Gdy na początku lat 90. oglądaliśmy z wypiekami na twarzy film Top Gun, niewielu wiedziało, że podobny ośrodek NRD był tak blisko naszej granicy, że polscy wędkarze mogliby łowić ryby przy budynkach bazy lotniczej!
Opowiem dziś o Rothenburgu, miejscu pełnym niespodzianek.👇 1/

A o co chodzi z tymi wędkarzami?
Ano spójrzcie na wojskową mapę lotniska i przebieg granicznej Nysy Łużyckiej, która akurat na wysokości lotniska utorowała sobie szpiegowskie zakole, kilkaset metrów od stojanki z Migami🙂 2/

Na gdyńskim Oksywiu mieszkałem 3 lata. Dla ciekawskiego dzieciaka idealne miejsce - zimą z okna widać było okręty! W drodze do przedszkola ciekawiło mnie solidne ogrodzenie na prawo od drogi, ale wtedy nie wiedziałem jeszcze, jak wyjątkowe było to miejsce.
Zapraszam na wątek👇1/ Cofnijmy się do roku 1939 gdy wojska niemieckie zajęły Gdynię. Okupanci szybko docenili nowoczesny i głębokowodny port, decydując o utworzeniu w nim dużej bazy Kriegsmarine.
Taka baza musiała mieć wygodny dostęp do paliwa okrętowego. Rozpoczęto budowę bazy paliw, ale jaką! 2/

Palanga (Połąga) to zaskakująco zadbany litewski kurort i dobry wybór na spędzenie słonecznej majówki. Ale nie trafiłem tutaj tylko dla szerokiej plaży czy bajkowych ogrodów. Okoliczne lasy były bowiem świadkiem trudnej historii, z groźbą atomowej zagłady włącznie. Relacja👇1/





Koniec lat 50. to rozkwit koncepcji MRBM - rakiet balistycznych o zasięgu do ok 5000km, zdolnych przenosić ładunki ok 100x większe niż ten w Hiroszimie. Nie chcecie wiedzieć z ilu miejsc Rosjanie planowali nimi strzelać, ale popatrzcie na mapkę zbudowanych w tym czasie baz.. 2/

Ponad 3 lata intensywnych poszukiwań, setki przejechanych kilometrów i wiele zarwanych wieczorów..ale jest.
Tak wygląda 482 oryginalnych arkuszy mapy taktycznej WIG (1924-1939), pokrywających cały obszar II RP. W tym wątku opowiem, jak to da się zrobić, i czy na pewno warto.👇1/ Ta historia ma początek w 2019, kiedy na fali covidowego nadmiaru wolnego czasu wpadłem na pomysł, by wydać współczesny album map taktycznych IIRP. Razem z grafikiem czyściliśmy skany, uzgadnialiśmy formaty i próby z cyfrowym offsetem. Prace szły sprawnie, jednak do czasu. 2/

Huzia na Danię 1965-1990
czyli krótka historia o tym, jak szykowaliśmy się do podboju Europy. Dosłownie, niestety, bo mieli w tym uczestniczyć nasi ojcowie lub dziadkowie. Opowiem, jakie mapy przyszykowało sobie wojsko, by zająć Danię bez zbędnej zwłoki. Zapraszam👇1/ Na szczeblu operacyjnym mapy przygotowywali Sowieci. My tylko dostawaliśmy diapozytywy zwykłych arkuszy do przedruku. Ale w Moskwie powstały też arkusze niezwykle - np taka oto wojskowo-inżynieryjna mapa frontu zachodniego, arkusz Kopenhaga. 2/

Brandenburgia (może pomijając Berlin) jest fascynującym miejscem, gdzie pod pozorem sielskich krajobrazów skrywają się mroczne tajemnice. W takich okolicznościach nawet niewinny spacer po lesie może stać się przygodą, i dzisiaj tak właśnie było. Zapraszam na krótką relację👇1/ Okolice Juterboga przez niemal pół wieku były pod okupacją sowiecką. O tym, że dobrze wybrałem miejsce przekonałem się jeszcze na skraju lasu, gdy po prawej stronie zauważyłem niepozorną płytę betonową. Rzut oka z góry nie pozostawił wątpliwości - lądowiska dla śmigłowców! 2/

Od wielu lat entuzjaści spraw wojskowych szukają informacji o tzw obiekcie KF w Przywarach koło Sierakowa Śląskiego. Nie bez powodu, bo dziś jest to najbardziej zaawansowany technicznie schron znajdujący się w cywilnych rękach w Polsce.
Zapraszam na wątek o obiekcie Kormoran👇1/ Ta historia sięga początku lat 70. kiedy państwa Układu Warszawskiego zgodziły się na sfinansowanie budowy SD Zjednoczonego D-ctwa Zachodnioeuropejskiego Teatru Działań Wojennych. Decyzja o lokalizacji w Sierakowie Radiowego Centrum Nadawczego dla tego dowództwa zapadła w 1975.2/

W latach 1969-1991 był jednym z 3 najważniejszych obiektów umocnionych w PRL. To tutaj, w Zegrzu, dowodzenie wojskiem w czasie wojny miał zapewniać zarząd operacyjny SG WP, pod bezpośrednim nadzorem z-cy Naczelnego Wodza. Zapraszam na wątek o obiekcie „Orion”. 1/ Decyzję o umieszczeniu SD Z1 SG WP w Twierdzy Zegrze szef sztabu podjął w grudniu 1962 roku, rozkazując adaptację carskiej twierdzy z początku XXw. To niezwykłe dzieło forteczne nadawało się na nową funkcję zarówno z uwagi na swoją wielkość, jaki i naturalne maskowanie. 2/

Brak dobrej mapy w wojskach zmechanizowanych może oznaczać poważne kłopoty. Ot, choćby niespodziewanego fikołka. Dlatego w latach 60. Sztab Generalny opracował tzw mapę specjalną, dedykowaną operacjom lądowym - mapę przeszkód terenowych. Zapraszam na prezentację👇 1/

Seria opracowana została w skali 1:200 000 tylko na obszar Polski (86 arkuszy). Ma niestandardowy, powiększony format - z boku zawiera opis wojskowo geograficzny terenu, a z dołu legendę poszerzoną o treść specjalną. Była to jedyna seria map z opisem obok mapy. 2/

Ostatnia dyskusja o obiekcie TPSA w Serocku przypomniała mi, że można zrobić wątek o położonym nieopodal budynku, który przez 15 lat był na pierwszym miejscu wszystkich najpilniej strzeżonych adresów - zapasowym miejscu pracy I sekretarza KC PZPR na czas wojny. Zapraszam👇1/ Abyśmy wiedzieli co oglądamy na wstępie garść teorii. Rząd na czas W miał wyznaczone Stanowiska Kierowania (SK) nr 1 i 2. SK-2 były rezerwowe, na wypadek dekonspiracji/zniszczenia SK-1. Z kolei SK-1 obejmowało 2 listy - dotychczasowych miejsc pracy (DMP) i zapasowych (ZMP). 2/

Zastanawialiście się jakie opracowania stały na szczycie publikacji wojskowo - geograficznych? Czy powstawały takie wojskowe kompendia wiedzy o przeciwniku? Tak, powstawały.
„Wojskowo-geograficzny opis Frontu Zachodniego” waży 20kg i ledwo mieści się w drzwiach. Obejrzymy?👇1/ Księga powstała w latach 80. w NRD ale wydana została w dwóch językach - niemieckim i sowieckim. W Polsce nie powstał jej odpowiednik.
Do 1990 dokument miał najwyższą niemiecką klauzulę tajności (odpowiednik naszego „tajne specjalnego znaczenia”). 2/

Z przyjemnością informuję, że prace przy stworzeniu archiwum kartograficznego dobiegają końca. Zbiór ostatecznie zawiera około 30.000 unikalnych arkuszy map wojskowych z Polski, NRD, CSRS i ZSRR ułożonych w ponad 500 bezkwasowych pudłach szczękowych oklejonych płótnem. Ponad 2/3 zbioru to mapy terytorium Polski w skalach od 1:10 000 do 1:1MLN. Pozostałe obejmują obszar tzw. ZTDW, tj głównie Danię, Niemcy i Benelux. Zbiór zawiera również kilkadziesiąt monografii wojskowo - topograficznych, oraz albumów map specjalnych.

Szukając miejsca na biblioteczce na opisywany niedawno Atlas, trafiłem na opisy wojskowo-geograficzne państw NATO, wydane przez NRDowską NVA. Kiedyś je dostałem, i tak rzuciłem na półkę, ale patrzę teraz, że warte wątku🙂 No to w przerwie świątecznych obowiązków zapraszam na💈👇 Opisy przygotowano na wszystkie państwa NATO, czasem grupując je w regiony (np. Hiszpanię z Portugalią, lub Benelux). Nakład - 500szt, każdy egzemplarz był numerowany. Zeszyty miały niemiecką klauzulę „poufne”, a dlaczego, to przedstawię na przykładzie opisu Francji /2

Kiedy w połowie lat 50. Prezydium Rządu zdecydowało o wykonaniu pomiarów topograficznych całego kraju, największym problemem okazał się brak doświadczonej kadry, potrafiącej przenieść rzeźbę terenu na mapę. Opracowano więc.. atlas do nauki rysowania map:) Zapraszam na niteczkę👇 Z książek i Wikipedii wynikałoby, że mam na myśli powstały w 1961 „Atlas kartowania form terenu Polski”, ale mam niespodziankę, bo rok wcześniej wojsko wydało swoją pomoc dla kartografów, zapomniany (niesłusznie) „Atlas form i typów rzeźby terenu Polski”, i o nim będzie wątek /2

Lata 60. to rozkwit wojskowych publikacji geograficznych poświęconym Zachodniemu Teatrowi Działań Wojennych. Opracowania te powstawały w Zarządzie II SG, bo czerpano w nich garściami z danych wywiadowczych, także ówczesnych służb sojuszniczych. Jednym z nich był Album Renu👇/1 Charakter opracowania dobrze, choć banalnie oddaje słowo wstępu. Wybaczcie, muszę je tutaj wkleić😃

Po IIWŚ wojskowa geografia skoncentrowana była na zmapowaniu ziem polskich, dlatego pierwsze opisy pojawiły się dość późno, bo w połowie lat 50. Wykonano je wg wzorów sowieckich, jako notatki o terenie do obszaru mapy 1:200000. Omówimy je na przykładzie Legnicy. Zapraszam👇 /1 Trudno zrozumieć zastosowany podział geograficzny, bo w połowie lat 50 wg mnie nie powstała jeszcze mapa M-33-XI Legnica, był tylko arkusz łączony (poczwórny). Zmusiło to wydawcę do załączenia do tego opisu pociętego fragmentu dużej mapy z zaznaczonym zakresem opracowania. /2

Zainteresowani Zimną Wojną z pewnością znają tzw plany operacyjne, będące zazwyczaj mapami z ćwiczeń lub gier sztabowych. To na nich płk Kukliński rysował słynne „grzybki uderzeń nuklearnych”. A jakie mapy przygotowano na wypadek prawdziwej wojny? Zapraszam na mini-niteczkę👇1/ Mapy specjalne, bo o nich mowa, podzielić można na dwie grupy - przygotowywane polowo, oraz opracowane zawczasu. Dokumenty polowe to przede wszystkim mapy z rozpoznania przeciwnika, redagowane wg ściśle określonych reguł. Popatrzcie na przykład takiego szkicu wraz z legendą:

Uwaga! Tajne/poufne!
I choć trudno uwierzyć, takie kiedyś były mapy wojskowe. Szalenie utrudniało to pracę kancelarii, magazynów a nawet prowadzenie ćwiczeń. O tym jak z tą tajnością na mapach było, i czy mając taką mapę powinniśmy się obawiać, opowiem w tej niteczce. Zapraszam👇 Pierwsze ograniczenia w dostępie do map wprowadzono już na początku lat 30., kiedy Wojskowy Instytut Geograficzny (WIG) rozpoczął wydawanie dokładnych map w skali 1:25000. Większość z nich, oraz wszystkie mapy „zagraniczne” otrzymały wówczas klauzulę „do użytku służbowego”

Tak jak nie pytał nikogo innego. To nie kolonie sportowe, nie funkcjonuje zasada „spytam z ciekawości”.
Ale pomyślmy logicznie, jak powołano skład KL. Bo to ważne, a jak w gorącego kartofla słyszymy z każdej strony „to nie ja”. Ktoś kłamie? Niekoniecznie. I o tym będzie ta nitka.

https://twitter.com/LeskiPiotr/status/1602662831320596480

Z dokumentów i informacji udostępnionych przez @Cenckiewicz dowiadujemy się, że przewodniczący skład komisji poznał dopiero po przyjeździe do Warszawy i nie brał udziału w kulisach wyboru. Być może miał jakiś wpływ na wybór zastępcy, choć obaj panowie tego nie potwierdzili.

Dziś chciałbym Wam zaproponować lanie wody🙂 Jako odpoczynek od przygnębiających pomników Zimnej Wojny krótki subiektywny fotoprzewodnik po najpiękniejszych wodospadach Europy.
Zaczniemy z grubej rury, czyli Selfoss, największy na kontynencie. Huk jego wody słychać z kilometra. Islandczycy nie zawracają sobie głowy jakimś BHP. Nie znajdziecie tam balustrad czy schodów - są śliskie kamienie i błoto. Sam raz siadłem na tyłku😀
Ale trzeba przyznać że Islandia umie w wodospady. Są ikoniczne. Poniżej jeszcze dwa kadry - podejście na Skogafoss i Detifoss.