Józef Kasprowicz Profile picture
Jun 9 16 tweets 6 min read Twitter logo Read on Twitter
Ciesz się, że zabiłem ci rodziców, dostaniesz odszkodowanie - powiedział do syna swoich ofiar.

9.06.1926 urodził się Jerzy Vaulin. Reżyser i dokumentalista, bywalec salonów PRL i III RP.

Morderca mjr. Antoniego Żubryda i jego żony, Janiny.

Wątek o zbrodni bez kary⬇️

(1) Image
Jest lato 1946. Dawny żołnierz AK z Podkarpacia, a obecnie student Politechniki Wrocławskiej, trafia w ręce UB. Nie potrzeba było nacisków, namówienie go do współpracy było dość proste. Nowo pozyskany agent przyjmuje pseudonim "Moskit".

To właśnie Jerzy Vaulin.

(2) Image
W tym czasie na Podkarpaciu działa Samodzielny Batalion Operacyjny NSZ "Zuch", dowodzony przez mjr. Antoniego Żubryda (zdjęcie). Zwalcza UB, KBW, chroni ludność przed UPA. Likwiduje też jednego z najwyższych rangą Sowietów zabitych przez podziemie - ppłk Teodora Rajewskiego.

(3) Image
Komuniści próbują na wszelkie sposoby zniszczyć "Zucha". Posuwają się bardzo daleko. W maju i czerwcu urządzają w Sanoku na stadionie i na rynku publiczne egzekucję żołnierzy NSZ, na które spędzają nawet dzieci. Bez skutku.

Postanawiają więc podstawić do oddziału agenta.

(4) Image
"Moskit" (zdjęcie) szybko zdobywa zaufanie oddziału i dowódcy. W końcu, jest dawnym partyzantem stąd. Zostaje jednym z osobistych ochroniarzy Żubryda.

W październiku 1946 walka oddziału jest już skończona... Żubryd planuje, wraz z rodziną, wyjechać na Zachód, przez Austrię.

(5) Image
26.10.1946 Antoni Żubryd, jego żona Janina (oboje na zdjęciu) i Vaulin zatrzymują się na nocleg w Malinówce, w gajówce prowadzonej przez pana Gerlacha. Pod pretekstem poszukania nowej trasy przejścia przez granicę, Vaulin wyciąga z Żubryda z gajówki. O 19.00 idą do lasu.

(6) Image
Antoni Żubryd (zdjęcie) niczego nie podejrzewał. W lesie Vaulin strzeli mu, tchórzliwie i z zaskoczenia, w tył głowy.

A potem wróci do gajówki i zapyta Gerlacha i Janinę, czy słyszeli strzały. Kłamiąc, iż podobno komunistyczne oddziały urządzają obławę w okolicy.

(7) Image
Janinie Żubryd (zdjęcie) mówi, że mąż czeka w nowej kryjówce. Idą do lasu. Morduje ją w ten sam sposób - strzałem w tył głowy.

Janina była w 8-mym miesiącu ciąży.

Rano Gerlach znajduje zwłoki ofiar Vaulina. Obrabowane z broni i biżuterii. Ich ciała następnie przejmie UB.

(8) Image
Agenta Vaulina prowadził późniejszy gen. Władysław Pożoga (zdjęcie). Rozkaz zamordowania Żubryda potwierdził w książce "Siedem rozmów z gen. dywizji W. Pożogą...".

Potem wysłał 120 ludzi, by aresztować teściową, ciotkę i 5-letniego syna Żubrydów (najmłodszy więzień PRL).

(9) Image
W PRL Vaulin (na zdjęciu z prawej, na planie filmu o akcji pod Arsenałem), również dzięki wsparciu bezpieki, robi karierę. Jest reżyserem 20 filmów fabularnych i dokumentalnych. Laureatem wielu nagród. Przyjacielem artystów. O jego przeszłości nic nikt wtedy jeszcze nie wie

(10) Image
Po 1989 zaczynają pojawiać się pytania. Vaulin, na łamach Wyborczej, przyznaje się do zabójstwa. Wymyśla jednak swoją wersję - działał w samoobronie, gdyż Żubryd miał odkryć w nim agenta i planował go zlikwidować.

Po jego stronie stają elity. W tym... Andrzej Wajda....

(11) Image
"Przywarłem do niego, a on odepchnął mnie od siebie, żeby mieć miejsce do strzału. Wtedy ja pierwszy wyrwałem ten swój pistolet i bach! Bach! Strzeliłem dwa razy, broń zadziałała. On przewrócił się i charczał (...) I wtedy poczułem zwycięstwo" - tak opisywał to w wywiadzie.

(12) Image
„Słowa te kreśli człowiek, który przed pół wiekiem odebrał życie pańskim rodzicom”

W 1997 Vaulin pojawi się w domu syna Żubrydów (na zdjęciu, jako dziecko), wręczając jego żonie list. List mordercy do syna ofiar. Powtórzy swoją wersję. Będzie niemal chwalił się zbrodnią.

(13) Image
O Vaulinie powstał film: "List do syna". Na pytanie dlaczego zamordował Żubrydów odpowiada w nim: "może z sadyzmu, a może lubię zabijać ludzi?"

Vaulin zablokował jego emisję w TVP. Powołał się na to, iż... nie dostał tantiemów za wykorzystanie w nim listu, który napisał.

(14) Image
W 1999 rusza proces. Wersję Vaulina o samoobronie obalono. Na bazie zdjęć ciał Antoniego i Janiny Żubrydów, które wykonało UB, biegli ustalili, iż strzelono im w tył głowy. Mimo to, sąd umorzył postępowanie.

Zbrodnię Vaulina uznano za przedawnione przestępstwo pospolite.

(15) Image
Jerzy Vaulin zmarł w 2015. Został pochowany na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (na zdjęciu jego grób).

Szczątków zamordowanych przez niego Antoniego i Janiny Żubrydów nie odnaleziono do dziś. Prawdopodobnie zakopano je gdzieś na zamku w Rzeszowie.

(16) Image

• • •

Missing some Tweet in this thread? You can try to force a refresh
 

Keep Current with Józef Kasprowicz

Józef Kasprowicz Profile picture

Stay in touch and get notified when new unrolls are available from this author!

Read all threads

This Thread may be Removed Anytime!

PDF

Twitter may remove this content at anytime! Save it as PDF for later use!

Try unrolling a thread yourself!

how to unroll video
  1. Follow @ThreadReaderApp to mention us!

  2. From a Twitter thread mention us with a keyword "unroll"
@threadreaderapp unroll

Practice here first or read more on our help page!

More from @JozefKasprowicz

May 30
"Nie mogliśmy zdradzić naszej ojczyzny, gdyż jest nią Polska, a nie Rzesza"

Gdy Niemcy odkryli, iż w AK działa cała grupa osób pochodzenia niemieckiego, byli w szoku. Urządzili im pokazowy proces.

Poznaj historię jednego z nich. 30.05.1906 urodził się por. Konrad Wünsche⬇️

(1) Image
Konrad Wünsche pochodził z niemieckiej rodziny, która osiedliła się w kaliskim. Był synem Feliksa i Heleny z domu Netzel.

Pracował jako administrator niemieckiego dworu Schlösserów w Opatówku (na zdjęciu). Poślubiając ich córkę, Zofię, stał się właścicielem całego majątku.

(2) Image
Mimo niemieckich korzeni, wybrał Polskę. Wstąpił do Wojska Polskiego, otrzymując w 1929 promocję na oficera. We wrześniu 1939, jako dowódca plutonu, a później szwadronu kawalerii, walczył w bitwie pod Bzurą i w obronie Warszawy.

Zdjęcie: wielkopolscy kawalerzyści nad Bzurą

(3) Image
Read 13 tweets
May 29
29.05.1943 w ruinach getta, w jednej z wielu takich egzekucji, Niemcy mordują 530 więźniów Pawiaka.

Po tej zbrodni w Warszawie pojawiły się napisy "Pawiak pomścimy".

Wątek o największym niemieckim więzieniu w okupowanej Polsce, jego ofiarach oraz katach. I o zemście.⬇️

(1) Image
Historia Pawiaka (nazwanego tak od ul. Pawiej) sięga lat 30. XIX wieku. W carskim więzieniu siedzieli powstańcy styczniowi czy uczestnicy rewolucji 1905. 24.04.1906 OB PPS przeprowadziło brawurową akcje uwolnienia 10 więźniów Pawiaka (na zdjęciu: uczestnicy tej akcji).

(2) Image
Niemieckim więzieniem Pawiak został 2.10.1939. Pierwszymi jego więźniami stali się przedstawiciele polskiej inteligencji, którą Niemcy postanowili eksterminować w ramach Intelligenzaktion. Więziono tu mężczyzn, kobiety (żeńską część więzienia zwano "Serbią"), a nawet dzieci.

(3) Image
Read 18 tweets
May 28
Miejsce to jest nieprzerwanie zamieszkałe od blisko 9 tys. lat.

Samo miasto wielokrotnie grało w filmach Jerozolimę (np. w "Pasji" Gibsona). Nakręcono tu też część scen ostatniego Bonda.

Zapraszam na spacer po Materze, mieście wykutym w skałach.

#PodróżezKasprowiczem

(1) ImageImageImage
Nasz spacer rozpoczniemy od jednego z głównych placów miasta, Piazza Vittorio Veneto. Po raz pierwszy spójrzmy stąd na stare miasto, zwane Sassi (po włosku "kamienie"). Sassi składa się z dwóch dzielnic: Caveoso, z domami-jaskiniami i Barisano, z bardziej "typową" zabudową.

(2) ImageImageImage
Przy Piazza Vittorio Veneto znajduje się wejście do monumentalnej miejskiej cysterny (Palombargo Lungo). Mieszkańcy korzystali z niej latem, kiedy brakowało wody w miejskich fontannach. Cysterna działała od XVI w. (wpierw jako jaskinie z rezerwą wody), aż do 1920 roku.

(3) ImageImageImage
Read 10 tweets
May 25
Bari.

Kontynuując podróż po południowych Włoszech, w ramach #PodróżezKasprowiczem, zapraszam dziś na spacer wąskimi uliczkami stolicy Apulii. Podążymy śladami św. Mikołaja z Bari oraz księżnej Bari i polskiej królowej zarazem, czyli Bony Sforzy.

(1) Image
Normański zamek w Bari.

W 1502 przybyła tu młodziutka, 8-letnia Bona Sforza, wraz z matką, Izabelą Aragońską, która z nadania Habsburgów otrzymała księstwo Bari. Zamek stał się siedzibą ich dworu.

Od pierwszych dni matka zaczęła szukać dla Bony dobrego kandydata na męża.

(2) Image
W 1518 roku Bona opuści zamek w Bari, udając się do Polski, gdzie poślubi Zygmunta Starego. Powróci tu po 48 latach, gdy skłócona z synem, Zygmuntem Augustem, zdecyduje się wyjechać z naszego kraju.

Na zdjęciach: dziedziniec i wnętrza zamku w Bari.

(3) ImageImageImage
Read 13 tweets
May 12
12.05.1944 oddziały AK por. Stanisława Łukuciewskiego "Małego" i NSZ por. Leona Cybulskiego "Znicza" stoczyły pod Bożą Wolą bitwę z oddziałem AL dowodzonym przez Bolesława Kaźmiraka "Cienia" (na zdjęciu).

A był to bandyta naprawdę wyjątkowy. Wątek o polowaniu na "Cienia"⬇️

(1) Image
Urodził się w Zakrzówku (lubelskie) w 1924. Jak to często bywało w przypadku dowódców komunistycznych oddziałów, skończył jedynie szkołę powszechną.

W 1942 wstąpił do PPR i komunistycznej Gwardii Ludowej, służąc w kilku różnych oddziałach po kolei.

(2) Image
Bandycką działalność jego oddział rozpoczyna 18.02.1944 napadem na jego rodzinny Zakrzówek i obrabowaniem mieszkańców.

27.02.1944 napada na Józwów. Dwóch żołnierzy AK zostaje zatłoczonych na śmierć krzesłami. Bandyci rabują majątek, uprowadzają też i mordują fornala.

(3) Image
Read 19 tweets
May 10
10.05.1940 do idącego warszawską ulicą mężczyzny podjeżdża auto. Wychodzi z niego gestapowiec. Mężczyzna wyciąga laskę, w której ukryte jest ostrze. Zabija Niemca na miejscu. Drugi gestapowiec wyciąga pistolet.

Mężczyzna ginie.

To generał WP. I to nie byle jaki.

Wątek⬇️

(1) Image
Stanisław Bułak-Bałachowicz. "Bułak" to pseudonim (osoba, która nosi wiatr). Urodził się w 1883 roku na wileńszczyźnie. Pochodził z polskiej, szlacheckiej rodziny. Jego pradziadek był powstańcem listopadowym. Dorastał w kulturze łacińskiej, ale też rosyjskiej i białoruskiej.

(2) Image
W 1914, po odezwie wlk. ks. Mikołaja Mikołajewicza, wstępuje do carskiej armii. Od 1915, razem z braćmi Jerzym ("Łupaszka") i Władysławem Dąmbrowskimi (zdjęcie) walczy na tyłach wojsk niemieckich w Kurlandii w oddziale partyzanckim płk Punina.

(3) Image
Read 17 tweets

Did Thread Reader help you today?

Support us! We are indie developers!


This site is made by just two indie developers on a laptop doing marketing, support and development! Read more about the story.

Become a Premium Member ($3/month or $30/year) and get exclusive features!

Become Premium

Don't want to be a Premium member but still want to support us?

Make a small donation by buying us coffee ($5) or help with server cost ($10)

Donate via Paypal

Or Donate anonymously using crypto!

Ethereum

0xfe58350B80634f60Fa6Dc149a72b4DFbc17D341E copy

Bitcoin

3ATGMxNzCUFzxpMCHL5sWSt4DVtS8UqXpi copy

Thank you for your support!

Follow Us on Twitter!

:(