Hasan Mert Kaya Profile picture
Editör | Yazar | Dinler Tarihi | Efemera | Kent Hafızası & İstanbul | Anadolu ve Ortadoğu | Seyyah
13 subscribers
Jul 20 24 tweets 9 min read
B E D E V İ L E R

❝Kardeşime karşı ben, kuzenime karşı kardeşim ve ben, yabancıya karşı kardeşim, kuzenim ve ben.❞

Arap Yarımadası'nın Hint Okyanusu sahillerinden Atlas Okyanusu'na uzanan geniş coğrafyanın göçebe halkı Bedevileri anlatan en kısa ve öz cümle bu olsa gerek.++Image Bedevi kelimesi başlangıç, çıkış, kök, çölde yaşayan, önce gelen bedavet kelimesinden geliyor. Bedevi bu özellikleri taşıyan kişi demek. Bu kelimenin zıttı ise yerleşik hayat, medeniyet / uygarlık anlamına gelen "hadaret". Bu hayatı yaşayanlara da hadari deniyor.Image
Jun 2 60 tweets 27 min read
Kanlı Elmas & Pırlanta

Dünyanın En Işıltılı Taşının Ardında Yatan Kanlı Düzen Bir babayı ve bir oğulu bu duruma düşüren hırsın, acının sebebi ne olabilir?

Elmas ve pırlantanın gerçek bedeli göz alıcı ışıltısının ardında çok iyi gizlendi.

İşte kanlı elmasın serüveni++Image Afrika'yı delik deşik talan eden, binlerce masumun canına kıyan elmasın acımasız öyküsü Güney Afrika'da başladı ve hızla civarına yayıldı.

Dünyada elmas ve pırlanta fiyatlarını belirleyen, piyasayı domine eden, en önemli firma De Beers Elmas Şirketi burada doğup büyüdü. Image
Apr 8 29 tweets 10 min read
Yuvarlak şehir Bağdat

Bağdat’ın doğuşu dünya medeniyeti için önemli bir dönüm noktasıydı.

İkinci Abbasi halifesi Mansur tarafından kurulan şehre ilk kurulduğunda ‘Barış Şehri’ anlamına gelen ‘Medine’t us-Selam’ adı verilmişti.

Kültür üreten muhteşem bir şehir oldu Bağdat.++Image MS 762'de Halife Mansur’un temel tuğlasını koyduğu ‘Yuvarlak Şehir’in temeli, şehir planlama ve tasarım tarihinde görkemli bir dönüm noktasıydı.

Kısa zamanda dünyanın kültür merkezi haline gelen Bağdat 10. yüzyılda Abbasi Halifeliği’nin zirve dönemi yaşanıyordu. Image
Mar 30 25 tweets 9 min read
Prof.Muzaffer Şerif Nasıl "Muzafer Sherif"e Dönüştü?

Film gibi bir hayat. Sosyal psikolojinin kurucularından, literatüre adıyla giren deneyi olan, Harvard, Yale, Princeton, Oklahoma, Pennsylvania ve Columbia üniversitelerinde bulunan bir bilim insanını nasıl küstürüp kaçırdık?+Image 1906 yılında İzmir, Ödemiş'te zengin bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.

1919 yılında, 13 yaşındayken İzmir'i işgal eden Yunan ordusundan bir asker yanındaki kişiyi öldürdükten sonra süngüsünü ona doğrultur.

Fakat muhtemelen yaşı küçük olduğu için öldürmekten vazgeçer. Image
Mar 16 24 tweets 14 min read
Doğanın en özel ikramı: BAL

En özel yiyeceklerden biridir bal. 2009 yılından bu yana bal koleksiyonu yapıyorum. Gittiğim tüm ülkelerden oraya ait yerel ve özel ballardan hem tattım hem de aldım. Dünya ve Türkiye balları üzerine epey araştırma ve okuma yaptım. İşte bal dünyası++Image Bal kutsal metinlerde de geçer: ‘’Rabbin bal arısına şöyle vahyetti: "Dağlardan, ağaçlardan ve insanların kurdukları çardaklardan kendine göz göz ev (kovan) edin. Sonra da her türlü çiçekten, meyveden, ürünlerden ye ve Rabbinin sana yayılman için belirlediği yolları tut!"Image
Image
Image
Image
Mar 15 19 tweets 7 min read
İslam Tarihinde Ramazan Ayı

İslam tarihine bakıldığında birçok önemli hadisenin Ramazan ayında gerçekleştiği görülür.

Kuşkusuz bu gelişmeler İslam tarihinin dönüm noktaları olarak ciddi bir hafızayı da ifade ediyor.

Örneğin Endülüs'ün fethi Ramazan ayında olmuştu.++Image "En uzak batı" demek olan Magrib-i Aksa adıyla da bilinen Endülüs’ün, yani bugün İspanya ve Portekiz’in bulunduğu İber Yarımadası’nın Müslümanlarca fethi sadece İslam tarihi için değil, aynı zamanda dünya tarihi için de oldukça önemli gelişmelerden biri oldu. Image
Mar 14 24 tweets 9 min read
İmkansızı Başaran Adam: Abdurrahman bin Muaviye

Arkasında onu kovalayıp ele geçirdikleri anda öldürmek isteyen bir ordu, önünde ise bilinmeyenlerle ve tehlikelerle dolu bir coğrafya vardı.

Eşine az rastlanan, insan üstü bir mücadele verdi ve Endülüs Emevi Devleti'ni kurdu.++Image Emeviler iktidara geldikleri andan itibaren fetihlere giriştiler ve büyük askeri başarılar elde ettiler.

Afganistan'dan Hindistan'a, İran'dan Kuzey Afrika ve Endülüs'e uzanan inanılmaz büyüklükte bir coğrafyanın hakimi oldular. Kıbrıs'ı, Girit'i, Kafkasya'yı fethettiler. Image
Mar 10 36 tweets 13 min read
1989 Mekke Hz.Hatice Evi Kazısı

1989 yılında Mekke’de ender görülen, istisnai bir arkeolojik kazı gerçekleştirildi.

Kazının arkasında dönemin güçlü isimlerinden, 1973 petrol ambargosu ile Avrupa’yı dize getiren, S.Arabistan Petrol Bakanı, Mekke doğumlu Zeki el-Yemani vardı.++Image
Image
Bu kazı çok değerliydi. Çünkü Mekke döneminde vahyin önemli bir bölümü bu evin çatısı altında gelmişti. Hz.Muhammed'inﷺ küçük bir mescidinin de olduğu bu evde Hatice(ra); Kasım, Abdullah, Rukiyye, Zeynep, Ümmü Gülsüm ve Fatıma'yı doğurmuştu.Image
Feb 17 24 tweets 9 min read
Doğunun Kraliçesi Antakya’yı 1907 Yıl Önce Yıkan Deprem

❝...Önce aniden büyük bir kükreme duyuldu ve bunu muazzam bir sarsıntı izledi. Tüm dünya yükseldi ve binalar havaya sıçradı.❞

Bu sözler 115 yılındaki Antakya depremini aktaran Romalı tarihçi Cassius Dio'dan++Image Roma tarihi depremlere dair önemli bilgiler verir. Günümüzden 1907 yıl önce Roma imparatorları Hadrian ve Trajan doğu seferi sırasında Antakya'da kışı geçirirken şİddetli ve yıkıcı bir depremden sağ kurtuldu.
Tarihin hemen her döneminde olduğu gibi çok zengin bir şehirdi Antakya.Image
Dec 21, 2024 33 tweets 14 min read
Kadınlar Pazarı’nı dolaşma ve kullanma rehberi

Kadınlar Pazarı, İstanbul Fatih’te ağırlıklı olarak Siirtlilerin, genel olarak da Diyarbakır, Mardin, Bitlis ve Vanlıların yöresel ürünlerinin ve damak tatlarına hitap eden lezzetlerin bulunduğu, sevilen bir gastronomi mekânı++Image Kadınlar Pazarı’ndaki ürünleri ve lezzetleri mevsimsel ve kalıcı olarak ikiye ayırarak değerlendirmek lazım.

Mesela ışkın ve bu diğer yabani otlar ancak Nisan ve Mayıs ortasına kadar bulunabilir.

Işkın soyularak çiğ yenir. Diğerleri aynı ıspanak gibi pişirilir. Image
Image
Image
Image
Dec 16, 2024 17 tweets 7 min read
Operation Baby Lift / Bebek Kaçırma Operasyonu
Amerika’nın 20 yıl boyunca kana boğduğu Vietnam’da yol açtığı facialardan biri de kimsesiz kalan binlerce bebekti.
Ağır bombardıman ve toplu katliamlardan kurtulup sağ kalan binlerce bebeği 1975'te devşirdi ve beraberinde götürdü.++Image Amerika'nın Vietnam'da savaşta yetim kalan bebeklerden birkaç bin tanesini kaçırıp çoğunluğu Amerika'ya olmak üzere, Kanada ve İngiltere gibi kendine yakın ülkelere dağıtıp evlat edinilmelerini sağladı.

Bu operasyonun temel motivasyonu artan kamuoyu baskısını azaltmaktı. Image
Dec 1, 2024 39 tweets 14 min read
İstanbul'un Sert Kışları
1954 yılı kışında Tuna Nehri'nden kopup Karadeniz üzerinden gelen buzlar İstanbul Boğazı'nı doldurmuştu.

İstanbul halkının pek alışık olmadığı bu durum günlerce konuşulmuş, imkân bulanlar boğazın ortasında buzların üzerinde hatıra fotoğrafı çektirmiş.++Image Ara Güler'in objektifinden Boğaziçi'nde buzlar. Çok sayıda teknenin motoru, pervanesi arızalanmış o günlerde. Image
Nov 26, 2024 29 tweets 11 min read
Antakya, Elçiler ve Habib-i Neccar

Kuran-ı Kerim Yasin Suresi'nde Antakya, Karye ve Şehir olarak geçen Antakya'ya önce iki elçinin gönderildiği, daha sonra ise üçüncü elçinin bu elçilere destek olmak için şehre geldiğinden ve şehrin kenarından gelen bir kişiden söz edilir.++Image
Image
''Şehrin kenarından'' gelen bu kişinin ''Ey kavmim siz neden bu elçilere uymuyorsunuz?" dediğinden dolayı öldürülüp şehit edildiği anlatılır. Erken dönem Havarilerin Antakya’da Hristiyanlığı şekillendirdikleri zamandaki olay ile Yasin Suresi'ndeki bu anlatım birbirine çok benzer. Image
Nov 23, 2024 24 tweets 17 min read
Fatih Lezzet Rotası🍴
Belki İstanbul'un en büyük ilçesi değil ama lezzetin merkezi bana göre kesinlikle Fatih. Çorbadan dönere, sulu yemekten kebaba, balıktan tatlıya Fatih yemek için en doğru rotalardan.

Büyük Karaman Caddesi'ndeki Meşhur Karadeniz Pidecisi ile başlayalım.++Image İstanbul’da en lezzetli kebap yiyebileceğiniz yerlerden biri Duygu Kebap. Mutlaka listenize ekleyin.

Kuzu şiş, vakitli gidip yakalayabilirseniz kuzu ciğer / pirzola ve böbrek de yiyebilirsiniz ama kebabı çok başka. Fatih Kadınlar Pazarı'nın bir üst caddesinde köşede.Image
Image
Nov 15, 2024 25 tweets 9 min read
Hayat Oyununu Kazanmak

Nash Dengesi & Oyun Teorisi

Herkesin ama özellikle de karar alma süreçlerinde aktif olanların ve siyaset ile uğraşanların mutlaka incelemesi ve bilmesi gereken bir kuram Oyun Teorisi.

Onu geliştiren ise Matematikçi John Nash'in ünlü Nash Dengesi.++Image Oyun teorisi:
Bireyin başarısının diğerlerinin seçimlerine dayalı olduğu ve bireyin, diğerlerinin yapacağı seçimlerin izdüşümünde gerçekleşecek tercihlerinin ortaya çıkaracağı bazı stratejik durumların matematiksel olarak davranış biçimlerini yakalamaya çalışır.Image
Oct 12, 2024 17 tweets 9 min read
Sirkeci’den Eminönü’ne Lezzet Duraklarım:

Haftasonunda keyifli bir yürüyüş ve lezzet molaları için sevdiğim bazı mekanları paylaşıyorum.

İlk durak, kuruluşu 1777 yılına dayanan Ali Muhiddin Hacı Bekir. Çifte kavrulmuş, kaymaklı ve güllü lokum ile akide şekeri favorim.++ Image
Image
Image
Sirkeci yönünden Mısır Çarşısı’na girince solda Galeri Set. Birbirinden güzel ve göz alıcı kahve fincanlarının İstanbul’da açık ara en güzel mekanı.

Her biri koleksiyonluk fincanlar, şekerlikler ve lokumluklar burada sizi bekliyor. Image
Image
Image
Image
Sep 14, 2024 11 tweets 5 min read
Hz.Muhammed’inﷺ Naaşı Çalınacaktı

Medine’de bulunan peygamberin kabri iki defa soyulmak ve naaşı kaçırılmak istendi. İlk girişim 12.yüzyılda Papa’nın emriyle, diğeri ise 16.yüzyılda Portekizli amiral Alfonso d’Albuquerque’nin planıyla denendi. İki girişimi de Türkler önledi.++
Image
Image
12.Yüzyılda yaşanan ilk girişimi planlayan papalık Hicaz’a çok iyi Arapça konuşan 20 kişilik bir ekip gönderdi. Uzun vadeli ve son derece sessizce uygulanacak bir plan yapılmıştı. Bu ekip Mısır üzerinden Medine’ye ulaştı ve şehre girmeden önce onar kişilik iki gruba ayrıldılar. Image
Sep 7, 2024 23 tweets 9 min read
6/7 Eylül Olayları

Bugün 7 Eylül. Tam 69 yıl önce 6-7 Eylül'de İstanbul'da başta Rumlara ve ardından tüm azınlıkların ev, dükkân, kilise, havra ve mezarlıklarına yönelik saldırı ve yağmalar yaşandı.

73 Ortodoks kilisesinin tamamı ateşe verildi. Onlarca tecavüz yaşandı.++ Image 6 Eylül gecesi başlayıp 7 Eylül gününe kadar devam eden olayların fitilini ''Selânik'te Atatürk evine bomba atıldı'' haberi ateşledi.

Evet bir bomba atılmıştı ancak bombayı atan Selânik Üniversitesi Siyasal Bilgiler Bölümü öğrencisi Oktay Engin isimli bir Türk'tü. Image
Aug 15, 2024 25 tweets 10 min read
N İ L İ

"Sonsuz İsrail Asla Aldatmaz"

Fakat bazen bir güvercin aldatabilir...

1880'lerde Romanya'dan Filistin topraklarına göçen fakir bir Yahudi ailesi olan Aaronsohn'ların Türkleri bölgeden ayrılmak zorunda bırakacak en ağır darbeleri vuracağını kimse tahmin etmezdi.++Image Avrupa'da dayanılmaz hale gelen Yahudi düşmanlığından kaçıp Türklere sığınan ama kendilerine Filistin'de yaşama hakkı veren aynı Türklere ihanet eden bir ailenin son derece çarpıcı casusluk hikayesi ile ortaya çıkmıştı Nili Casusluk Şebekesi. Şartları çok iyi kullanmışlardı. Image
Aug 12, 2024 14 tweets 4 min read
Hafıza Nasıl Oluşur? Bağ Nasıl Kurulur?

Kudüs’ün Çiçekleri

Avrupa’da bit pazarında ilginç bir albüm görüp hemen almıştım. Albüm Kudüs ve Filistin’in farklı beldelerinden toplanıp kurutulan çiçeklerden oluşuyor ve 1880’lerden kalma. Duygu ve anlam yüklü.++ Image Üstteki çiçekler Sion Dağı dedikleri alanda. Burada görmüş olduğunuz ise Kudüs’ün çiçekleri ve formu Davud Yıldızı şeklinde. Image
Aug 8, 2024 17 tweets 7 min read
Anadolu’nun İlk Camisi

Adana Kozan’daki Anavarza Antik Kenti'nde çok önemli bir kazı sürdürülüyor.

Doç. Dr. Fatih Erhan başkanlığındaki kazıda Abbasi döneminde inşa edildiği düşünülen bir caminin kalıntıları bulundu.

Camide yüzlerce insan bir araya toplanıp yakılmış.++


Image
Image
Image
Image
1071 yılında Selçukluların Anadolu’ya girip Bizans’a ciddi bir darbe vurup Türklerin yerleşimine açmalarından üç yüz yıl kadar önce Müslüman Araplar Anadolu içlerine girmiş ve Ankara’nın doğusuna kadar olan bölgede önemli fetihler gerçekleştirmişlerdi. Adana’da bu yerlerdendi. Image