Choć wydaje się, że technika obrazowania 3d to dziedzina stosunkowo młoda, w rozpoznaniu wojskowym stosowana była przez niemal 100 lat, z kolei dziś pozwala na niezwykłe podróże w czasie.
Zapraszam na krótki wątek o stereoskopii fotogrametrycznej. 1/ Technika stereometrii jest prawie tak stara, jak fotografia. Wiadomo, każde oko widzi z nieco innego kąta dzięki temu mamy poczucie głębi obrazu.

Efekt ten wykorzystano do analiz zdjęć lotniczych - zamiast fotografować wyłącznie nowe obszary na kolejnych zdjęciach przyjęto, że każdy kadr musi składać się w 60% z obszaru sfotografowanego poprzednio. W ten sposób każde zdjęcie lotnicze otrzymało parę ze zdjęciem poprzednim i parę ze zdjęciem następnym, które w całości pokrywały jego obszar na potrzeby stereometrii.

Ktoś mógłby zapytać czy takie fotografowanie „na zakładkę” nie było marnotrawieniem cennych filmów o dużym formacie? Oczywiście że nie, sama organizacja lotu i aerofotografii była bardzo kosztowna, koszty filmu były przy tym pomijalne, a dzięki takiej technice możemy wszystkie te zdjęcia oglądać w trójwymiarze! 2/

Historyczny moment uchwycony na zdjęciu @michalwu7 czyli pierwsze w Europie strzelania z systemem IBCS przypomniały mi, że to już drugi raz, gdy Polska jako jedyna podejmuje niezwykłe wyzwanie integracji swojego systemu OPL.
Zapraszam na wątek, jak to było za pierwszym razem. 1/ Ten pierwszy raz to po części efekt doświadczeń na Bliskim Wschodzie z lat 60. i roku 1973, które obnażały słabość sowieckiej koncepcji obrony powietrznej, szczególnie w warunkach przeciążenia systemów naprowadzania.

W 1966 minister Spychalski podpisał dyrektywę o rozwoju WOPK i WL, która na dwa dziesięciolecia zorganizowała proces organizacji OPK. Ale nie mniej ważny z uwagi na konsekwencje był przesłany w tym samym roku meldunek dowódcy WOPK gen. Paszkowskiego do Szefa Sztabu gen. Jaruzelskiego w którym zawarto wnioski i kalkulacje całej rozbudowy OPK.
Koszt zamierzeń określono wówczas na 190mln zł, tj. 2/3 ówczesnego budżetu PRL.

I wiecie co? Ten plan, z kosmetycznymi zmianami, wcielono w życie! 2/

W euforii cyfrowej rewolucji odeszła w ciszy stara, ręczna kartografia wojskowa. Odeszła skutecznie, bo dziś takie rzemiosło byłoby już nie do odtworzenia. W tym wątku opowiem, jak powstawały mapy sztabowe, i pokażę nigdy nie publikowane materiały do ich produkcji. Zapraszam. 1/ Pierwszy był pierworys.
A był on efektem pracy topografów, czyli fachowców od pomiarów terenu. Polskie sztabówki zwykle wykonywano metodą kombinowaną, czyli łączono pomiary w terenie z analizą zdjęć lotniczych. Tak było po prostu szybciej, ale to wcale nie znaczy, że prosto:) 2/

Niedawno przetoczyła się przez internet dyskusja dotycząca odporności na zagrożenia obiektów istotnych dla kraju, a częstą konkluzją była nienależyta uwaga na zagadnienia schronów i ukryć. Dlatego chciałbym Wam dziś pokazać rozwiązania w Państwie, Które Miało Rację.
Zapraszam 1/ Niebywała biografia dyktatora Envera Hoxhy, pisana niestety krwią Albańczyków, miała swój zwrot w 1960, kiedy pod wpływem rozczarowania sowiecką interpretacją marksizmu skierował on polityczny kurs Albanii na strategiczne partnerstwo z Chinami.
Obawiając się, poniekąd słusznie, możliwej interwencji zbrojnej z Moskwy, Hoxha zarządził program fortyfikacji kraju. Według różnych źródeł, w ciągu kilkunastu lat w Albanii zbudowano od 500 do 700 tysięcy schronów, w większości prymitywnych „grzybków” stanowiących punkty oporu. Stały się one dziś niezasłużenie jednym z turystycznych symbolów kraju, wprowadzając w błąd odwiedzających, a często nawet komentatorów spraw wojskowych.

Albowiem nie był to jedyny rodzaj umocnień budowany w Albanii w tym czasie. Pod okiem chińskich i sowieckich specjalistów przygotowywano tam również imponujące ukrycia dla techniki wojskowej, przemysłu zbrojeniowego i administracji państwowej. I o tym będzie niniejszy wątek. 2/

Nowy wyścig zbrojeń w Europie to także wyścig o to, kto pierwszy odkryje start najbardziej śmiercionośnych rakiet. Spodziewaliśmy się odpowiedzi Rosji na zbudowany w Redzikowie antyrakietowy system AAM, więc jaka ta odpowiedź jest? Zapraszam na wątek. 1/ Zacznijmy od historii, bo jest ciekawa. Pierwszy pozahoryzontalny radar systemu wczesnego ostrzegania powstał jeszcze w latach 70., na Ukrainie. Zasięg Dugi w trybie alertu o starcie ICBM oceniano nawet na 10tys km. Jego antena odbiorcza to słynne „Oko Moskwy” w Czernobylu! 2/

Oglądając popularne kinowe wizje postapokaliptycznego świata, cieszymy się, że to tylko fikcja. Był jednak w latach 80. moment, gdy moskiewskie wizje ostatecznego konfliktu niebezpiecznie zbliżały się do filmowych scenariuszy.
Zapraszam na wątek o schronach końca świata.👇1/ Na początku lat 80. dla Moskwy stało się jasne, że wraz ze zmianą doktryny NATO i postępem technicznym dotychczasowe kalkulacje potencjału wojskowego stały się nieaktualne. Możliwości precyzyjnego, konwencjonalnego ataku na cele za linią frontu, rozwijające się techniki rozpoznania i wprowadzana cyfryzacja danych umożliwiły NATO szybką i precyzyjną reakcję w warunkach pełnoskalowego konfliktu. W tym czasie Układ Warszawski borykał się z trudnościami połączonego dowodzenia na szczeblu frontu, choć było to kluczowe do utrzymania inicjatywy operacyjnej. Wtedy też zapadła decyzja o rozwoju systemów mobilnych, jak PASUW, a także zorganizowania nowych połączonych stanowisk dowodzenia dla teatrów działań wojennych, przygotowanych do obsadzenia wyłącznie na czas wojny. 2/

Dokonujące się roszady geopolityczne spowodowały powrót do dyskusji o potrzebie posiadania broni atomowej. Jakkolwiek hipotetyczne są to dziś perspektywy, w dziejach Polski był jeden rok, gdy parasol atomowy naprawdę mieliśmy.
Zapraszam na wątek o Atomowym Planie Obronnym👇1/ Czytelnikom z pewnością znany jest program Wisła, na podstawie którego w 1969 zbudowano na terenie Polski trzy techniczne bazy rakietowe, zarządzane przez 12.GUMO i stanowiących logistyczne zaplecze planowanego uderzenia jądrowego w operacji zaczepnej lub przeciwnatarciu. 2/

Wnioski z Wojny Sześciodniowej w 1967 były dla państw Układu Warszawskiego zimnym prysznicem i początkiem bezprecedensowej fortyfikacji obiektów. W PRL ciężar opracowania schronu modułowego wzięła na siebie Katedra Fortyfikacji WAT. Zapraszam na wątek o schronach typu CEDR.👇1/ Szefem katedry był wówczas dr hab. inż. Ryszard Bochenek, legenda polskiej fortyfikacji, a zespół tworzyło kilku młodych doktorantów, . mgr inż. Jerzy Jarzyna. Zespół otrzymał zadanie stworzenia prefabrykowanego (modułowego) schronu przeciwatomowego. 2/ m.in

Gdy myślimy o reakcji wojska na zagrożenie, często pierwszą myślą jest manewr. To od czasu dotarcia do rejonu alarmowego czy pozycji wyjściowej do ataku zależeć może skuteczność całej armii.
W takim momencie niezbędne stają się wojskowe mapy transportowe. Zapraszam na wątek👇1/ Tradycyjnie już cofniemy się do czasów, z których materiały możemy swobodnie oglądać.
Zacznijmy może od koncepcji sowieckiej, czyli serii map 1:500000 obejmujących całą Europę. Mapa dróg komunikacyjnych zawierała uszczegółowioną treść dróg samochodowych, kolejowych i wodnych. Dość czytelna, choć z racji swojej skali ogólnikowa, nadawała się do planowania operacyjnego szczebla armii lub frontu.
Na zdjęciach przykładowe dwa arkusze - Paryż i Lublin. 2/

Mapy wojskowe, choć można powiedzieć, że były efektem rzemieślniczego kunsztu, dla oficerów stanowiły jedynie podkład do pracy sztabowej. Dziś opowiem o nanoszonych na nie znakach taktycznych, dzięki którym mapy stawały się najważniejszymi dokumentami w państwie. Zapraszam👇 1/ Najlepszym zbiorem znaków sztabowych, który udało mi się odnaleźć jest sygnaturowe opracowanie Zarządu dowodzenia SG WP z 1996, czyli z czasu, gdy nasze wojsko wychodziło z posowieckiej doktryny sztabowej, ale jeszcze nie było w NATO. Sytuacja zmusiła autorów do zestawienia znaków ze wschodu i zachodu, dzięki temu mamy unikalną możliwość ich porównania. W niniejszym wątku przejrzymy ważniejsze rozdziały tej książki z odniesieniem do odtajnionych dokumentów operacyjnych PRL. 2/

Kiedy słyszymy o starciu Wschodu z Zachodem, zwykle rozumiemy je jako obronę Zachodu przed agresją Moskwy. Ale był moment w historii Europy, kiedy obie strony naprawdę chciały się tylko bronić. Choć z innych pobudek🙂
Zapraszam na wątek o ostatnim planie operacyjnym PRL.👇1/ Dokumenty związane z planowaniem operacyjnym zwyczajowo aktualizowano co około 8 lat. W 1977 zatwierdzono najbardziej agresywny plan użycia wojsk Układu Warszawskiego (o tym zrobimy osobny wątek). W połowie lat 80. nastał więc czas na nowy plan, i tu historia zbiega się wraz z objęciem władzy w ZSRR przez Gorbaczowa, a priorytety operacji przesłane w rekomendacjach z Moskwy pierwszy raz stały się bardziej defensywne. 2/

Żeby zakończyć ten rok bardziej wesoło proponuję krótką podróż po zakątkach Europy, w którą zabiorą nas kartografowie sztabowi z czasów, gdy chęć szczera prowadziła karierę oficera.
Przy okazji rozprawimy się z kilkoma mitami tej całkiej już znanej serii map. Zapraszam👇 1/ Seria map sztabowych z nazwami o zapisie fonetycznym fachowo nazywa się kontrreprodukcją (bo powstała na bazie map sowieckich) i obejmuje kilkaset(!) arkuszy w skalach od 1:1MLN do 1:100 000 powstałych na samym początku lat 50 i, ku naszej uciesze, niemal całą Europę.2/

Pisałem niedawno o mapach dla wojsk inżynieryjnych, dziś chciałbym przedstawić Wam inne mapy specjalne - wydane dla wojsk pancernych i zmechanizowanych. W tym wątku opowiem jak były wykonane i dlaczego dla wojska były szczególnie cenne. Zapraszam👇1/ Rozwój wojsk zmechanizowanych w latach 50-tych zmusił Zarząd IX Sztabu Generalnego PRL do opracowania nowatorskiej na ówczesne czasy mapy przejezdności terenu. Seria nie była udana - toporny czerwony nadruk obrazujący grunty nieprzejezdne obniżał czytelność całości. Na obszar Polski składało się 295 arkuszy, a skąpy nakład sprawił, że dziś to prawdziwy biały kruk - w instytucjach i wojsku zachowały się tylko 3 komplety tych map. 2/

A jednak wojna❗️
Na taki scenariusz każde państwo ma procedury, które zamieniają dotychczasowe struktury w skomplikowany, wojenny organizm. To na swój sposób fascynujący proces, który dzięki zmianom politycznym w 1990 możemy dziś prześledzić.. i zrozumieć.
Zapraszam👇1/ Słowo przedmowy.
1) System wojennego rozwinięcia PRL nie został nigdy w sposób kompleksowy opisany w literaturze, a to z kilku powodów. Po pierwsze, to bardzo złożony organizm składający się z kilkuset podmiotów, który rozpisany jest w tysiącach dokumentów. Nikt jeszcze tego w całości nie opracował. Po drugie, państwo nie przestało istnieć - wiele elementów tego systemu funkcjonuje do dziś, czasem nawet w niezmienionych kryptonimach. Każda dokładniejsza próba jego opisania staje się więc bardzo kłopotliwa.
2) Poniższy opis w całości uwzględnia wymagania związane z ochroną informacji wrażliwych. Prezentowane dokumenty zostały odtajnione przez instytucje wytwarzające, a szczegółowe informacje podałem tylko w odniesieniu do nieaktualnych i przekazanych Moskwie (w ramach dawnych zobowiązań) informacji.
3. Na użytek tego artykułu kupiłem u Elona możliwość pisania dłuższych wpisów, wybaczcie tą mniej przystępną formę ale dalsze upraszczanie tematu sprawiłoby, że opis stałby się całkiem niemerytoryczny. Choć system kierowania wojennego rozwijał się w całej Polsce dla lepszego zobrazowania procesu skupiłem się na sytuacji w rejonie Warszawy.
2/

Budowa Tarczy Wschód przypomniała nam, ile znaczą sprawne wojska inżynieryjne. Dla sztabowców to jednak nic nowego. Ich rola w czasach Zimnej Wojny była tak znacząca, że opracowywano specjalne mapy co celów inżynieryjnych. Jak wyglądały i co przedstawiały? Zapraszam na wątek.👇1/ Kiedyś opisywana tu już sowiecka mapa inżynieryjna zachodniego teatru działań powstała w latach 70. i nie była może specjalnie wartościowa pod względem treści (choćby z powodu skali 1:500k) niemniej odnotujmy ją jako narzuconą przez Moskwę charakterystykę pola walki. 2/

Polskie Tatry do dla nas piękno przyrody, a czasem wspomnienie osobistych wyzwań. Dla topografów Tatry to także wyzwanie zawodowe - nie ma w Polsce trudniejszego terenu do opracowania, dlatego trafiali tam najlepsi z najlepszych.
Zapraszam na wątek o wojskowych mapach Tatr. 👇1/ Lata 30. ubiegłego wieku to czas niesłychanego kunsztu topografów z WIG, a być może najważniejszym dziełem powstałym w tamtych latach jest właśnie Fotogrametryczna Mapa Tatr z 1934, opracowana na 2 arkuszach w dość nietypowej skali 1:20 000. 2/

- Dzień dobry, poproszę mapę Polski.
- Dokładną czy ogólną?
- No, dokładną.
- A ma pan wózek widłowy?
- ???
- To będzie jakieś 150kg!

Czy taki dialog mógł się wydarzyć?
Zapraszam na wątek o największej (i najcięższej) mapie w historii Polski - mapie obrębowej.👇 1/ Jeśli ktoś nie nabrał szacunku do kategorii wagowej, być może przekona go wydrukowany areał - opracowanie powstało w latach 60. dla każdego z 320 ówczesnych powiatów (patrz mapka).
Na drugim zdjęciu jeden rozłożony powiat, i dla skali mój syn:) 2/

Pobyt wojsk sowieckich w Polsce, choć dziś wydaje się absurdalny, do roku 1990, oprócz symbolicznego braku suwerenności oznaczał również, że w czasie wojny polscy żołnierze byliby dowodzeni w cyrylicy. Jak i skąd dokładnie? To zaraz ustalimy.
Zapraszam na wątek👇 1/ Doktryna wojennego użycia Północnej Grupy Wojsk, czyli sowieckich sił w Polsce kształtowała się w latach 60. pod wpływem konfliktu na Bliskim Wschodzie. Rozpoczęto fortyfikowanie składów i lotnisk, ale przede wszystkim zdecydowano o budowie umocnionych stanowisk dowodzenia. 2/

Intrygująca rzeźba „The Pretender” w punkcie widokowym niedaleko Andorry zawiera w sobie cały urok Pirenejów - piękno, grozę i tajemnicę. To ostatnie góry zawdzięczają Linii Pirenejskiej - hiszpańskiej fortyfikacji z czasów gen. Franco, wciąż do końca nie odkrytej. Zapraszam👇1/ O tym, że Pireneje mają swoją Linię Maginota, pełną bunkrów i wykutych w skalach tuneli, badacze dowiedzieli się dopiero w latach 90., gdy wojsko opuszczało umocnienia. Radość nie trwała długo - obiekty upatrzyła sobie ETA, i jeszcze 2 dekady nie było tam bezpieczne. 2/

Ostatnie lata Zimnej Wojny przyniosły NATO znaczący wzrost potencjału. To też czasy, gdy ważne jak nigdy wcześniej stało się rozpoznanie przeciwnika. Odtajnione raporty CIA zaskakują badaczy szczegółami. Czas sprawdzić, co wówczas wiedziała o NATO Moskwa. Zapraszam na wątek👇1/ Zaczniemy od niegdyś ściśle tajnego niemiecko - sowieckiego opisu Frontu Zachodniego. Pamiętam pierwsze rozczarowanie, gdy trafił w moje ręce. Szybko zmieniłem zdanie, gdy się zorientowałem, że większość z tych informacji do dziś nie ma na necie.
Co dokładnie zawiera? 2/

Czas Su-22 w polskim lotnictwie dobiega końca. Jeden z ostatnich samolotów bojowych 2. generacji w Europie zapewne odejdzie bez szczególnej oprawy, zanim to jednak nastąpi chciałbym Wam opowiedzieć jego historię. Tą historię, której nie opisano w monografiach.
Zapraszam👇 1/ W końcu lat 70. Wojska Lotnicze opierały się na dość licznym, lecz mocno przestarzałym sprzęcie, przede wszystkim LiM-6, mogącym atakować cele tylko w dzień i tylko przy dobrej pogodzie🙂
Rozpacz sztabowców, uzasadniona zresztą, była aż nadto czytelna w ich analizach.
2/