Yerebatan Sarnıcı

Osmanlı Arşivi'nde, mimari çizimleri incelemek için çok zaman geçiririm. Genelde plan ve kroki olarak adları geçer. Bu arşivdeki mimari çizimlerden bir kısmı seçilerek bir kitap yapılmıştı. Kitabın PDF linkini buldum, paylaşıyorum.

cevresehiriklimkutuphanesi.csb.gov.tr/Books/Book/ecb… Abdülhamid Köprüsü

"Osmanlı Mi̇mari̇si̇nde Plan ve Projeler" adlı kitapta çeşitli yapı gruplarına dair örnekler paylaşılmış.

Kitapta, gerçekleşmiş ve gerçekleşmemiş projelere dair Osmanlı Arşivi'nde rastlanan çizimler yer alıyor.

Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Antakya Koruma İmar Planı'nı hazırlamış, 1987'de onaylanmış

Plana göre, "Asi Nehri'nin her iki yanında 50 şer metre yapılaşma yasağı" getirilmiş. Sonra 1988'de Antakya Belediyesi bu notun çıkarılmasını istemiş. Kurul da onaylamış Hocam Ataman Demir'in "Çağlar Boyu Antakya" kitabında Antakya'nın tüm tarihi yanında, bu süreç de detaylarıyla anlatılıyor.

Doğal Sit Alanları ile ilgili hükümlerde; "Asi Nehri koruma bantı içinde 50 m.'lik hat yapı yaklaşma sınırıdır." cümlesi gereksiz bulunmuş ve çıkarılmış.

1924'te ülkenin tam kalbindeki Ankara Başkent olarak ilan edildi, ülkenin dört bir yanında fabrikalar açıldı

1970'lerde ise fabrikatörlerin nakliyeyi ucuza getirebilmeleri için sanayi Marmara'ya toplandı. Bu fabrikalara işçi bulabilmek için Anadolu'dan İstanbul'a göç özendirildi Cumhuriyet'in ilk yıllarında tüm ülkede, fabrikada işçi evleri ve sosyal alanları planlanırken, 1970'lerdeki Anadolu'dan İstanbul'a göç edenler, kendi barınma sorunlarını kendileri çözdüler.Aslında ilk inşa edilen gecekondular, Anadolu'da bırakılan geleneksel evleri anımsatıyordu

Malatya'da, sıkıştırılmış toprak yapı. Depremden sonraki fotoğraflarında görüldüğü üzere tek bir çiziği yok. Evet bu çağdaş toprak yapı tek katlı, ancak bakımsız kerpiç yapıların hafızada yarattığı etkileri silecek güçte
arkiv.com.tr/proje/malatya-…

Tasarım-Uygulama: @NKNCARCHITECTS Malatya Merkez'de yine arkadaşımız Mimar Nurettin Ekinci'nin @NKNCARCHITECTS projelendirip uyguladığı bu çağdaş toprak yapıda da tek bir çizik yok.

Üstelik doğal yapı olduğu için, doğal iklimlendirmesi var, doğalgaz olmadığı, yapı ısıtılmadığı halde iç mekanı sıcak, korunaklı

Ülkemizdeki birçok geleneksel mimarlık ürünü gibi benzersiz Diyarbakır evleri.
Dünyada, sıcak iklime sahip geniş bir alanda, Diyarbakır evlerinde olduğu gibi avlulu, eyvanlı mimari görülmektedir. Ancak Karacadağ bazaltı ve mimari ayrıntıları, Diyarbakır evlerini eşsiz kılmaktadır Diyarbakır evinde, siyah bazaltın rengini dengelemek için, fırınlarda yakılıp öğütülmüş alçı taşı, "cas" ile süslemeler uygulanır. Siirt'te cas, evlere adını verir, çok daha yoğun kullanılır.
Diyarbakır evlerinde ise pencereler ve taş yüzeylerinde bezeme olarak kullanılır.

1900 ler/1940 lar/2020/2022

Bornova'daki Seyir Köşkü'nün yavaş yavaş süslemeleri kopmuş, çatı sistemi de bozulmuştu. Zamanla ahşap kat yıkıldı, hatta burada böyle bir köşk olduğu dahi unutuldu.

Bu güzel köşk tekrar Bornova ve İzmir'in bir parçası oldu, mutluyuz.
@SemaOzenToth Bornova'daki bu köşkün zemin katı Bornova'ya has, taş-tuğla almaşıktı. Üst katı ise ahşap ve taş taklidiydi.

İzmir'deki sivil mimarlık örneği köşklerin hemen hepsinde kendine özel detaylar var. Farklı kökenlere sahip ustalar ve ev sahiplerinin, farklı tekniklerini görüyoruz.

Kız Kulesi, 18. yüzyılın Kule-i Duhter'inde onarımda sökülen bölümleri 2016 fotoğrafı üzerinde anlatmak istedim.

1 ve 2 numaralı kısımlar 1940 onarımında betonarmeye çevrildiği için sökülmüşler ve ahşap olarak tekrar inşa edilecekler. 3 numaralı çatı ise muhdes, inşa edilmeyecek Kızkulesi restorasyonunu takip edebilen tanıdıklarıma durumu sordum. Bununla birlikte yapılan açıklamaları, restorasyon iskelesini, kendim de emin olabilmek için eşleştirdim. Dendanlar üstündeki 3 numaralı çatı da kalktığı için, vapur oradan geçerken silüette görülebiliyor.

Türkşeker'in, 1957 yılında inşa edilmiş* Ankara Genel Müdürlük binasının mimari hikayesini anlatacağım. Bu seride kurumun bir teknikerden uluslarası bir mimar yetiştirmesini okuyacağız.

*1970 yılında yapıya, kurum mimarlarınca, ayırt edilemeyecek şekilde üç kat ilave edilmiştir. Türkşeker Genel Müdürlük binasının mimari hikayesini ortaya çıkarabilmek için aylarca uğraştım. Bu konuya teşvik eden @BekirCantemir e ve bu mimari hikayenin önemli kahramanlarından Mukadder Çizer'i tez konusu olarak çalışan Orkun Dayıoğlu'na @alexandrefendi teşekkür ederim.

"Vlora Han" veya ilk inşa edildiğindeki adıyla "Ferouh Bey Hanı"

Yapıyı 1900'lerin başında inşa ettiren kişinin "Ferruh Bey" adlı biri olduğu düşünülüyor, bir tahminimi eklemek istiyorum; yaptıranın soyadının "Ferouhkhan" veya "Ferouhkian" olma ihtimalini de hatırda tutmak lazım Ferouh Bey Hanı'nın inşa edildiği tarihte, Amerika'da elçi olarak görev yapan Ali Ferruh Bey'den başka bir ünlü Ferruh Bey'e -şimdilik- rastlamadım. Ancak dönemin rehberlerini incelediğimde, Ferouhkian ve Ferouhkian soyadlarını görünce bir de böyle bakmak gerektiğini düşündüm.

Çankırı Yurtpınar Köprüsü. Karadeniz'de kırsaldaki ahşap evlerimizin bir kısmı çandı teknikte-ahşap kütüklerden inşa edilir. Köprü de ahşap kütüklerin bindirilmesiyle taşıtılmış.

İÜ Cerrahpaşa Orman Fakültesi'nden Prof. Türker Dündar Hoca'ya, arşivini paylaştığı için teşekkürler Çankırı Çerkeş, Güvem Köprüsü

1950-55 yıllarında Hakkı Demir'in; Uzun Hasan ve Elekçi Hasan adlı iki arkadaşının yardımıyla inşa ettiği söylenmiş. Muhtemelen taş ayaklar daha eskidir, ahşap bölümü yenilediklerini tahmin ediyorum. kulturenvanteri.com/yer/guvem-kopr…

📷 Prof. Türker Dündar

Albert Laprade’in, Güney Avrupa ve Türkiye’yi konu alan muazzam krokilerinde Türk Evi tipleri, 1934

Türkiye ile alakalı, İstanbul Bizans, Topkapı Sarayı, Tarihi Avize-Aydınlatma, tarihi döşeme-peyzaj, çiçek desenleri, Ankara-Orta Anadolu, İzmir, Bergama ve Türk evi eskizleri var Mimar Albert Laprade’in kaleminden İstanbul’un natüralist üslûpta çiçekleri💐 Sultan III. Ahmed Yemiş Odası buketleri, mezar taşları, su ile buluşturan havuz, sebil, şadırvan, kayıkhaneler, Türk rokokosu, ahşaba ve taşa işlenmiş çiçekler, külahlar, Bâb-ı Âli’nin barok saçağı ❤️

Tahmis Sokağı’nda, 1932’de inşa edilmiş Art Deco Kurukahveci binasının kapı kolunu,Mimar Zühtü Başar özel olarak tasarlamış. Kapı kolu, Kurukahveci Mehmet Efendi’nin oğulları Hasan Selahattin, Hulusi ve Ahmet Rıza Beylerin adlarının baş harflerini taşıyormuş; iki H ve bir A harfi Kurukahveci Mehmet Efendi 150 yıllık arşivini kahveseverlere açtı. Mimar Han Tümertekin'in tasarlayıp, bizim uygulama projelerini hazırladığımız
"Tahmis Binası", ikinci katındaki halka açık sergiyle Kurukahveci Mehmet Efendi ve Türk kahvesinin tarihini meraklılarıyla buluşturuyor

Ülkemizde tarihlenebilen, ayaktaki en eski ahşap konak; Daday’da Balabanağa Konağı.
Başodada, H. 1052 (1642/43) tarihi not düşülmüşken, bu tarihin bulunduğu bağdadi sıva artık dökülmüştür. Rahmetli Süha Arın’ın @mtvfilmtr belgeselde kaydettiği vitraylar da günümüze ulaşmamıştır. Kastamonu Daday’da bulunan ve ülkemizde tarihi belirlenebilen, ayaktaki en eski ahşap konak olan Balabanağa Konağı’ndaki kayıp tarih ibaresini, Hocam Hüsrev Tayla’nın arşivinde buldum. Çok mutluyum, çok önemli belgedir. @SSelmancan Hoca’nın okuduğuna göre H. 1052 (Miladi 1642-43)

İstiklal Caddesi, Ravouna binası, muhteşem art nouveau detaylara sahip -eski- antika dükkanı ❤️

Ravouna binasının zemin katında yer alan bu mağaza, Markiz pastanesi ile birlikte, Beyoğlu’nda üst kalitede Art Nouveau detaylarına sahip iki iç mekandan biridir. Ravouna binasının mimari tasarımlarına mimar C.P. Kyriakides, 1894’de başlamış. Zaman içerisinde mimar Alexandre D. Neocosmos Yenidunia da bu projede çalışmış ve bina 1906 yılında tamamlanmış. Zemin kattaki art nouveau antika mağazası iç mekan tasarımı da mimar Yenidunia’ya ait.

Sarayburnu ve henüz sahil yoluna kurban edilmemiş surlar

Mimar-arkeolog Albert Gabriel’in, çoğunlukla 1920-30’larda çektiği İstanbul ve Türkiye fotoğraflarından oluşan koleksiyonu erişime açıldı.
Hep güzel çalışmalara imza atan mimar Büke Uras, arşivin tespit ekibinde yer almış. Edirnekapı Mihrimah Sultan Cami (~1908-1934)

Ülkemizi çok seven mimar-arkeolog Albert Gabriel’in mirasçıları ve Fransız hükümeti arasında yapılan anlaşma ile, Gabriel’in ülkemizde kaydettiği 5000 fotoğraf çevrimiçi erişilebilir hale geldi. Çok güzel haber. Teşekkürler Büke Uras.

1925 yılında yayınlanmaya başlayan;
“Amelî Elektrik” dergisi, Türkiye’de posta ile gönderilen ilk dergi olmuş. Elektrik abonelerine gönderilen ve abonelere elektrikle ilgili ürünlerin tanıtıldığı derginin her sayısının kapağında incelenmeye değer illüstrasyon yapılmış. Osmanlıca ve Fransızca yayınlanan “Amelî Elektrik” dergisinin üçüncü sayı kapağını da çok seviyorum. Güzel bir sokak lambası, Galata Köprüsü, İstanbul’un vapuru ve yine Tarihi Yarımada’yı görüyoruz.

*İkinci sayı kapağı ile üçüncü sayı kapağı, ufak ayrıntılar dışında aynıdır.

Nasıl başladı / Nasıl gidiyor 2018/2021

Yapı tescilli idi ancak tarihi eserin cephesinin, yıkılarak kaybolduğu düşünülüyordu. Altta özgün cephenin durduğunu fark ettim. Bir gece sabaha kadar çalışarak, kaplamayı söktük, özgün cepheyi ortaya çıkardık. Tarihi eser, onarılmak yerine kaplanmıştı. Özgün tuğlalara metal kaynatılmış ve cephe kaplamaları taşıtılmıştı. Bir gece -izinle- sabaha kadar bu kaplamaları söküp,ertesi gün bu konudaki başvurumuza ekledik. Cephe ve özgün süslemeleri koruyarak yapıyı güçlendirdik.
@SemaOzenToth

Ecole des Beaux Arts’da eğitim görmüş mimar Constantin Pappa’nın tasarladığı bilinen yapılar arasında en görkemlilerden biri;
Elmadağ’da “Arif Paşa Apartmanı” Mimar Constantine Pappa’nın Ecole des Beaux Arts’da eğitim gördüğünü özellikle vurguladım, çünkü 1793-1907 arasında Türkiye’den sadece 7 mimar bu okulda öğrenim görmüş; Farra, Pappa, Thadadjan, Vallaury, Vedat Bey (Tek), Zenop, Zipcy

*Makale Pınar Öğrenci tekesin.org.tr/en/wp-content/…

Hacı Arslan Efendi oğlu Sadıkzade Ruşen Efendi tarafından Mimar Giulio Mongeri’ye inşa ettirilen ve 1925 yılında tamamlanan yapı;
Şişli’de “Mongeri Binası” Şişli Mongeri Binası’nın tarihçesini anlatmaya başlamadan önce, yapıda geçen hafta açılan; “Fahrelnissa Zeid, Fırtınaya Doğru” sergisinden haberdar etmek isterim. Sergi, yapıyı gezmek için de güzel bir fırsat olabilir.

Mimar Sinan’ın tasarladığı bu türbenin kubbesi çift cidarlıdır, yani bu kubbenin üstünde bir boşluk vardır onun üstünde bir kubbe daha vardır. İçeriden bakanlar başka kubbe, dışarıdan bakanlar başka bir kubbe görür. İki kubbe arasını görebilen şanslı insanlardanım.

https://twitter.com/celalettingunes/status/1441308241686777857

II. Selim Türbesi’nin iki kubbe arasına dair bu fotoğrafta; solda dış kubbe, sağda ziyaretçilerin gördüğü, iç kubbe görünüyor. Kırık dışlık pencerelerinden sadece kuşların girebildiği çok huzurlu bir mekandı.

https://twitter.com/seda_ozen/status/781899002778226688

II. Dünya Savaşı’ndan sonra yaşanan “Mesken Buhranı” günlerinde de kiralar çok fazla yükselmişti.
İstanbul’da Levend Mahallesi, Ankara’da Saraçoğlu Mahallesi; Mesken Buhranı sorununu çözmek için uygulanan seri projelerden ikisiydi. Bir diğer çözüm yöntemi ise “arsa üretimi” idi. II. Dünya Savaşı’ndan sonra bizde ve dünyada farklı sebeplerle “Mesken Buhranı” yaşanmıştı. Bizde köyden kente göç, Avrupa’dan savaş nedeniyle malzeme ithal edilememesi, yeterli altyapıya sahip arsa üretilememesi “Mesken Buhranına” neden olmuştu.
Bkz: Bekir Cantemir doktora tezi