1. Bu yazıya bir beş dakikanızı ayırın: 2.

1. Geçen hafta okuduğum bir âyet üzerinde yaklaşık bir hafta boyunca düşündüm. Âyetteki iç bağlantıya ilişkin bir meseleyi anlamaya çalışıyorum. Bunun için klasik ve modern bulabildiğim bütün tefsirleri okudum ama tatmin edici bir cevaba ulaşamadım.+ 2. yatsı namazını kılarken bir anda aklıma âyetin iç bağlantısı ile ilgili bir izah tarzı geldi, onu paylaşacağım.

Allah Resûlü (s.a.v.) Mekke’de İslam’ı tebliğ ederken müşriklerin çeşitli tepkileriyle karşılaşıyordu. Kimi zaman fiziksel şiddet boyutuna varan+

1. BERAT GECESİ HAKKINDA

Bu yazıda Berat gecesi hakkında kaynaklarımızda yer alan bilgilerden hareketle doğru olan ve olmayan noktaları açıklığa kavuşturmaya çalışacağım.

"Berat" kelimesinin aslı براءة "berâet" şeklinde olup bir şeyden uzak olmak, kurtulmak anlamına gelir.+ 2. Geceye bu şekilde isim verilmesinin sebebi, bu gece vesilesiyle pek çok müminin cehennem azabından kurtulup berî olması, kötü durumdan uzaklaşıp kurtulmasıdır.

GECENİN FAZİLETİNE İLİŞKİN RİVAYETLER

Şaban ayının on dördüncü gününü on beşine bağlayan gece,+

1. "Ah yeni bir eve taşınsam ne de mutlu olurum", "şu arabayı bir yenileyebilsem keyfime diyecek olmaz", "yeni bir iş bulayım benden iyisi yok", "bir evlensem var ya hayatım süt liman olacak".

Mutluluğu dünyevi bir beklentiyi elde etmeye bağlayan bu cümlelere ilişkin listeyi+ 2. daha da uzatmak mümkündür.

Bu dünyada mutluluk, önümüzdeki gölgemiz gibidir. Biz gittikçe gölgemiz de gider, gölgemizi bir türlü yakalayamayız.

Bu neden böyledir?

1. Şu anda “arkadaşım”, “dostum”, “kankam” dediğiniz kimselerle âhirette düşman olmak istemiyorsanız bu yazıya bir göz atıverin.

Kur’an’da kıyamet günü insanlar arasında yaşanacakları anlatırken kullanılan bir ifade son derece ilgi çekici.

Âyetimiz şu: 2. “O gün, Allah'a karşı gelmekten sakınanlar dışında, dost olanlar (bile) birbirlerine düşman kesilirler.” (Zuhruf 62).

Bu âyet öyle derin, öyle uçsuz bucaksız mesajlar veriyor ki… Biz anlayabildiğimiz kadarıyla birkaç noktaya temas edelim.+

1. Kur'an'da bir insanın hayatta karşılaşabileceği bütün durumlara (mutluluk-hüzün, sevgi-nefret, sağlık-hastalık, zenginlik-fakirlik, zorluk-kolaylık) ilişkin âyetler bulunmaktadır. Her bir halimize ilişkin âyeti ezberlesek ve karşılaştığımız durumda o âyeti okusak+ 2. o âyet bize o halde ne yapmamız, nasıl bir tavır-tutum takınmamız gerektiğini ortaya koyar. Böylece her ne yaşıyor olursak olalım o âyetler bizlerin duygu-durum kontrolümüzde ölçümüz olmuş olur.

Bir iki örnek verelim:+

1. İmam Gazalî'nin, bir Müslümanın Allah'a giden yolculuğunda nelerden vazgeçebileceğine dair yaptığı güzel ve ilginç bir derecelendirme ve sınıflandırma var. Bunu kendi ifade ve yorumlarımla aktarmaya çalışacağım.+ 2. İmam Gazalî bu açıdan insanları dört gruba ayırıyor:

a) Genel dindar kesimin tavrı

Dinî duyarlılık sahibi olan Müslümanların geneli, dinde haramlığı kesin olarak bilinen; adam öldürme, içki, kumar, zina, faiz, rüşvet, hırsızlık gibi haramlardan uzak dururlar.+

1. NE GÜZEL BİR DUA!

En güzel dualar Kur'an'da ve Allah Resûlü'nün (s.a.v.) hadislerinde yer alan dualardır. Dua ederken bunlara riayet etmek en uygun davranıştır. Zira kendimiz dua ettiğimizde ne isteyeceğimizi tam bilemiyoruz, nasıl isteyeceğimizi de bilemiyoruz.+ 2. Allah Resûlü (s.a.v.) şöyle dua etmiştir:

اللهُمَّ أَحْسِنْ ‌عَاقِبَتَنَا ‌فِي ‌الْأُمُورِ كُلِّهَا، وَأَجِرْنَا مِنْ خِزْيِ الدُّنْيَا وَعَذَابِ الْآخِرَةِ

"Allah'ım! Bütün işlerimizin sonunu güzel eyle ve bizleri dünyanın rezilliğinden ve âhiretin azabından koru."+

1. “NEFSİME AĞIR GELDİ, YAPAMADIM!”

Genellikle daha önce İslam’ın ölçülerine riayet etmeye çalışan ancak daha sonraları bu ölçülere eskisi gibi riayet edemeyen kimseler tarafından dile getirilen bir ifade bu. Bir tür yeni durumun meşrulaştırılması ya da en azından bir tür⤵️ 2. mazeret beyanı gibi.

Bu kardeşlerimizi kınamak, eleştirmek, karalamak işin kolay yönü. Hiçbirimiz onların nasıl sosyolojik, psikolojik süreçler geçirdiğini bilmiyoruz. Dahası yarın kendimizin ve aile fertlerimizin nasıl bir tavır ve tutum içinde bulunacağını da bilmiyoruz.⤵️

1. Ya senin imtihanın daha başlamadıysa?

Rabbimiz hayatı ve ölümü, hangimizin "daha güzel" işler yapacağını ortaya çıkarmak için bir imtihan olarak yaratmıştır. (Mülk 2). Bu imtihanda bizleri kimi zaman şer ile kimi zaman da hayır ile sınayacağını belirtmiştir. (Enbiyâ 35).+ 2. Sınanmayan hiçbir insan yoktur. Kimi zaman varlıkla kimi zaman darlıkla, kimi zaman şerle kimi zaman hayırla. İnsanlık tarihi boyunca insanlar canıyla, malıyla, çoluk-çocuğuyla, sağlığıyla, makam mevkisiyle, ırz ve iffetiyle sınanmış ve sınanmaya da devam edecek.+

1. Bugün, Kur'an'da "haram aylar" diye ifade edilen aylardan olan Zilkade ayının ilk günü. Haram aylar, yapılan iyiliklere mükâfatın katlanarak verildiği özel zaman dilimleri. Bu vesile ile gündemin yoğun atmosferinden biraz sıyrılıp Kur'an ikliminde bir âyet üzerine gezinti+ 2. yapalım, ruhen soluklanalım.
Gölgesinde seyahat edeceğimiz âyet şu olsun:

"Allah’ın üzerinizdeki nimetini ve “işittik, itaat ettik” dediğinizde ona verdiğiniz ve sizi kendisiyle bağladığı sağlam sözü hatırlayın. Allah’a karşı gelmekten sakının.+

1. İşte size "Kur'an'ın özeti" sayılabilecek bir âyet!

İnsanın parmak izi nasıl ki onun kimliğini taşıyorsa Kur'an'ın da kimliğini taşıyan sûreler ve âyetler vardır. Bana "Kur'an'dan öyle bir âyet göster ki o âyet Kur'an'ın özeti olsun" deseler, tereddütsüz şu âyeti gösteririm:+ 2. "İyilik, yüzlerinizi doğu ve batı tarafına çevirmeniz değildir. Asıl iyilik, o kimsenin yaptığıdır ki, Allah'a, ahiret gününe, meleklere, kitaplara, peygamberlere inanır. (Allah'ın rızasını gözeterek) yakınlara, yetimlere, yoksullara, yolda kalmışlara, istemek durumunda+

1. Bizleri bir bayrama daha ulaştıran Rabbimize hamdolsun.

İslam'ın en güzel yanlarından birisi de insan fıtratında bulunan bütün özellikleri dikkate alıp fıtratın ihtiyacını tam anlamıyla karşılayabilmesidir.+ 2. İnsanın fıtratında sevinme, rahatlama, mutluluğunu insanlarla paylaşma özelliği vardır. İnsanın "nasıl sevindiği", "sevinince neler yaptığı" onun kişiliğini ortaya koyar.

Çoğu insan fıtratında var olan bu özelliğini "şımarıklık", "kibirlenme", "yoldan çıkma", "günaha girme"+

1. KADİR GECESİNE DAİR

Bu gece Ramazan'ın 27. gecesi. Çoğumuz Kadir gecesi deyince doğrudan bu geceyi düşünüyoruz. Bu yazıda bazı hususlara açıklık kazandırmaya çalışacağım:

(1). ADI NEREDEN GELİYOR?

Bu geceye niçin “kadir” adının verildiği konusunda üç farklı görüş vardır:+ 2. Allah, ezelde takdir buyurmuş olduğu hususlar içinden bir yıla tekabül eden kısmı (bu kadir gecesinden önümüzdeki yılın kadir gecesine kadar olan kısmı yani bu sene doğacakları, ölecekleri, bu sene taksim olunacak rızıkları, musibetleri vb.) kadir gecesinde, görevli meleklere

1. Bir videoya denk geldim. Videodaki şahıs "Allah'a inanıyor musunuz?" sorusuna "inansam ne olur inanmasam ne olur? Allah' a inanmak hayatımıza bir değer katıyor mu ki?" diyordu. Konuşmasının devamında aynı şeyi namaz için de söylüyordu:+ 2. "Namaz kılsan ne olur kılmasan ne olur? Namaz kılmak bir değer üretiyor mu? İnsanı daha ahlaklı kılıyor mu?"

Bu düşünce tarzı bu şahsa özgü olmayıp bir zihniyeti ortaya koyuyor. Bu zihniyete göre "Allah'a inanmak", tamamen zihinsel, soyut bir kavrama indirgenmiş.+

1. Size Kur'an'dan dehşet verici bir mahşer sahnesi aktaracağım.

Rabbimiz, dünyada şeytanın vesvese ve telkinlerine kulak veren, Rahman'ın yolundan gitmek yerine şeytanın yolundan giden kimselerin mahşer meydanında şeytan ile aralarında geçen konuşmayı şu şekilde aktarıyor:+ 2. "(Hesapları görülüp) iş bitirilince, şeytan diyecek ki: "Şüphesiz Allah size gerçek olanı vaad etti, ben de size vaad ettim ama, size yalancı çıktım. Zaten benim size karşı bir gücüm yoktu. Ben, sadece sizi çağırdım, siz de benim davetime koştunuz.+

1. Sahip olduğunuz hazinenin farkında mısınız?

Eğer iman ediyorsanız öyle bir hazineye sahipsiniz ki...

Rabbimiz, inanan kimselerin hayatlarında karşılaştıkları bir takım acıları ve sıkıntıları inanmayan kimselerle mukayese ederek şöyle buyuruyor:+ 2. "Eğer siz acı çekiyorsanız onlar da, sizin çektiğiniz gibi acı çekmektedirler. Üstelik siz Allah'tan, onların ümit etmedikleri şeyleri umuyorsunuz." (Nisâ 104)

Hayat bir imtihan... Bu hayatta insanlar iyiliklerle sınandıkları gibi zorluklar, sıkıntılarla da sınanıyor.+

1. Kur'an'ın en sarsıcı ifadelerinden biri, Hz. Nuh'un kavmine söylediği şu sözdür:

"Size ne oluyor da Allah'a büyüklüğü yakıştıramıyorsunuz?" (Nuh 71/13)

Gelin bu âyetin verdiği mesaj üzerinde kısaca duralım.+ 2. Âyet, Rabbine karşı boyun eğmekten geri duran her bir insana mealen şöyle diyor:

Ey insan! Sende Rabbine karşı bu dikbaşlılık da neyin nesi? Yoksa büyüklüğü Ona yakıştıramıyor musun?

O senin Rabbin rakibin değil ki!

Sen, kendi hemcinslerin olan insanları kıskanabilirsin.+

1. Olaya ve söze bakın!

Bir gün peygamberimiz otururken bir adam gelerek "Ey Allah'ın Resûlü! Bana bir öğüt ver ama [aklımda tutabileceğim şekilde] kısa olsun" dedi. Bunun üzerine peygamberimiz ona şöyle söyledi: + 2. "Namaza kalktığın zaman, [hayata] veda edecek olan kimsenin namaz kılması gibi namaz kıl.

Özür dilemek zorunda kalacağın bir sözü konuşma.

İnsanların ellerinde olandan tam anlamıyla ümidini kes [onlara gözünü dikme]."

(İbn Mâce, Zühd, 15)+

1. Üç âyet... İhmalkâr davranan bir müminin ölüm anındaki pişmanlığını anlatan üç âyet...

Kur’an’da ölüm anında insanların hissettiklerini anlatan pek çok âyet vardır. Kimi zaman kâfirlerin ölüm anındaki pişmanlıklarını, kimi zaman imanlarına uygun bir hayat süren müminlerin+ 2. ölüm anında yaşadıkları güzellikler, kimi zaman şehitlerin ölüm anında kavuştukları müjdeler anlatılır. Ancak üç âyet var ki bu âyetlerde ölüm anındaki bir müminin pişmanlığı, vicdan azabı ve gönül sızısı ile dile getirilir.+

1. Dünyada da bir tür cennet ve cehennem var!

Âhiretteki cennet ve cehennemi biliyoruz. Ancak bir de dünyada bunun yansımaları var. Kur'an'da iki âyet var ki bunlardan biri bize dünya cennetini, diğeri ise dünya cehennemini tanıtıyor. + 2. "Dünyadaki cennet" ile ilgili Rabbimiz şöyle buyuruyor:

"Dikkat edin! Kalpler ancak Allah'ı anmakla mutmain (huzurlu) olur." (Ra'd 28)

Hayatı çekilir kılan şey insanın kalbinin yatışmış, dingin, huzurlu olmasıdır. Zaten hayattaki bütün çabamız bunun için değil mi?+