Emre Taş Profile picture
Minyatürleri konuşturuyorum. Osmanlı kültür-düşünce tarihi, edebiyat ve medya.
Jan 13 14 tweets 5 min read
Bazı Osmanlı paşalarını lakaplarıyla motamot hayal edince...

Mezemorta Hüseyin Paşa (ö. 1701)

Kaptan-ı deryâ. Gençliğinde İspanyollarla bir deniz savaşında aldığı yaradan dolayı öldüğü sanıldığından kendisine “Mezemorta” (İtalyanca yarı ölü) lakabı takıldı. Tüm çizimler Google imagefx yazılımıyla oluşturuldu. Semiz Ali Paşa (ö. 1565)

Veziriazam. Kilosu nedeniyle kendisini taşıyacak at bulunamadığı söylenir. “Kalın” da diğer lakabı. Image
Jan 11 5 tweets 2 min read
Rapunzel mi? Hayır, Rüdâbe. 11. yy.'da yazılan Şehnâme'deki hikâyeye göre ak saçlı Zâl ile Kabil prensesi Rüdabe'nin görüşmeleri aileleri tarafından yasaklanmıştır. Zâl bir gün gizlice Rüdâbe'nin bulunduğu saraya gelir, kız uzun saçlarını âşığı için aşağı sarkıtır... Rüdâbe, sarayın damına çıkabilmesi için Zâl için saçlarını aşağı sarkıtıror. Pencereye yerleştirilen ikinci sahnede ise kucak kucağa geliyorlar.  ancak savaşçı yanında getirdiği kendi halatını atarak yukarı çıkar. Sarayın penceresine yerleştirilen ikinci sahnede görüldüğü gibi sonunda iki sevgili kucak kucağa gelirler. Bu aşktan Şehnâme'nin ana kahramanı Rüstem doğacaktır. Benzer bir sahne, 17. ve 19. yüzyıllar arasında Avrupa'da anlatılan bir masalda ve 1812'e Grimm Kardeşler tarafından Almanca yayımlanan bir çocuk kitabında karşımıza çıkar. Cadının kuleye hapsettiği Rapunzel saçlarını pre... Ancak centilmen savaşçı yanında getirdiği kendi halatını atarak yukarı çıkar. Sarayın penceresine yerleştirilen ikinci sahnede iki sevgilinin kucak kucağa geldiğini görürüz. Bu aşktan Şehnâme'nin ana kahramanı Rüstem doğacaktır.
Sep 7, 2022 8 tweets 5 min read
Sıklıkla merak edilen bir konu. Osmanlı minyatürü vb. tarihsel materyalin telif hakkı durumu nedir? Dilim döndüğünce anlatayım. 1951'de kabul edilen -1995 ve 2001'de tadil edilen- Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun 27. maddesince, sanatçının ölümünden 70 yıl geçtikten sonra sanat eseri koruma süresinin dışına çıkar (kamu malı olur). Ancak işleyiş bu kadar basit değil.
mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1…
May 19, 2021 6 tweets 2 min read
Osmanlı mizacınız hangisi? Açıklamalar aşağıda. Kadim sağlık anlayışına göre bedendeki hayati işlevleri yerine getiren dört hılt vardır. Bunlar kan, balgam, safra ve sevdadır (kara safra). Hıltlar dengedeyken beden sağlıklıdır. Birinin fazla olması zaaf yarattığı gibi mizacı da etkiler. Mizacın tespiti tedavide önem taşır.
May 3, 2020 11 tweets 8 min read
Çevrimiçi minyatürlü elyazmaları arşivim ⬇️📚

Çok fazla "şu minyatürü nerede bulabilirim" sorusu alıyorum. Ne yazık ki ülkemizdeki ücretsiz dijital erişimler kısıtlı. Zaman içinde derlediğim online koleksiyonları burada dizi hâlinde peyderpey paylaşmak isterim. Image 🏷️ Erzurumlu Darîr, Siyer-i Nebî, c. III, res. Nakkaş Hasan, 1594-95. New York Halk Ktp., Spencer Kol., Turk. ms. 3.

🔎 1388'de Darîr tarafından Türkçe derlendi. Hz. Muhammed'in hayatını anlatıyor. İlk iki cilt Topkapı Sarayı'nda, maalesef erişim yok.

⬇️ digitalcollections.nypl.org/collections/si… Image