Thread by @T_Smolarek

PŁYNNA BIOPSJA 🩸
Część 1⃣

Czasem pewne nowe metody mogą być na tyle rewolucyjne, że określa się je mianem "Świętego Graala" jakiejś dziedziny

Ja tak widzę potencjał płynnej biopsji w obszarze #ONKOLOGIA. Czas pokaże. Ale co to dokładnie jest i czemu jest to bardzo istotne? 🧵

Temat inny niż zwykle, ale od dawna chciałem o tym napisać, ponieważ:
🔹 moim zdaniem jest to ciekawe zagadnienie
🔹 i BARDZO WAŻNE, indywidualnie i społecznie. Mowa przecież o nowotworach, przyczynie 1/4 zgonów w Polsce i OECD.

Korzystam więc z urlopu, by narobić zaległości ;)

Na początek kilka statystyk, by przypomnieć, jak ważny to temat (co każdy i tak chyba dobrze wie):
🔹 w 🇵🇱 #nowotwory to przyczyna ~26% zgonów
🔹 w trakcie życia u ok. 40% Amerykanów pojawi się #nowotwór złośliwy i u co trzeciego Polaka
🔹 ponad połowa rodzin z tym się spotka. 3/

Może i w USA więcej chorują w przeliczeniu na populację (352 osób na 100k), ale rzadziej umierają (181/100k). To ciągle duży procent zgonów do zachorowań, ale w Polsce 👇dane OECD pokazują odpowiednio: 254 i 237

Średnia OECD to 301 i 201. Statystyki wziąłem sprzed pandemii. 4/25

DIAGNOSTYKA JEST KLUCZEM
Tu nie będzie mowy o panelach genetycznych, które mają pokazać czy jesteśmy bardziej czy mniej podatni na zachorowanie. Mowa o diagnostyce, kiedy choroba już może się pojawić. To w którym STADIUM zostanie to wykryte, jest bardzo ważne dla ROKOWAŃ. 5/

A też i koszty leczenia różnią się diametralnie w zależności od stadium guza w momencie diagnozy 🚀
Nie ja to pierwszy powiem, ale z 👇 wykresu widać, że koncerny nie mają większych "zachęt", by wspierać wczesną diagnostykę (stadium I, II). Ktoś inny musi to zrobić.

Dane z 🇺🇸 6/

POWSTAWANIE KOMÓREK NOWOTWOROWYCH

Budowa i funkcjonowanie organizmu to dynamiczny proces. Komórki stale obumierają i dzielą się, a stare zastępowane są nowymi. U osoby zdrowej istnieje zatem stała równowaga pomiędzy śmiercią i podziałami komórkowymi. 7/

1⃣ INICJACJA
Pojedyncza mutacja w komórce - błąd w kodzie genetycznym.

DNA ulega ciągłym uszkodzeniom i mutacjom (od 1 tys. do 1 mln na dzień). Dzięki mechanizmowi naprawy DNA uszkodzenie to jest najczęściej odwracalne… Ale coś może pójść nie tak 😟
8/

2⃣ ZABURZENIE RÓWNOWAGI
Nieprawidłowości w informacji genetycznej mogą dalej prowadzić do zaburzenia wewnątrzkomórkowej równowagi.

Poprzez błędy w zapisie i odczycie komórkowego DNA dochodzi do UNIEŚMIERTELNIENIA pewnej populacji komórek, które DZIELĄ SIĘ BEZ OGRANICZEŃ... 9/

...i możliwości zahamowania tego procesu. A przypomnę, że prawidłowe komórki mają ograniczoną liczbę podziałów, po czym umierają

JEŚLI w komórce zostaną trwale uszkodzone / zmutowane geny, które są odpowiedzialne za:
🔹 naprawę DNA
🔹 podziały komórkowe - hamujące je lub ...
10/

...przyspieszające w zależności od potrzeby,
🔹 proces apoptozy (programowa śmierć komórki, wadliwej lub „starej”)
🔹 inhibicję kontaktową (zdrowa komórka nie może się dalej rozrastać, gdy natrafi na inne w sąsiedztwie)

3⃣ to taka komórka może stać się KOMÓRKĄ NOWOTWOROWĄ...
11/

... (MACIERZYSTA komórka nowotworowa) i następnie dzielić się niepowstrzymanie, powielać błędy, uszkadzać na coraz więcej sposobów, tworzyć nowe mutacje. RUSZA LAWINA NIEKORZYSTNYCH ZMIAN

4⃣ Podział komórek, który nie podlega kontroli powoduje powstanie masy tkankowej: NOWOTWORU

Czyli wszystko sprowadza się do jakiegoś błędu w genach 🤔

OD IDENTYFIKACJI DO LECZENIA

❗️ Nowotwory są bardzo NIEJEDNORODNE. Ich zróżnicowanie może być bardzo duże w ramach jednego guza, a do tego dochodzą przerzuty, często także różniące się od pierwotnego nowotworu. 13/25

❗️ Istotne zróżnicowanie nowotworu nawet u jednego pacjenta oznacza ogromne zróżnicowanie w całej populacji nowotworów. Stąd brak uniwersalnych skutecznych biomarkerów, tj. wskazówek zawartych w organizmie świadczących o nowotworze.

❗️ Wiele typów nowotworów trudno wykryć... 14/

... na wczesnych etapach. Wiele nowotworów nie daje większych objawów we wczesnym stadium. Kiedy pojawiają się objawy to często nowotwór może być już zaawansowany (nieraz z przerzutami), ma wiele mutacji, a wtedy szanse na wyleczenie są istotnie mniejsze 👇
15/25

❗️ Nowotwory ukrywają się przed systemem odpornościowym.
Nasz system immunologiczny jest w stanie poradzić sobie z niemal każdym zagrożeniem, ma wielką siłę rażenia, ALE musi rozpoznać wroga. Komórki nowotworowe wykształciły z czasem na swojej powierzchni receptory (ligandy)...16

...które ukrywają je przed limfocytami i innymi komórkami układu odpornościowego. W efekcie nowotwór ucieka spod kontroli układu immunologicznego, oszukując i usypiając jego komórki.

❗️ Obecne terapie są bardzo toksyczne (i raczej uniwersalne). 17/

Najbardziej popularna terapia – chemioterapia – ma bardzo wiele skutków ubocznych. Niszczy nie tylko chore, ale i zdrowe komórki i często to chemia może być odpowiedzialna za śmierć pacjenta, a nie nowotwór.

👉 Kierunek? Terapie spersonalizowane, precyzyjne.
18/25

ONKOLOGIA PRECYZYJNA

Nowotwory jak widać są bardzo złożone, u różnych ludzi mają inne podłoże, uszkodzone mogą być inne geny czy grupy genów, występują przerzuty (chyba GŁÓWNA PRZYCZYNA ZGONÓW) i w efekcie u każdego ta choroba może przebiegać inaczej. 19/25

To co pomaga jednym wcale nie musi pomóc innemu choremu. Dlatego ważne jest rozpoznanie budowy samego guza, mutacji w organizmie, które go stworzyły i doprowadziły do niekontrolowanego namnażania się wadliwych komórek.

A do tego potrzebne jest SPROFILOWANIE GENETYCZNE guza. 20/

DIAGNOSTYKA NOWOTWORÓW

🔶 Diagnostyka obrazowa: klasyczne metody rentgenowskie, ultrasonografia, tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny. Możemy tu też chyba podciągnąć endoskopię.

Metody obrazowe mają ważne znaczenie przy profilaktyce. Ale aby faktycznie... 21/25

...dobrze zająć się pacjentem onkologicznym, konieczne wydaje się pobranie próbki, czyli biopsja⤵️

🔶 Diagnostyka patomorfologiczna – czyli badanie zmian w samych tkankach, narządach na podstawie wycinków ich fragmentów. To ciągle badanie podstawowe. 22/

Informacje uzyskane w ten sposób mają potem istotne znaczenie w podejmowaniu decyzji leczniczych i wniosków prognostycznych.

Jeśli wiemy dokładnie co trzeba atakować, to na tej podstawie można dobrać odpowiednią terapię. Pierwsza diagnostyka, obrazowa, nic nam nie powie... 23/25

...o uszkodzonych komórkach, przyczynach ich uszkodzenia, mutacjach.

Leczenie spersonalizowane to pewnie świetne rozwiązanie dla onkologii, jednak są niemałe problemy, by je wdrożyć na dużą skalę (i obniżyć koszty). TRADYCYJNA BIOPSJA ma bowiem swoje istotne WADY. 24/

Ale o tych wadach tradycyjnej biopsji i o tym czym jest #płynnabiopsja (#liquidbiopsy) w części drugiej.

JEŚLI UWAŻASZ, podobnie jak jak, że to (tj. właściwa i wczesna diagnostyka) może być ważny temat do podbicia "wyżej" i sam wpis się podoba, PROSZĘ PODAJ DALEJ TEN 🧵
25/25