Er is de laatste tijd - terecht - aandacht voor groeiend antisemitisme. 'Dit nooit meer', immers. Maar er is ook iets geks aan de hand. Kort draadje.
We zijn erg gevoelig voor Jodenhaat, omdat we vanuit de geschiedenis weten wat de gevolgen kunnen zijn: de Holocaust.
Maar de Holocaust begon niet met het transport van Joden naar vernietigingskampen. Die massale vernietiging begon met de taal. Met hoe de geesten rijp werden gemaakt.
Taal is essentieel. Vrijwel iedere genocide begint bij demonisering. Door een groep mensen af te schilderen als een kwaadaardige soort kunnen overheersers de morele remmingen wegnemen, die mensen normaal hebben.
Rwanda bijvoorbeeld: zelfde dynamiek. De ander was een plaag, een onmens. Inferieur. Intrinsiek slecht. Er werden vergelijkingen gemaakt met beesten. Met onkruid.
De Europeanen die meewerkten aan de Holocaust konden dat doen omdat hun geweten werd gesust. Er was een reden om Joden af te voeren: ze waren ondermensen, kwaadaardig, uit op macht.
Uit onderzoek bleek ook dat de meeste kampbeulen of nazi's niet intrinsiek slecht waren. Ze zagen, mede door de propaganda, de Joden niet meer als mens. Hun werk kreeg zo een gerechtvaardigd doel.
Je moet en kan de Holocaust met niets vergelijken. Het is de grootste misdaad in de moderne geschiedenis. Maar je kunt wel de aanloop vergelijken.
Anyway, denk er eens over na als je ziet hoe mensen bepaalde groepen neerzetten. Hoe ze bij voortduring wijzen op vermeende collectieve slechte eigenschappen. Hoe ze praten over omvolking en inferieur gedrag.
Het is een van de meest verhelderende zaken die ik ooit las. Een kampbeul die de meest vreselijke zaken werd verweten, maar pas boos werd toen ze hem confronteerden met het feit dat hij een Joods jongetje een worstje aanbood tijdens de sabbat.
Zijn aandeel in de stelselmatige vernietiging van een volk kon hij voor zichzelf verantwoorden, maar niet het treiteren van een individu.
En dat zegt eigenlijk alles: de mens is in staat tot vreselijke dingen als de ander niet meer als mens wordt gezien, maar als een plaag. Ontmenselijking is de startbaan naar ellende.
Dus ja: wees waakzaam voor antisemitisme, maar wantrouw ook lieden die op de bres springen voor de een, maar al op de startbaan staan bij de ander.
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
