهاست.
در زمانهای که کشورهای منطقه در شرکتهای تکنولوژی سرمایهگذاری میکنند، ایران اما هیچگونه فناوری در زمینه طراحی و تولید چیپ نداشته و حتی تجهیزات امنیتی-نظامی کشور وابستگی تام به چیپهای وارداتی دارد. جای شگفتی نیست که تنش در تنگه تایوان اثری مستقیم بر اقتصاد و امنیت کشور دارد.
براستی تیمهای دیپلماسی در دهههای گذشته در کدامین صنعت پیشرو توانستهاند از طریق مذاکرات امتیازی در انتقال فناوری کسب کنند؟ آیا درکی از تولید قدرت در #تکنوپلتیک دارند؟ این مسئله را با دستیارانم @Ozymandias_95 و @ArvinPoursina در گزارشهایی آماده کردم هرچند گوش شنوایی نخواهد بود
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
از مشروطه تاکنون گفتمانهای حاکم بر ایران حول یکی از سه #دال_مرکزی شکل گرفتهاند. دال مرکزی، گفتمان را منسجم کرده و به دیگر دالها (آزادی، عدالت و …)معنا میبخشد. مثلا مفهوم عدالت و آزادی در یک گفتمان با گفتمان دیگر یکی نیست. این ۳ دال مرکزی عبارتند از: ایران، اسلام و دموکراسی
شاهان پهلوی با #باستانگرایی بر دال ایران تاکید داشته و دالهای اسلام و دموکراسی را از جامعه حذف کردند. رهبران جمهوری اسلامی نیز اسلام را دال مرکزی گفتمان #اسلام_سیاسی معرفی کردند. اصلاحطلبان حامی #اسلام_دموکراتیک و برداشتی رحمانی از دین بوده بدون آنکه درکی از ایران داشته باشند.
ملیگرایان دموکراتیک و وارثان راه دکتر مصدق نیز بدنبال برقراری #ایران_دموکراتیک با به حاشیهراندن امر دینی از جامعه سیاسی هستند. بخشی از نهادهای نظامی-امنیتی نیز حامی ایرانِ اسلامی و ضدهژمون در منطقه هستند: ایران حَرَم است! برای آنان ژنرال قاسم سلیمانی تجلی این تصور از ایران بود.
بزرگترین صادرکننده،سومین تولیدکننده و دومین دارنده ذخایر نفت است.جغرافیای ویژه آن اما از اهمیت خطوط لوله نفتی بیرونی برای صادرات نفت کاسته است. چرا؟در میان شبهجزیرهای در حاشیه ترانزیت زمینی جای گرفته.همسایگانش بینیاز از نفتند و بازارهای بزرگ مصرف در فاصلهای دور.
جای شگفتی نیست که شبکه نفتکشها یگانه ابزار صادرات باثبات نفت عربستان است. دریا در ظاهر بستر صادرات نفت را هموار ساخته، با این حال، دریا همزمان عربستان را نفرین کرده. به نقشه بنگرید! گو اینکه از سواحل دریایی طولانی برخوردار است، با این حال، از #تنگنای_ژئوپلتیک_گلوگاه در رنج است.
سه گلوگاه مهمِ تجارت جهان گرداگرد عربستان هستند، همگی اما توسط رقبای بالفعل و بالقوه ریاض کنترل میشود: تنگه هرمز توسط تهران، کانال سوئز توسط قاهره و تنگه بابالمندب توسط صنعا. حتی خلیج عقبه و خط لوله #رِد_مِد (#Red_Med) که کانال سوئز را دور میزند نیز توسط تلآویو کنترل میشود.
فقدان برخورداری از ساحلی طولانی٬ عراق را در #تنگنای_ژئوپلتیک انداخته. کشوری نفتخیز که تنها ۸۰ km ساحل دارد. دو هجوم خونبار به ایران و کویت تلاش برای حل این تنگنا بود. تنها عراقی بااعتمادبنفس میتوانست این تلاشهای نظامی را دنبالکند. ریشه آن پانعربیسم بود
پانعربیسم با جورجی زیدان و جنبش #النهضه در پایان سدۀ ۱۹ بر سر زبانها افتاد.با آغاز جنگ جهانی اول،شریف حسین بن علی،حاکم حجاز، پانعربیسم را علیه ترکان عثمانی بکارگرفت.پس از خُلف وعدۀ لندن در سپردن خاورمیانهٔ عربی به او، فرزندانش، عبدالله حاکم اردن و فیصل حاکم سوریه و سپس عراق شد
این جمال عبدالناصر بود که با کودتای۱۹۵۲ و #بحران_سوئز ۱۹۵۶ قهرمان پانعربیسم گشت. کودتای عراق به رهبری عبدالکریم قاسم در ۱۴ ژوئیۀ ۱۹۵۸ خطر پانعربیسم را برای ایران دوچندان کرد. شاه که در استانبول برای گفتگوهای #پیمان_بغداد منتظر فیصل دوم بود٬ از کودتا و قتل وحشیانهاش شگفتزدهشد
داستان #زمستان_سخت
اینجا راس لافان٬ بزرگترین بندر مصنوعی جهان با مساحت 4500 هکتار و بزرگترین پایانه صادرات الانجی جهان است. قطر ۲۵ تریلیون مترمکعب ذخایر گاز (١٣٪ از کل ذخایر جهان) دارد. ۲۰٪ از صادرات گاز قطر از #خط_لوله_دلفین به امارات و عمان انجام میشود. این همه داستان نیست!
دوحه گاز خود را به شرق صادرمیکند و چین قرارداد ۶۰ میلیارد $ با قطر امضاکرد. اروپا نیز ۲۹ میلیارد $ در اَبَرپروژه توسعه میدان #گنبد_شمالی و افزایش ظرفیت صادرات الانجی به ۱۲۶ میلیون تن سرمایهگذاری کرده. توتال٬شل و اکسونموبیل هرکدام ۶.۲۵٪ و انی و کونوکو هرکدام ۳٪ دراختیاردارند
روسیه اما خطوط لوله را برای صادرات گاز خود برگزید; خطوطی که اهمیت #ژئوپلتیک_انرژی در رقابت قدرتهای بزرگ را نشان داد: کاربرد هوشنمدانه خطوط لوله انرژی برای دستیابی به اهداف ژئوپلتیک. نه تنها اروپا٬ بلکه چین بازار اصلی گاز روسیه بوده و اکنون نیز سودای فتح بازار بزرگ هند را دارد.
۱. اینجا پایگاه مخفی موشکی چین در منطقه الدوادمی در عربستان است. ریاض که تا پیش از این خریدار موشکهای بالستیک از چین بود سودای تولید موتور موشک دارد. علیرغم افشای آن توسط سیا٬ ریاض اما بر همکاری خود با چین افزوده است. این همه داستان همکاری چینی-سعودی نیست.
۲. ریاض با کمک تلآویو سودای راهاندازی راهآهن از بندر اماراتی فجیره در کرانه دریای عمان تا حیفا در کرانه مدیترانه دارد. در ظاهر، این پروژه نمود ترانزیتی #صلح_ابراهیم است. همکاری چین اما در این طرح نشاندهنده اهمیت این مسیر است. صلح ابراهیم در راستای راه دریایی #BRI عمل میکند
٣. همکاری نوین چین با عربستان ریشه در #Arab_Policy_Paper مصوب 2016 دارد که منافع چین را در «سیاست 1+2+3» نسبت به اعراب نمایان میسازد:
1: انرژی به عنوان هسته همکاری
2: زیرساخت و تجارت به عنوان بالهای همکاری
3: انرژی هستهای، انرژیهای پاک و هواوفضا به عنوان پیشرفتهای همکاری
اینجا بندر ترکمنباشی است; بزرگترین بندر زیر سطح دریا با مساحت ۱.۳۸۵ میلیون متر مربع با هدف بارگیری ۲۶ میلیون تن کالا. این بندر با سرمایهگذاری ۱.۵ میلیارد دلاری شرکت ترکیهای چالیک هلدینگ توسعه یافته و البته شرکتهای چینیها نیز در این پروژه سرمایهگذاری کردهاند. داستان چیست؟
#کریدور_ترنسکاسپین از گذرگاه مرز چین با قرقیزستان آغاز میشود و با گذر از بندر ترکمنباشی به بندر باکو میرسد. در اینجا، به تفلیس و قارص میرسد و در مسیری شرقی - غربی به استانبول و سپس اروپای جنوبی وصل میشود. اینجاست که سرمایهگذاری هنگفت آنکارا در بندر ترکمنباشی معنا مییابد