ᴉʌɐɹsoɥʞ uɐɟɹǝ ◆ عرڡاں حـســـروے Profile picture
∴ ʇsᴉƃoloᴉq ʎɹɐuoᴉʇnloʌǝ ′ʇsᴉƃoloʇuoǝlɐԀ′ ※ امورڪار و ٮوٮسٮدﻫ علوﻣطٮٮعے، ڪہٮہ‌ٮرسٮ؏ﻼٯہ‌مٮد ٮہ حٮرهاے ٯدٮمے ﹝سـٮڪوارﻫ، ڪٮاٮ، عٮٮٯہ، موسٮٯے، رٮاں، رٯٮٯ، ادمـ﹞
سوره Profile picture 1 subscribed
Mar 16 6 tweets 4 min read
سال آینده سال نهنگ است، منتها نه این نهنگ که معرف حضور شماست.
این جناب که ملاحظه می‌کنید، اسمش در فارسی وال است. از هزار سال پیش هم وال نامیده می‌شد و این واژه فارسی ارتباطی به whale انگلیسی ندارد.*
پس اگر ایشان وال است، نهنگ چیست؟

*اطلاعات بیشتر
t.me/paleogram/163
Image تا پنجاه سال پیش هنوز در کتاب‌های علمی و درسی وقتی صحبت از نهنگ می‌شد، منظور این یکی جناب بوده، همین که در عربی تمساح و در انگلیسی crocodile نامیده می‌شود. البته از سده نهم هجری جابه‌جایی معنای نهنگ و وال شروع شده ولی تا همین چند دهه پیش در فئه ارتیاب بوده است. Image
Feb 25 12 tweets 7 min read
روزنامه اعتماد خواسته روی موج سوار شود، اما نتیجه چنان پرغلط و خام‌دستانه است که اگر کار را دست بچه‌محصل می‌دادند، بهتر از این درمی‌آمد.
اصلاح‌طلبید دیگر، آنقدر به فکر روزنه‌گشایی بودید که یادتان رفته سوراخ‌های کار خودتان را ببندید! Image لابد کلی هم قربان صدقه دقت ژورنالیستی خودتان رفته‌اید با آن قید تأییدنشده که در متن چپانده‌اید. فکر کردید ققنوس و عنقا و سیمرغ دیده‌شده که منتظر تأیید (لابد تأیید وزارت جادوگری) هستید. وانگهی نام این پرنده هما است، نه همای سعادت که این عبارت را توی دوقلاب چپانده‌اید. Image
Jan 13 25 tweets 13 min read
همه موجودات زنده می‌میرند،
اما همه برای مرگ برنامه‌ریزی نشده‌اند.
خیلی از جانداران، از جمله میکروب‌ها، اسفنج‌ها و کیسه‌تنان، تا وقتی متحمل آسیبی از بیرون نباشند، نخواهند مرد. مرگ برنامه‌ای است که در بسیاری جانداران بعدی تکامل یافته تا هر نسل بدون جنگ جای خود را به نسل بعدی بدهد.
اگر مرگ نبود، تنوع کنونی حیات هرگز تکامل نمی‌یافت. سیاره ما هم شاید تا آخرین روزی که می‌توانست شرایط و فرصت حیات را فراهم کند، میزبان هیچ شکل دیگری از جانداران جز قارچ‌ها و کپک‌ها و میکروب‌ها و اسفنج‌ها نمی‌شد. مرگ سرباغبان اصلی باغ‌های سرسبز و سرزنده تنوع زیستی است.
Dec 26, 2023 12 tweets 4 min read
یه مدتی من هم از این جور حرف‌های در ظاهر منطقی از خودم درمی‌آوردم؛ یه کمی ملامت می‌کشیدم، یه کمی تفریح می‌کردیم، یه کمی هم سعی می‌کردم در کنارش این موضوع رو جابندازم که درستی و غلطی حرف‌ها ربطی به اعتبار گوینده نداره و به دلایل مختلفی ممکنه افراد موجه گل‌واژه هم بگن.
Image اگر خود حضرت کریشنا هم از آسمون نازل بشه و یه چیزی بگه، ممکنه اشتباه باشه، ممکنه دروغ باشه، ممکنه شوخی باشه، ممکنه توهم باشه، شاید هم خر دانا باشه که داره ادای کریشنا رو درمی‌آره.
هر چی دیدید و شنیدید، چه از کریشنا، چه از من، چه از این بزرگوار، چه از اون عالی‌جناب، اول شک کنید…
Oct 26, 2023 6 tweets 3 min read
شاید در نگاه نخست لطیفه یا نقیضه‌ای مضحک به نظر برسه؛ ولی واقعیت دقیقا همینه.
یکی دو میلیارد سال پیش که با افزایش باکتری‌های فیروزه‌ای (سایانوباکترها) اکسیژن (فرآورده جانبی فرایند نورکافت/فتوسنتز) به تدریج در جو زمین بیشتر می‌شد، حیات به خاطر این ماده اکساینده تا مرز نابودی رفت.

Image
Image
ولی جانداران راه کنار اومدن با این ماده فوق سمی رو پیدا کردند: آنتی‌اکسیدان‌ها! موادی که مثل پادزهر جلوی اکسایندگی اکسیژن توی یاخته‌ها رو می‌گرفت و اجازه نمی‌داد اکسیژن پدر DNA و RNA رو دربیاره. عده‌ای هم که استفاده از آنتی‌اکسیدان رو کشف نکردند، به جاهایی رفتند که اکسیژن نباشه.
Image
Image
Aug 29, 2023 13 tweets 10 min read
بعضی بچه‌ها مطالب خیلی قشنگی درباره زندگی حیوانات نقل می‌کنند که جذاب و مستند هستند. فقط اشکال‌های کوچولویی به خاطر بی‌دقتی علمی تو بعضی نوشته‌ها هست که آدم حیفش می‌آد وقتی می‌بینه، از جمله قاطی کردن گوزن و آهو.
چون لحن مستقیم من بیشتر تند و (غیرعمد) شبیه حمله است، خصوصی نمی‌گم.
Image
Image
برای همین به صورت عمومی اینجا می‌گذارم که اگر هر کسی از شما خواست در این باره چیزی بنویسه، به این نکات هم دقت کنه.
عزیزان آهو درست مثل گوسفند و بز از خانواده گاوها (Bovidae) است.
یکی از خصوصیات خانواده گاوها اینه که شاخ توخالی از جنس کراتین دارند.
assets.press.princeton.edu/chapters/i1071…



Image
Image
Image
Image
Jul 11, 2023 28 tweets 9 min read
انتخاب طبیعی به مثابه «خدای رخنه‌پوش»

علوم تجربی نه تنها به ما کمک می‌کند تا به پاسخ پرسش‌هایمان نزدیک شویم، بلکه ما را از انگاره خدای رخنه‌پوش نیز بی‌نیاز می‌کند. زمانی بود که خدای رخنه‌پوش پاسخ همه چراهای ناشناخته بشر بود؛ هر پرسشی که پاسخش را نمی‌دانستیم، جوابش حکمت خدا بود. https://t.co/9LyU1eRze6
از سوی دیگر پرسش‌های بی‌پاسخ ما دلیلی بود برای وجود خدایی که رخنه‌های دانش ما را بپوشاند. اگر خدایی در کار نیست، پس فلان چیز را چگونه پاسخ دهیم؟ اگر خدا وجود نداشته باشد، آنگاه چه کسی بهمان چیز را آفرید؟

اما علوم تجربی چگونه ما را از خدای رخنه‌پوش بی‌نیاز کرد؟
Mar 30, 2023 13 tweets 6 min read
این مارماهی ماره (Moray) است؛ عوام تصور می‌کنند برق دارد ولی در حقیقت مارماهی ماره که اغلب ساکن آب دریا یا آب‌های لب‌شور است، با مارماهی برقی که در آب شیرین زندگی می‌کند، تفاوت دارد.
مارماهی ماره اغلب در میان مرجان‌ها زندگی می‌کند، مخفی می‌شود و شکارش را غافل‌گیر می‌کند. ImageImage مارماهی ماره گونه‌های متفاوتی دارد، مثلا این موز شناگر درواقع ریختی از گونه مارماهی ماره طلایی (𝘎𝘺𝘮𝘯𝘰𝘵𝘩𝘰𝘳𝘢𝘹 𝘮𝘪𝘭𝘪𝘢𝘳𝘪𝘴) است که در نزدیکی سواحل غرب آتلانتیک زندگی می‌کند و پوستی خال‌دار زرد تا قهوه‌ای دارد. اندازه ماره طلایی به ۷۰ سانتی‌متر هم می‌رسد.
Nov 25, 2022 15 tweets 3 min read
نوزادی که آروم آروم بزرگ می‌شه، به خیلی چیزها نیاز داره، از جمله به میکروب.
اگه اجازه ندید در معرض آلودگی‌های کوچک و متنوع قرار بگیره، در برابرشون ایمنی پیدا نمی‌کنه. مادرش هم که بهش شیر می‌ده، اگر قبلا در برابر میکروب‌های مختلف نبوده باشه، پادتن لازم برای بچه نداره. تازه قرار نیست همه میکروب‌هایی که بچه باهاشون در تماس قرار می‌گیره، برای تربیت دستگاه ایمنی باشن. دستگاه گوارش بچه هم باید از بدو تولد کلی میکروب همزیست جذب کنه که توی گوارش غذا در بقیه عمر کمکش کنند. میکروب‌هایی که جاشون فقط تو روده است و اگر فرضا وارد خون بشن، خطرناک خواهندشد.
Nov 23, 2022 6 tweets 6 min read
چند ماه است که نه من توانایی و دل‌ودماغش را داشتم که کار مدرسه پالئوگرام را ادامه دهم، نه در این ایام عسرت می‌شود از مردم انتظار ثبت نام و پرداخت شهریه داشت. مدرسه پالئوگرام تنها دخل من برای گذران بود ولی دیگر برای من انتفاعی ندارد. چند بار به فکرم خطور کرد که تمامش کنم. منتها مدرسه پالئوگرام مال من نیست. سرمایه معنوی مدرسه از آن بچه‌هایی است که کنار من آن را ساختند و در سرمایه مادی آن نیز، دوستان زیادی پشتیبان این فقیر شدند، بالاخص دوستان خیری مثل آقای رضایی‌فر که پدرانه جمجمه شیر را برای مدرسه ما تهیه کردند.
Nov 22, 2022 5 tweets 1 min read
کابوس
از خاطرات سال ۸۸*
---
نشسته باد، تو گویی که خورده‌بودش، ابر
غروب بود و هوا ساکن و افق کوتاه
دروغ‌زن شب ِ تاریک، داس ِ مه بر دوش
به دشت ِ سبز ِ فلک، می فشاند بذر ِ سیاه رقیق و خام، پَواره‌زنان ز آئینه،
چو می‌گرفتم آئینه‌ءِ شراب به‌دست،
به نیم‌مست دو چشمم جهید نقره‌ءِ خواب
چنان‌که بیضه‌ءِ ققنوس ِ مَی فتاد و شکست
Nov 11, 2022 10 tweets 2 min read
در دنیای موازی بعضی از بهترین و معتبرترین دانشگاه‌های دنیا در زاهدان، سنندج، چابهار و ایلام ساخته شده‌اند، با نتایجی بهتر از دانشگاه‌های تهران و اصفهان و شیراز و مشهد. پایتخت‌های اقتصادی ایران شهرهای مرزی آذربایجان و کردستان و خوزستان و بوشهر و هرمزگان و بلوچستان هستند… مراغه و بستک دو چهارراه هوایی بزرگ و دو مرکز فرهنگی و گردشگری مهم در غرب آسیا هستند، با جشنواره‌های سالانه غذا، موسیقی، کتاب، هنر و فناوری‌های نوین. اصفهان میزبان و مرکز بزرگ‌ترین مهم‌ترین مسابقات چوگان است و در کنار یزد و قزوین، سه پایتخت میراث فرهنگی و معماری غرب آسیا.
Sep 24, 2022 8 tweets 2 min read
چرا اصلاح‌طلبان شکست خوردند؟

۱ - بهره از تبعیض
اصلاح‌طلبان نه تنها سر سفره انقلاب سهم داشتند و دارند، بلکه حتی وقتی بازداشت و زندانی می‌شوند هم از مزایای تبعیض بهره‌مند شده‌اند. شما شیوه بازداشت و محاکمه فلان اصلاح‌طلب اسمی مثل جلائی‌پور کوچولو را مثلا با حسین رونقی مقایسه کنید. ۲ - خود-چس-پنداری
اصلاح‌طلبان (و حتی طبقات مذهبی معتقد به آن‌ها) نه تنها از مزایای تبعیض بهره‌مند شدند، بلکه این تبعیض را حق خود می‌دانند. برخی شهید دادند، برخی هزینه دادند، برخی نخبه‌اند، برخی چهره‌اند، برخی به پولشان می‌نازند، برخی به…
هیچ کدام این‌ها آدم (آدم معمولی) نیستند.
Sep 23, 2022 7 tweets 3 min read
چند سال پیش یکی از دوستان اشاره و انتقادی نسبت به جریان‌های برانداز مطرح کرد مبنی بر این‌که چرا هیچ کدام از این جریان‌ها به صبغه مذهبی بخشی از جامعه اهمیت نمی‌دهند؟ مگر قرار نیست این جریان‌ها نماینده همه قشرها باشند؟
پاسخ این سؤال آن وقت شاید چندان ساده نبود.
#مهسا_امینی آن وقت هنوز برخی روحانیون علنا نسبت به حکومت ایران زوایه داشتند، چشم گروهی از مردم هم (نه لزوما طیف مذهبی) به دهان این روحانیون بود، از سوی دیگر حکومت هم محدودیت‌هایی برای روحانیون منتقد ایجاد کرده بود که مشهورترش وضعیت آقای منتظری در دهه هفتاد بود.
#مهسا_امینی
Sep 6, 2022 12 tweets 3 min read
سوالی که اغلب بچه‌ها از من می‌پرسند، مثلا درباره حفاظت از یوز یا پاندا یا ببر که چرا اصلا از این گونه‌ها حفاظت می‌کنیم؟ خب، رهایشان کنیم که بمیرند… مگه مشکلی پیش می‌‍آد؟

ما به این گونه‌ها می‌گیم «گونه چتر»، چون حفاظت از اون‌ها متضمن حفاظت از تمام اکوسیستم‌‍ه. گونه‌هایی که نیازهای خیلی خاص و طبیعت شکننده‌تری دارند، اگر مورد حفاظت قرار بگیرند، خود به خود موجب حفظ گونه‌های دیگه با نیازهای عمومی هم خواهند شد. اما برعکس، اگر حفاظت معطوف به گونه‌های فرصت‌طلب می‌بود، گونه فرصت‌طلب ترتیب همه گونه‌های شکننده‌تر رو می‌دادند…
Sep 5, 2022 17 tweets 4 min read
پروفسور محمود حسابی، نخستین نماینده ایران در مراسم جایزه اسکار بود.

همان سال که پرزیدنت ترامپ انتخاب شد، دکتر اصغر فرهادی تصمیم گرفت در حمایت از حاج‌حسین اوباما آن سال را استثنائا به مراسم اسکار نرود. دکتر اصغر فرهادی به جای خود پروفسور فیروز نادری (مدیرعامل کل ناسا و رئیس پروژه فضا-زمان آمریکا و جانشین نیوتون در دانشگاه هاروارد)…و دکتر انوشه انصاری (نخستین بانوی ایرانی و نخستین فضانورد جهان) را معرفی کرده تا دست در دست هم به اسکار سفر کنند و جایزه آن را بگیرند.
Aug 26, 2022 13 tweets 9 min read
درباره خبر کشف ردپاهای ۱۱۳ میلیون ساله دایناسورها در پی خشکسالی ممتد در بستر رودخانه پالوکسی در پارک ایالتی دره دایناسورها، تگزاس، ایالات متحده، یکی دو روز است که اخبار فراوان و تفسیرهای عجیب و غریبی به گوش می‌رسد.
سعی می‌کنم در حد فهم خودم موضوع را شرح دهم. قصد اقناع هم ندارم… به نظر می‌رسد اشتباه اصلی بسیاری از عزیزان در برداشتی است که از ربط‌دادن رودخانه، ردپا، قدمت، گل و لای و رسوبات در ذهن خود دارند.
این رد پاها در محیطی گل‌آلود ایجاد شده‌اند، منتها نه در محیط گل‌آلود کف این رودخانه. ۱۱۳ میلیون سال پیش، این منطقه اصلا شبیه امروز نبوده است.
Aug 22, 2022 11 tweets 5 min read
این حشره مرده است، ولی قارچ‌های زامبی‌ساز اعصابش را کنترل می‌کنند تا راه برود و هاگ‌های قارچ را پراکنده کند.
درباره قارچ‌هایی که حشرات را زامبی می‌کنند:
bugoftheweek.com/blog/2020/10/2… شکم این زنجره کشتگاه قارچ‌هایی شده که مغزش را از پیش در استیلا دارند. زنجره برده قارچ‌هاست.
Aug 20, 2022 8 tweets 4 min read
نکته‌ای درباره نام دایناسوری که اخیرا در ناحیه ریو نگرو، صحرای پاتاگونیا، آرژانتین کشف شده است.

نام علمی این دایناسور کوچک را 𝘑𝘢𝘬𝘢𝘱𝘪𝘭 𝘬𝘢𝘯𝘪𝘶𝘬𝘶𝘳𝘢 گذاشته‌اند. جزء اول آن نام جنس/سرده و جزء دوم آن صفت گونه‌ای است که در تداول عامه معمولا حذف می‌شود. در روزهای گذشته در تمام رسانه‌های فارسی‌زبان، از فیک‌نیوزهایی مثل همشهری بگیرید تا هرزنویس‌های شبه‌علمی شبکه‌های اجتماعی، نام 𝘑𝘢𝘬𝘢𝘱𝘪𝘭 را «جاکاپیل» نوشته‌اند که نادرست و بازگوکننده تلقی انگلیسی‌زبان از نام‌های علمی است. ن̲ا̲م̲‌ ̲ع̲ل̲م̲ی̲ ̲ا̲ن̲گ̲ل̲ی̲س̲ی̲ ̲ن̲ی̲س̲ت̲.̲ ImageImage
May 6, 2022 9 tweets 2 min read
عده‌ای تصور می‌کنند اینکه ما به جای الفبا (نویسه واجد حرکت) از ابجد(یعنی نویسه بدون حرکت) استفاده می‌کنیم، اشکال است، درحالیکه این مزیت خط فارسی است. خط فارسی به لطف همین ویژگی طی هزار و چندصد سال تغییرات واجی و گویشی زبان فارسی، تقریبا همه این تغییرات را تاب آورده… چون نسبت به آن‌ها بی‌تفاوت بوده و امروز هم نسبت به تنوع جغرافیایی فارسی بی‌تفاوت است. اگر قرار بود مثلا از الفبای لاتین استفاده کنیم، نگارش هر کلمه در هر شهر یک شکل می‌شد و هر صد سال، انبوهی نگارش تاریخی به دستور املاء ما اضافه می‌شد، شبیه آنچه در زبان انگلیسی و فرانسه می‌بینیم.
May 5, 2022 5 tweets 4 min read
Tataouinea hannibalis/تطاوینیا هنی‌بعلیس
دایناسوری از خانواده خباشی‌سوریدها/Rebbachisauridae اهل استان تطاوین تونس.
البته محل فیلم‌برداری ماس‌ایزلی سیاره تاطوئین در جنگ ستارگان جزیره جربة تونس بوده، نه استان تطاوین تونس. دایناسور دیگری که ربط وثیق‌تری با جنگ ستارگان دارد، اسکلتی ساختگی است که در پس‌زمینه صحنه سرگردانی C-3PO ِ حائر در صحاری تاطوئین دیده می‌شود و به عنوان اسکلت اژدهای نابالغ کریط آنجا قرار گرفته. اما ساختار مهره‌ها و جمجمه‌ها به وضوح شبیه دایناسوری از دیپلودوکوئیدهاست.