دموکراسی‌خواه و پژوهشگر سیاسی
--- در این‌سال‌ها هیچ شرایطِ خاصی برای پایبندنبودن به حقیقت وجود ندارد. majidtavakoliiran@gmail.com
31 subscribers
Apr 7 • 20 tweets • 4 min read
مبانی نظری-۳
این ایده در مقابل ایده‌ی جامعه‌ی کوتاه‌مدت قرار می‌گیرد که یک ایده‌ی قدرت‌محور است و ناپایداری و نافرجامیِ تغییرات اجتماعی را یک امر فرهنگی می‌داند. درحالی‌که مشکل، فاصله‌ی زیاد قانون‌ها از تغییرات اجتماعی و فرهنگی و محافظت آن با خشونت‌های حکومت است./51
نقد فرهنگ‌گرایان درواقع تأکید بر کوتاهیِ تاریخیِ نخبگان جامعه است که به‌جای پذیرش مسئولیتِ شخصی خودشان سعی در مقصرنمایی از مردم دارند. آن‌ها به‌علت شکست‌خویی، امکان‌سوزی و همچنین ترس از قدرت، به‌جای پیگیری تغییر و اصلاح قدرت به سراغ تغییر و اصلاح مردم رفته‌اند./52
Apr 7 • 25 tweets • 5 min read
مبانی نظری -۲
جنبش‌های اجتماعی جدید، فراخوان‌محورند و نیاز به هماهنگ‌کننده دارد. شبکه‌های خشم و بیزاری با غلبه بر ناامیدیِ عمومی به تغییر می‌انجامد. اراده‌گرایی تبدیلِ نارضایتی به اعتراض و مبارزه است. مبارزه مشروعیت‌زداست و انباشتِ مشروعیت‌زدایی به ضرورتِ عمومی تغییر می‌رسد./26
امرِ تحمل‌ناپذیرِ سیاسی‌شده می‌تواند به اعتراضات سراسری منجر شود. اما در نبودِ نیروی سیاسی باز به نتیجه نمی‌رسد. تسخیرِ خیابان با حضور در خیابان تفاوت دارد و نیروی تسخیر خیابان (تسخیر قدرت) در پایتخت از اقشار مختلف خواهد بود. اما خیابان کافی نیست و مدل‌های تغییر پیچیده است./27
Apr 7 • 25 tweets • 5 min read
مبانی نظری تغییر سیاسی در ایران
همه‌ی مشکلات، سیاسی است. در دوران تمامیت‌خواهی، همان سلطه، تبعیض و رانتی که در سیاست موجب فرودستی، تحقیر و حذفِ غیرخودی‌ها می‌شود؛ در اقتصاد، فرهنگ و اجتماع هم (به‌میزان غیرخودی‌بودن و ایستادن دربرابر قدرت) فرودستی، تحقیر و حذف می‌سازد./۱
واقعیت را فقط از چشمِ غیرخودی‌ترینِ افراد می‌توان دید. نظر و داوری در هر مسئله‌ای در نسبتِ افراد با قدرت فهمیده می‌شود. خودی‌ها نمی‌توانند خطرها، دردها و مشکلاتی که غیرخودی‌ها تحمل می‌کنند را ببینند. فهمِ عدالت تنها با قرارگرفتن به‌جای غیرخودی‌ترین‌ها در هر موضوع ممکن می‌شود./۲
Sep 29, 2023 • 5 tweets • 2 min read
*موقت
خانم ابراهیمی چندین‌روز بعد از ماجرا به من گفت و معذرتخواهی کرد. همان‌زمان هم گفت که ماجرایی بدخواهانه در جریان بود. البته می‌دانستم از کجا آب می‌خورد و علتش چیست.
مشکلم این بود که زیرسوال‌بردنِ من -با توجه به سابقه‌ام- یعنی هیچ‌کس در داخل اعتباری ندارد و این خطرناک است/۱
اگر برای ساکت‌کردن و بی‌اعتبارکردن نیروهای سیاسیِ داخل کشور از این شیوه استفاده کنید، چه کسی در امان می‌ماند. مگر چند فعال شناخته‌شده وجود دارد که از ۱۶ سال قبل بارها زندان رفته باشد و بازیچه‌ی جریان‌ها، فشارها و امیدهای کاذب نشده باشد. مشکل استفاده بدخواهانه از آن اطلاعات بود./۲
Aug 3, 2023 • 32 tweets • 6 min read
بازداشتم در سال گذشته (۳۱شهریور) پیشگیرانه بود. در دستور قضایی هم به‌روشنی علت بازداشت پیشگیرانه نوشته شده بود: «صدور دستور بازداشت موقت به‌منظور مهار موقتی وی و ناکام‌سازی پروژه تولید محتوا و خوراک‌سازی رسانه‌های دشمن و انجام تحقیقات تکمیلی اعم از بازجویی‌ها فنی و اطلاعاتی»./۱
بعد از بازداشت هم درعمل چیزی جز نوشته‌ها و صحبت‌های چندسال اخیر در پرونده وجود نداشت. اما بازجوها بر یک موضوع اصرار داشتند که قرار نیست که دادگاه بروم و فقط برای فعالیت تبلیغی علیه نظام محاکمه بشوم. کوشش آن‌ها در جهت افزودن اتهام‌های متعدد و به‌ویژه اتهام اجتماع و تبانی بود./۲
Jul 22, 2023 • 21 tweets • 5 min read
درباره‌ی محکومت و پرونده‌ام باید گزارش مفصلی در اینجا بنویسم. اما پیش از انتشار آن لازم می‌دانم که دادنامه (متن حکم و ادله‌ی صدور حکم) را در اینجا بیاورم. تمامی موارد را در ادامه می‌نویسم و توضیح لازم را در پرانتز (*) می‌نویسم. نیاز به توضیح دارد. (رشته‌توییت تا انتهای ۲۴)⬅️⬅️
مسائلی که در دادنامه شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران (عموزاد) آمده است - به‌ترتیب:
۱. سوابق بازداشت‌ها و محکومیت‌های قبلی در ۱۰سطر (*قبلاً ۷سال برای آن بین سال‌های ۸۶تا۹۴ زندان بودم)
۲. بیانیه‌ی جمعی با تعدادی از عناصر ضد انقلاب داخل و خارج درباره تحریم (*هیچ بیانیه‌ی جمعی را در ⬅️
Jul 10, 2023 • 15 tweets • 3 min read
*دموکراسی را شکل‌یافتگیِ دولتِ مدرن می‌دانند. دولت‌های مدرن که عموماً دولتِ ملی (ملت-دولت) بودند، دموکراسی را ضرورت می‌دیدند. با پیگیریِ ارزش‌های انسان‌گرایانه و عقل‌گرایانه‌ی برآمده از نوزایی (رنسانس) و نوسازی (مدرنیسم) درنهایت نظام سیاسیِ لیبرال‌دموکراسی در غرب و جهان مسلط شد.۱
مفهومِ دموکراسی تکوین یافته است و دیگر صرفاً حقِ انتخابِ عمومی و حکومتِ مردم نیست. لیبرال‌ها اصلِ دموکراسی را پاسخگویی می‌دانند و بر برابری سیاسی و مفهوم شهروندی تاکید دارند. چپ‌ها هم آن را برابری اجتماعی (و درنهایت توزیع و برابری اقتصادی) می‌دانند و بر مفهوم مشارکت تأکید دارند.۲
Jul 4, 2023 • 15 tweets • 3 min read
«زمین» کانون و اساس «رانت» در ایران است. اقتصادِ ایران در سال‌های گذشته بیش از پیش تابعی از ارزشگذاریِ زمین شده است. زمین در اختیار و مالکیت دولت (حکومت) است. دولت با ارزش‌آفرینیِ جعلیِ زمین ثروت و فرادستیِ خود و حامیانش را فراهم می‌آورد. رانت ویژگی بنیادی این‌اقتصاد شده است./۱
اقتصاد رانتی بیش از آنکه براساس مجوزهای وارداتی و صادراتی، مجوزهای ویژه کسب‌وکار، دستیابی به منابع ارزان (و گاه رایگان آب، انرژی، کانی‌های فلزی و غیرفلزی، نفت، گاز و فرآوردهای آن)، تسهیلات مالی، انحصارهای ویژه و اولویت‌ها باشد؛ براساس رانت‌های زمین است./۲
توسعه، یک امر سیاسی است و در حوزه‌ی قدرت قرار دارد. کوشش‌های برخی پژوهشگران برای برجسته‌کردن فرهنگ و مردم در سال‌های گذشته نادقیق است و معمولاً فقط به پیامدهای توسعه می‌پردازد. توسعه وظیفه‌ی دولت (حکومت) است و بدون منابع و اختیارات قدرت امکان دستیابی به توسعه وجود ندارد./۱
توسعه در هر جغرافیایی و در هر تاریخی نسبتی با نظام سیاسی و اولویت‌های قدرت داشته است. برای‌همین گاهی گزارش‌های فرهنگی از کشورهای توسعه‌یافته در قبل و بعد از زمانِ جهش توسعه‌محورانه کاملاً در تضاد با هم است. مثلاً در گزارش‌ها آلمان تا میانه‌ی قرن۱۹ مردمی غیرصادق، عقب‌افتاده.../۲
Jun 2, 2023 • 11 tweets • 3 min read
عدمِ استقرار دولتِ ملی (ملت-دولت) در ایران پیامدهای زیادی داشته است. یکی از این‌پیامدها، بحرانِ حاکمیت قانون و بی‌معناییِ قانون است. ناتمامی و ضعفِ گذار به دولتِ مدرن و گذار به مدرنیته موجبِ شکل‌گیری یک جامعه‌ی بی‌عرف شده است و غیرعادی‌بودنِ کشور و زندگی ما را بیشتر کرده است./۱
در جامعه‌ی بی‌عرف آنچه مردم می‌پسندند و عرف شده است، نسبتی با قوانین و ساختارها ندارد. بنابراین بی‌قانونی ارزشمند می‌شود و امکانِ حاکمیتِ قانون نیز از بین می‌رود. چون قانونِ بد از سوی مردم بزرگترین شر و موجب سایرِ نادرستی‌هاست. درنتیجه یافتن مبنایی برای "درستی" هم سخت می‌شود./۲
Jun 1, 2023 • 14 tweets • 3 min read
بحران آب در ایران جدی است. اما درس‌های سیاسی دیگری هم می‌توان از آن گرفت. نزاع با طالبان در برخورداری و بهره‌برداری از آب می‌تواند تأملاتِ فروملی‌ای هم داشته باشد.
مثلاً چگونه جایگزینیِ حاکمیتِ منطقه‌ای در یک کشور به‌جای حاکمیت یکپارچه ملی می‌تواند مانع توسعه و موجب درگیری شود./۱
البته مسئله فراتر از درگیری‌های آبی‌ای که در سال‌های گذشته دیده‌ایم. عدمِ استقرار یک دولتِ ملی پیامدهای زیادی دارد. هم حاکمیت ملی مخدوش می‌شود و هم مردم از مزایای شهروندی در دولتِ ملی محرومند. درنتیجه مسیرهای ضدتوسعه‌ای، رفاه نسل کنونی و نسل‌های آینده را همزمان نابود می‌کند./۲
May 31, 2023 • 12 tweets • 3 min read
برای یک تغییر سیاسی مسائل و پرسش‌های زیادی وجود دارد. بسیاری از این پرسش‌ها به‌طورمعمول در دورهمی‌های خانواده‌ها (در ایران) نیز مطرح می‌شود. اما در برنامه‌های رسانه‌ها و احزاب و گروه‌ها نادیده گرفته می‌شود و در مصاحبه‌های رفاقتی از مدعیان، احزاب و کارشناسان پرسیده نمی‌شود.⬇️
برای نمونه از پرسش‌ها و مسئله‌هایی که می‌توان به آن توجه کرد، ۱۰گروه (سرسری و سامان‌نیافته) را می‌نویسم تا با پیچیدگی‌های امرِ تغییر آشنا شد و فهمید که چرا در این سال‌ها گروه‌ها و احزابِ سیاسی جدی گرفته نمی‌شوند و رسانه‌ها جایگاه سرگرم‌کننده دارند و ماجراجویان چون ابر بهارند.⬇️⬇️
May 30, 2023 • 23 tweets • 4 min read
رفراندم یکی از دو ایده‌ی اصلی اپوزیسیون است. ایده‌ای که برخلاف ظاهرِ صلح‌جویانه‌اش یک ایده‌ی ویرانگر و انحطاطی است. در ذهنِ باورمندانش؛ خیابان، مداخله خارجی، اصلاحات ساختاری (و جنگ و...) امکان‌پذیر نیست. پس در امتناع هرگونه تغییر فقط باید بحران‌زایی و بن‌بست‌سازی کرد./۱
معتقدند که اگر مخالفان نمی‌توانند، حکومت هم نباید بتواند امور عادی را انجام دهد. شاید در امتناعِ همه‌چیز امکانی برای گفتگو، توافق و تأسیس باشد. این ایده بر همه‌ناتوانی استوار شده است. یعنی بن‌بست، عقلانیت می‌آورد. اما تعارض جدی وجود دارد؛ حکومتِ رفراندم‌پذیر، اصلاح‌پذیر است./۲
Mar 27, 2023 • 10 tweets • 3 min read
برنامه و راهکارِ مشترک بدون توصیف و تحلیلِ مشترک از شرایط ممکن نیست. همبستگی هم از این قاعده، مستثنا نیست. یعنی همبستگی زمانی ممکن است که افراد تصویر یکسانی از وضع موجود داشته باشند و تحلیلشان از نیروها و عوامل تأثیرگذار همراستا و مشابه باشد. برای‌همین همبستگی سخت و دوردست است./۱
اما همبستگیِ موجود بیش‌ازاین‌ها مشکل داد. علاوه‌بر نبودِ شناخت و تصویر مشترک؛ مسئله‌ی جدی، نداشتنِ برنامه است. محورِ همبستگیِ موفق، برنامه است و اصول و باور نمی‌تواند محورِ همبستگی باشد. البته متن منشور و به‌ویژه اعضای همبستگی هم می‌توانست بهتر باشد./۲
بحران اعتماد در نیروهای سیاسیِ داخل در چندسال گذشته افزایش یافته است. نمی‌دانیم چه کسی ممکن است که در بازی امنیتی گیر افتاده باشد. نمی‌دانیم چه کسی ممکن است که صحبت‌ها و حرف‌های عادی را هم منتقل کند. نمی‌دانیم کدام اطلاعات، حمایت‌ها و خواست‌ها به‌علت جهت‌دهی امنیتی است./۱
کنشگران و پژوهشگران سیاسی در سال‌های گذشته هدف چندین پروژه‌ی امنیتی متفاوت و گاه آزاردهنده قرار گرفته‌اند. بازداشت‌ها و احضارها معمولاً با هدف کنترل یا حذف فعالیت‌ها صورت می‌گرفت. اما از زمانی به بعد یک اتفاق جدیدی علیه‌ی روزنامه‌نگاران و فعالان فضای مجازی تکرار می‌شد./۲
Mar 17, 2023 • 10 tweets • 2 min read
رهبری فکری و فرهنگی در یک جامعه (و همچنین ارزیابی و پژوهش سیاسی) با نمایندگیِ سیاسی تفاوت دارد. در نمایندگی سیاسی، مدعیان، هم‌صدا و بازتاب‌دهنده‌‌ی جامعه یا گروهی‌اند که نمایندگی‌اش را دارند. آن‌ها نباید از جامعه‌شان عقب بیافتند یا پیشی بگیرند. باید پیرو و حامی جامعه‌شان باشند./۱
مسئله‌ی اصلی همین است که آن‌ها چه کسانی را نمایندگی می‌کنند. شاید برای‌همین مسئله‌ی همبستگی در فضای موجود پیچیده‌تر می‌شود. در فضایی که نیروهای سیاسیِ توانمند و آزموده وجود ندارد و در چهره‌سازی‌ها و چهره‌سوزی‌های چنددهه اخیر تردیدهایی وجود دارد؛ پیروزی با همبستگی، آسان نیست./۲
Mar 8, 2023 • 16 tweets • 3 min read
روز جهانی زن، روزی برای اندیشیدن به مسئله‌ی زنان و بزرگداشت کوشش‌ها درجهت ساختن جهانی بهتر برای زنان است.
مسئله‌ی زنان در ایران با بسیاری از کشورهای دیگر تفاوت دارد. در دوران تمامیت‌خواهی، مبارزه علیه‌ی منابعِ ستم (و تبعیض) صرفاً به مبارزه‌ای علیه‌ی دولت (حکومت) تبدیل می‌شود./۱
حتی آنجایی که جدال زنان در خانواده و جامعه است، درواقع یک جدال با قدرت وجود دارد. برنامه‌ها و جهت‌گیری‌های حکومت درکنارِ قوانینِ بد آنچنان از کنترل و فرودستیِ زن در بخش‌های رشدنیافته و غیرمدرنِ جامعه حمایت می‌کند که هر کوشش برای آزادی و برابری؛ کُند و گاهی بازگشت‌پذیر می‌شود./۲
Mar 4, 2023 • 12 tweets • 3 min read
برنامه‌ی تغییر بیش از هرچه باید به چالش‌ها و مسائل اساسی لحظه‌ی تغییر بپردازد. اگر پاسخی برای آن‌ها نباشد؛ اعتراض سیاسی به تغییر نمی‌رسد، مبارزه به انقلاب تبدیل نمی‌شود، حضور در خیابان به تسخیر خیابان نمی‌رسد و چشم‌اندازی از تسخیر قدرت و توانایی اداره‌ی کشور ایجاد نمی‌شود./۱
برنامه‌ی سیاسی به پرسش‌های متعددی باید پاسخ دهد که برخی اصول و قوانین اساسی است و برخی چالش‌ها و مسائلِ اجرایی تأثیرگذار بر تصمیم مردم و نیروهای سیاسی است. به‌عنوان نمونه الف) در اولین لحظه‌ی بی‌دولتی چه اتفاقی رخ می‌دهد. آیا زیرساخت‌های کشور و تأمین برق، آب و گاز متوقف می‌شود./۲
Mar 2, 2023 • 4 tweets • 1 min read
از بازداشت بهاره هدایت ۵ماه می‌گذرد. او از سرسخت‌ترین کنشگرانِ سیاسی ایران است. در ۱۶سال گذشته فعالیت‌های مشترک و گاه متضادی داشتیم. راهی که از ۹۲تا۹۸ رفت، چالشی جدی در زندگی سیاسی و اجتماعیش بود. او و برخی دیگر، انسانی به شر نگاه کردند. خوشبینی‌ای که موجب خطای تحلیلی‌ای هم شد./۱
آن‌ها ایده‌ای خطرناک را در عصر تاریکی تعقیب کردند؛ همه انسانند و باید فرصتی داشته باشند!
پس، تصور کردند که رفسنجانی و روحانی تغییر کرده‌اند. اصلاح‌ناپذیر را اصلاح‌پذیر دیدند. تمامیت‌خواهی را شبه‌دموکراسی دیدند. خطاهایی که فراگیر بود. روزهای سختی بود. جنبشی‌ها با خیابان جنگیدند!/۲
Mar 1, 2023 • 12 tweets • 3 min read
حکومت برای کنترل کامل بر جامعه دو مانع بزرگ را می‌بیند. یارانه‌های انرژی (به‌طورخاص بنزین و گازوئیل) و دسترسی شهروندان به اینترنت. درصورتی که حکومت بتواند این دو مسئله را به‌شکلی حل کند، قواعد سرکوب و کنترل در ایران تغییر خواهد کرد.
برنامه‌ی حذف یارانه‌های بنزین و گازوئیل.../۱
با توجه به شوک تورمی و پیامدهای اجتماعی و سیاسی، ریسک بالایی دارد. اقدامی که در دو مرحله گذشته (۸۶-۸۹ و ۹۸) نیز پیامدهای زیادی داشت (در ۹۸ قیمت گازوئیل تغییر نکرد).
اما با توجه به حذف تدریجی سایر یارانه‌ها (گاز، برق و...) و تورم شدید این‌سال‌ها، گرانی بنزین و گازوئیل قطعی است./۲
Feb 28, 2023 • 4 tweets • 1 min read
در دو سال گذشته تورمِ کالاهای مصرفی (به‌ویژه خوراکی‌ها) ۱.۵برابر کالاهای بادوام و سرمایه‌ای بوده است و بنابراین گرانی‌های اخیر دور از انتظار نبود. با توجه به فضای اعتراضی و جنبشی در کشور، احتمالِ استفاده‌ی دولت از دستکاریِ قیمت ارز برای کاهش کسری‌اش، کمتر شده بود./۱
در سال‌های گذشته با کاهش منابع دولت، گرانیِ برنامه‌ریزی‌شده مهمتر شده است. البته مسئله‌ی اساسی، زمانِ این‌گرانی‌هاست (تا تحمل‌پذیر باشد).
تورم مالیاتی است که دولت از همه می‌گیرد و علیرغم چالش‌های اجتماعی‌اش همچنان ممکن‌ترین گزینه است./۲
