Moitos pasan diante del e moi poucos coñecen a súa historia. Os gafapasteiros dirán que é unha homenaxe ao dragón do Park Güell de Gaudí. Pero xa quixera este ter a historia que agocha o Dragón do Monelos. Atent@ 
O Dragón do Monelos descansa case 550 anos despois de que nos visitase por vez primeira e marcase a vida (e a obra) do noso conveciño, Xosé. Foi en 1470.
Antes de coñecermos a historia, vaiamos por partes. Se pegas o ouvido ao chan do Parque Europa na Coruña, aínda escoitas pasar o río á súa beira percorrendo o que hoxe a rúa Monelos. De pequeno, cando pasaba pola Ponte Gaiteira aínda escoitaba o seu rumor na marxe esquerda.
Tamén lembro pasar as tardes de verán cunha tanza e unha liña e meus tres irmáns no peirao da Coruña. Cando chegaba a temporada, fartabámonos a pescar anguías. Si, anguías. A esgalla. Na Coruña. Xusto onde desemboca o canalizado Monelos. Non si, @manuelfcomendez?
Se non o cres, en @EsqueceMonelos poderás ver unha anguía remontalo aínda hoxe. De feito, a zona do parque Europa coñecíase no seu momento como Pena da Guía, unha deturpación de Pena da Anguía. No mapa podes apreciar a pena.
Este mapa dános outra chave: o Monelos non sempre tivo o mesmo trazado. No século XV formaba un pequeno esteiro e xuntábase na súa saída co “Reghacho”. Así o chamaban os veciños da Poza e de Castiñeiras a comezos do XX.
O Reghacho nacía das vizosas fontes de Vioño, que no seu momento serviron de traída de auga da Coruña. Continuaba por Outeiro, Nelle, baixaba pola Falperra até A Poza (San Pedro de Mezonzo), continuaba por Castiñeiras e chegaban á Palloza a xuntarse co Monelos.
Polo século XV aquel era un lugar mítico para unha parte dos coruñeses. Á saída do esteiro unha pequena illa que quedaba unida á terra na baixamar daba acubillo a un pequeno cemiterio.
Segundo as tradicións xudías, os mortos debían estar separados dos vivos para non contaminarse coa súa impureza e preto dunha corrente de auga que deberían pasar, en referencia ao mítico río Xordán.
E esa corrente de auga era o “Reghacho” que, pola altura coñecíase como “Rego dos Xudeus”. A illa dos mortos, a Illa dos Xudeus. E o barrio pegado, A Rabiada ou Arrabiada, a “terra dos xudeus”.
Da illa dos Xudeus nada nos queda. Na Coruña non a lembran nin os vellos e os poucos restos que hai son 3 lápidas que se conservan en Madrid.
E menos hai que lembran a historia do noso Xosé: xudeu el, pescador de anguías el, unha tradición cuxo último elo é Manolo Cotos, o último pescador de anguías da Coruña laopinioncoruna.es/gran-coruna/20…
Xosé foivos un día de 1471 ao esteiro do rego dos Xudeus e do Monelos. Ía, como sempre, revisar as nasas na procura do prezado manxar que comerciaba na Coruña. Pero deste día a pesca non foi normal. Nas nasas había un dragón. O dragón do Monelos
Ninguén viu o dragón máis que Xosé, e ninguén, claro está, quixo crer Xosé. “Sería unha anguía grande, animal!”
Pero o bicho que viu non era unha anguía. Era un dragón, de cores vivas! Un dragón que non esqueceu e que inmortalizou para sempre. Non no bicho que está no Parque Europa: nunha das obra máis importante para os xudeus
O Xosé Anguieiro Dragonceiro non era outro que Joseph Ibn Hayyim, o xudeu coruñés que en 1476 ilustrou na nosa cidade a Biblia Kennicott gl.wikipedia.org/wiki/Biblia_Ke…
Esta biblia coruñenta está considerada como unha das obras cume da ilustración medieval, e mesmo o manuscrito sefardí máis luxosamente ilustrado
E nela está o Dragón do Monelos
Así o explica Moisés Ibn Zabarah o xudeu coruñento encargado de escribir a Biblia man a man con Joseph Ibn Hayyim.
E agora que sabes a historia do Dragón do Monelos, lembra contarlla ao vindeiro gafasteiro que che diga que o Dragón do Parque Europa é unha homenaxe ao Parque Guell.
Non! É a historia de Xosé que foi por anguías e acabou ilustrando a mellor Biblia xudía desde A Coruña
Non! É a historia de Xosé que foi por anguías e acabou ilustrando a mellor Biblia xudía desde A Coruña
PD: a landa do dragón é un INVENT, si. Pero cona, que ben quedaría contalo así, porque todo o resto, TODO, é verdade: o Monelos, as anguías, a pesca no esteiro, os xudeus, o seu rego e illa, a biblia Kennicot. E todo merecía máis que un dragón sen historia chantado nun parque
