Putin-Erdoğan zirvesi sonuçları

1. Putin görüşmenin başında ikili ticari-ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi hakkında memorandum imzalayacaklarını söylemişti ama memorandum imzalanmadı, ortak açıklama metni yayınlandı, genel ifadelerden oluşan metin hiçbir konuda netlik sunmuyor 2. Türkiye’nin Rusya’dan aldığı gazın ödemesini kısmen ruble ile yapacağı açıklandı ki, bu son derece ilginç, zira ruble ile ödemeyi Rusya, kendisine yaptırım uygulayan ülkelerden talep etmişti, muhtemelen gaz alımı ve miktarı konularında yeni pazarlıklar var

Çavuşoğlu yarın Moskova’da Lavrov’la görüşecek.

Ertesi gün de Ukrayna’ya gidecek.

Rus Dışişleri Lavrov-Çavuşoğlu görüşmesine dair uzun bir bilgi notu yayınlamış:

- İkili ilişkilerin yanı sıra Suriye, Libya, Karabağ, Karadeniz, Orta Asya vs. tüm bölgesel konular ele alınacakmış - Lavrov ile Çavuşoğlu, ÜDİK çatısı altındaki Ortak Stratejik Planlama Grubu’nun 9. toplantısının organizasyonu hakkında da konuşacaklarmış

(Bu ilginç, çünkü 29 Aralık 2020’deki 8. toplantı Erdoğan-Putin ÜDİK zirvesiyle devam etmeliydi, ama olmadı, demek yakında da olmayacak)

Anketi yapan kamuoyu araştırma şirketine biraz mesafeli olsam da anket sonuçlarının genel itibariyle gerçeği yansıttığını düşünüyorum.

Rusya Kamuoyu Vakfı (ФОМ) Anketi 👇

Rusya’da Ukrayna’ya “askeri harekata” destek 27 Şubat’tan 6 Mart’a kadar geçen sürede %65’ten %68’e çıkmış. Yine aynı ankete göre Rusya’nın Ukrayna’daki “askeri harekatını” doğru bulmayanların oranı da %17’den %15’e inmiş.

Rusya’nın Ukrayna’daki “askeri harekatla” en birinci hedefinin kendi sınırlarının güvenliğini sağladığını düşünenlerin oranı ise %60’tan %62’ye çıkmış.

Ukrayna’daki savaşın daha ne kadar süreceği belirsiz.

Ancak Rusya’nın kritik askeri faz için planlamasının maximum 2-3 hafta olduğunu söyleyen önemli Rus askeri uzmanlar var.

Ne kadarına ulaşır, bilemem, ama Rusya’nın Ukrayna’da başlıca birkaç hedefinin olduğunu düşünüyorum: 1. Ukrayna’nın askeri tarafsızlık statüsü

2. Kiev’in Kırım’ı Rusya toprağı olarak tanıması

3. Kiev’in Donetsk ve Lugansk halk cumhuriyetlerinin genişletilmiş topraklarıyla beraber (Donetsk ve Lugansk idari bölgelerinin tamamını kapsayacak şekilde) bağımsızlıklarını tanıması

Kazakistan’da yaşananların özeti (gözlem ve tahminlerim):

1. 2 Ocak’ta doğalgaz zammı bardağı taşırdı, sosyo-ekonomik taleplerle barışçıl gösteriler başladı

2. 30 yıllık yönetim de yormuştu, yolsuzluklar ayyuka çıkmıştı, protestolar genişledikçe siyasal talepler de buna eklendi 3. Önce hükümet ve Nazarbayev’in, sonra Tokayev’in istifası istendi

4. Tokayev, bunu fırsata çevirmek istedi, protestocuların gazını alma amacıyla öfkelerini Nazarbayev ve Nazarbayev yanlısı siyasi ve güvenlik elitine/klanına yönlendirerek böylelikle onlardan kurtulmak da istedi

‼️ Çok önemli ‼️

Rus Dışişleri Putin-Biden görüşmesinin devamı olarak ABD ve Batılı ülkelerden istediği güvenlik garantilerine dair dün akşam detaylı bir açıklama yayınladı.

Ültimatom gibi.

Somut talep ve öneriler listesi:

1. NATO’nun doğuya doğru hiçbir şekilde genişlememesi 2. NATO’nun 2008 Bükreş Zirvesi’nde alınan “Ukrayna ve Gürcistan NATO üyesi olacaklar” kararının geri çekilmesi

3. NATO üyesi olsun veya olmasın, Rusya’ya komşu ülkelerde ABD ve diğer NATO ülkelerinin Rusya’yı tehdit eden saldırı amaçlı silah sistemlerini konuşlandırmamaları.

Moskova’da bugün Türkiye, Rusya, İran, Azerbaycan ve Ermenistan ilk kez ortak toplantı yapıyorlar.

Erdoğan ve Aliyev’in teklif ettiği format normalde 3+3 idi, Gürcistan’ın da olması hedefleniyordu.

Ancak Rusya’yla ilişkileri yüzünden Tiflis katılmıyor.

kommersant.ru/doc/5119483?fr… Bugünkü 5’li zirve dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde.

Erdoğan, Ali Babacan’ın dışişleri bakanı olduğu dönemde, 2008’de Rusya-Gürcistan savaşı sonrası Kafkasya İstikrar ve İşbirliği Platformu’nu gündeme getirmişti.

O zaman önerilen format 5’liydi, İran dışarda bırakılmıştı.

15 Temmuz ile Richard Moore @ChiefMI6 ilişkisine biraz daha yakından bakalım.

Çünkü tuhaflıklar çok.

Malum, kendisi o dönem Ankara’daki İngiltere Büyükelçisiydi. Şimdi ise İngiliz İstihbarat Servisi MI6 Başkanı.

15 Temmuz’da Moore İstanbul’daydı. Yanında bir de misafiri vardı. Moore’un uzaklardan gelen misafiri babası idi.

Umarım hayattadır, Allah uzun ömür versin, 87 yaşında tam da 15 Temmuz akşamı Türkiye’ye tatile gelmişti.

Uçağı İstanbul’a inmişti ama.

Moore’un babası Sovyetler Moskovası’nda diplomatlık yapmıştı.

Yani, o da bir istihbaratçıydı.

15 Temmuz ile emekli amirallerin bildirisi arasında fark çok; ama ilgimi çeken bazı benzerlikler de var:

1. İkisi de “darbe girişimi” değil

2. İkisinde de Erdoğan-Akar-Fidan üçlüsü pusu kurmuş, bekliyor havasında hareket etti, ediyor 3. Sivil bileşenlerinin bir kısmı da dahil, iktidarın hem 15 Temmuz’u hem amirallerin bildirisini önceden bizzat kendisi kurgulayıp hazırlayarak bazı isimleri “boş havuza iteklemiş” gibi bildiği ve bu yüzden iki olaya da hızlı ve organize bir şekilde tepki verdiği görülüyor

Dağlık Karabağ savaşında İngiltere-Erdoğan-Moore (MI6 Başkanı) ilişkileri Rusya’da hararetle konuşulmaya devam ediyor.

Rusya’nın popüler haber/analiz portallarından Stratejik Kültür Vakfı’nda çıkan bir analiz 👇

Başlık: “Britanya, Büyük Oyunu Yeniliyor”

fondsk.ru/news/2020/11/1… Doç. Vladimir Kudryavtsev imzalı analizin başlık altı ise başlık kadar ilginç.

Başlık altı: “Karabağ savaşı ve Britanya-Türkiye ittifakının planları”

- Yazıda Karabağ savaşı, İngiliz İstihbaratı MI6 Şefi Richard Moore’un Erdoğan ile yakın ilişkileri ekseninde değerlendiriliyor.

Ruslar Pandora’nın kutusunu açmaya karar vermişler!

Kommersant, Erdoğan iktidarının Dağlık Karabağ’daki “savaşı nasıl hazırlayıp hazırlandığına” ve “cihatçıları bölgeye ne şekilde yolladığıyla” ilgili müthiş detay ve iddialarla dolu bir analiz yayınladı.

kommersant.ru/doc/4537733 Başlık: “Çatışmaya Zorlamak”

Başlık altı: “Kommersant’ın kaynakları, Türkiye’nin Dağlık Karabağ’daki çatışmalara nasıl zemin hazırladığı anlattılar”

Haber, Kommersant’ın askeri-diplomatik kaynaklarına dayanıyor ama belli ki istihbarat da işin içinde.

Çünkü çok fazla detay var.

12 Ekim’de Kommersant’ta çıkan bir analiz, Türkiye’nin Dağlık Karabağ’daki savaş yanlısı tutumu üzerinde İngiltere’nin olası rolünü ele alıyordu.

Özellikle 15 Temmuz sonrası Erdoğan’ın İngiltere’yle ilişkilerinin Rusya’yı şüphelendirdiğinden bahsediliyor.
kommersant.ru/doc/4519783

https://twitter.com/Kerim_HAS/status/1316483802986885122

Kommersant’taki yazıda Türkiye’nin Dağlık Karabağ’da Azerbaycan’ın kullanımına sunduğu Bayraktar TB2 SİHA’larına İngiltere’nin hayli teknoloji yardımı yaptığına özel dikkat çekiliyor.

Türkiye-İngiltere arasında son yıllarda artan silah ticareti de Rusların epey ilgisini çekmiş.

Azerbaycan-Ermenistan ateşkesine dair yorumum:

1. Ateşkes iyidir

2. Dağlık Karabağ sorununun savaşla çözülemeyeceği bir kez daha anlaşıldı

3. Normal şartlar altında Aliyev, istifa etmeli. Ama Azerbaycan’da muhalefet bırakmadığı için bu süreç içeriye “zafer” olarak satılacaktır

https://twitter.com/kerim_has/status/1314782975096127488

4. Paşinyan, sahada kaybetti ama geç de olsa masada kazandı.

Rusya’ya ihtiyacını daha yakından hissetti. Son günlerde Paşinyan’ın üst düzey kadro değişiklikleri de buna işaret.

Ermenistan’ın sahadaki kayıpları bağlamında içeride tartışmalar artarsa Paşinyan iktidarı uzun sürmez