۱
یک بار دقت کنید چی شد. وقتی حدود ۶۰۰ هزار اکانت بیش از ۱۰۰ میلیون هشتگ مهسا امینی زدند، خیلی از دوستان گوش ندادند که آقا/خانم این حاصل تلاش مردم معترض نیست، یک کار سازمان‌یافته است از سازمان‌هایی که اهداف مثبتی ندارند. نهایتاً یا گفتند نفهم، یا گفتند ماله‌کش یا بلاک کردند. ۲
بعد از اون، وقتی گفتیم یک حرکت چشمگیر وقتی تبدیل به گزارش بشه و وارد نهادهای تصمیم‌گیری در کشورهای دیگر بشه، شمای عامل و عاملیت شما ازش حذف می‌شید. شما به فلان ناکارآمدی یا فساد اعتراض دارید، حضور شما رو سند می‌کنند برای تحریم و حمله‌ی نظامی و فاکتور هم می‌کنند و پول می‌گیرند.

۱.
ما در آنچه به عنوان مدیریت علمی به ما می‌فروشند با غیرعلمی‌ترین، ایدئولوژی‌زده‌ترین و مخرب‌ترین خرافاتی که می‌توان در قرن ۲۱م فروخت مواجه هستیم. چنان که در اواخر قرن نوزدهم خرافی‌ترین تصورات رویازده نسبت به دستگاه تصمیم‌سازی و احساسات بشر را به نام روان‌شناسی می‌فروختند. ۲.
برای فهمیدن این که چه سمی به معده‌ی شما سرازیر می‌شود نه خواندن تبلیغات روی بنرها و اطلاع‌رسانی فیلترشده‌ی روی بسته‌بندی دردی دوا می‌کند و نه خواندن تبلیغات و ضد تبلیغات رقبا و نه خواندن خرافات آنان که از هر چیز نوی تا حد مرگ می‌ترسند. برای فهم به بررسی نیاز داریم.

۱.
پسر کوچولو و دوست‌داشتنی هم‌سایه از این که ناظم مدرسه رفتار خشنی با او بکند می‌ترسد.
برایش تعریف کردم وقتی کلاس پنجم دبستان بودم (سال ۶۰) معلمم چه‌طور کف هر دو دستم چوب زد، آن قدر که کف دستم ورم کرده بود.
بعد بهش گفتم این روزها دیگر غیر ممکن است معلمی با او چنین کاری کند. ۲.
سوال کاملا طبیعی را پرسید؛ «چه‌طور آن وقت این کار را می‌کردند؟»
برایش گفتم آدم‌ها با گذشت زمان کم‌کم متوجه می‌شوند بعضی کارها که قبل از این می‌کرده‌اند اشتباه بوده، کارهای بدی بوده، بعد کم‌کم یاد می‌گیرند کلا آن کارها را در جامعه کنار بگذارند.

۱.
خمینی برای انقلابی‌ها هم گیج‌کننده بود. بی‌دینی که انقلابی شده بود نهایتا از علی شریعتی فریاد انقلابی-دینی شنیده بود نه از قم و نجف. متدینی هم که انقلابی شده بود مدام دنبال نشانه‌های دینی که از بچگی شناخته بود و برآمده از حجتیه‌ی فرهنگی بود می‌گشت و در خمینی و انقلاب نمی‌یافت. ۲.
وقتی که شرایط انقلاب داشت منجر به پدید آمدن نسلی از معمم‌های بی‌سواد می‌شد که سفره‌ی انقلاب را در آن سال‌های دور زود پیدا کرده بودند، منشور روحانیت آمد که عجیب‌ترین سند این انقلاب بود. با روی دست توی دهن حجتیه‌ی فرهنگی می‌کوبید و با پشت دست توی دهن بی‌سوادی رانت‌خوار سفره‌ای.

۱.
من سال‌ها پیش از پایان‌نامه‌ی ارشدم دفاع کردم. عنوانش بود «مقایسه‌ی روایت‌شناختی دو گزارش نمونه‌ای از ماجرای گالیله».
اون زمان من هنوز نتونسته بودم تعریف روشن خودم رو برای روایت به عنوان یک روند شناختی پیدا کنم و در همان چهارچوب‌های زبانی به روایت نگاه می‌کردم.

https://twitter.com/vahidrch/status/1471855537495187462

۲.
وقتی می‌گفتم «ماجرای گالیله» منظور تمام بحث‌های بین گالیله و کلیسا است که از جلسه‌ی تمشیت آغاز می‌شه که بحثی دوستانه (از سمت اسقف بلارمین) و خشن (از سمت گالیله) بوده و تا پایان دادگاه گالیله ادامه داره.
من دو گزارش نمونه‌ای (شماتیک؟) انتخاب کردم که از قبل مکتوب و در دسترس بود.

۱.
چند نکته‌ی پراکنده در مورد دیمونا و رزمایش شبیه‌سازی حمله به آن

- بارها گفته‌ام، وقتی صحبت از جنگ نامحدود (unrestricted warfare) است، تخیل این که بتوان به پیروزی از راه‌های صرفا نظامی دست یافت خامی خطرناکی است.
- این خامی برآمده از نشناختن فرق نیرو، قدرت، و اقتدار است. ۲.
- اگر بنا بود جنگ اسراییل علیه ایران و بشریت صرفا نظامی باشد، دی یا حداکثر بهمن ۱۳۶۰ کار جنگ یک‌سره شده بود.
- همان‌قدر که دل‌بستگی به ابزار و اقدام نظامی خامی است، غفلت از آن هم خامی است. ما برای دفاع به سلاح و نظامی‌گری نیاز داریم.

۱.
وقتی تکلیف روایت معلوم نباشد، ذیل این عنوان بخارآلود و مبهم می‌توان عنوان‌های جدید هم اختراع کرد؛ یکیش خرده‌روایت. انگار روایت سایز دارد که ریزش کنیم بشود خرده.
بعد یکی یک سال زحمت می‌کشد، چندین مصاحبه می‌گیرد و پیاده می‌کند و بررسی می‌کند و پژوهش تکمیلی و... می‌شود یک کتاب. ۲.
روی جلدش هم می‌نویسند «خرده‌روایت‌های الف».
یکی دیگر هم صبح‌ها ساعت یازده از خواب بیدار می‌شود، همین‌طور که با دست چپ کتف راستش را می‌خارد و فکر می‌کند ناهار و صبحانه را یکی کند یا نه، چهار خط انشای مفتضح می‌نویسد و توش اسمی هم از موضوع ب می‌آورد.

۱.
محرک آن بچه‌ی بیست ساله‌ی پشتون که بلد نیست اسم خودش را بنویسد، چی است که برود به سپاه طالبان بپیوندد؟ اسلحه دوست دارد، قدرت دوست دارد، در دست فشردن آن فلز سرد را که مثل رعد می‌غرد و مثل اژدها جان می‌گیرد را دوست دارد. باقی بهانه است. او نه سنی می‌داند چی است، نه سلفی. ۲.
نه وهابی می‌داند چی است، نه تکفیری. نه از ابن تیمیه خطی خوانده نه از سید قطب. بهش گفته‌اند تو پشتون ای و هزاره و تاجیک و اوزبیک دشمن تو هستند، او هم پذیرفته، چون اگر دشمن نباشد، اسلحه را رو به که شلیک کند؟

۱.
فاشیزم یک مفهوم دقیق و یک واقعیت اجتماعی بسیار خطرناک است. فاشیست فحش نیست. وقتی به کسی می‌گوییم «گاو» می‌دانیم که او شاخ ندارد و این را از عصبانیت گفته‌ایم. وقتی به کسی می‌گوییم فاشیست (دست کم من) فحش نمی‌دهیم. داریم حضور این مفهوم را در منظومه‌ی ذهنی او هشدار می‌دهیم. ۲.
برای دانستن این که فاشیزم چی است، بسیاری از اهل آکادمی نوشته‌اند و خوشبختانه نیاز نیست که من چرخ را از نو اختراع کنم. بروید Ur-Fascism نوشته‌ی Eco را بخوانید. چهارده خصوصیت برای فاشیزم بنیادین یا سرمدی شمرده است. توضیح هم داده که نسبت این ۱۴ علامت با فاشیزم چی است.

۱.
تعامل صدا و سیما با مخاطب به جایی رسیده که یکی یازده دقیقه و پنجاه ثانیه وقت برای نماز پسرک گلش می‌گیرد، یکی می‌گوید چرا ماه محرم فقط تاسوعا و عاشورا آهنگ کارتون‌ها را قطع می‌کنید، یکی دیگر می‌گوید اگر فردا ساجده مهلا بی دین شد تقصیر همین تلویزیون است. ۲.
چرا؟ چون تاسوعا و عاشورا آهنگ کارتون‌ها را قطع کرد.
فقط نمی‌دانم چرا مخاطب با مخاطب و واکنش با واکنش فرق می‌کند. من چند ماه پیش خصوصی گفتم این که یک نفر در دفتری بیرون از صدا و سیما بتواند جلوی پخش یک برنامه را بگیرد به ضرر صدا و سیما، مخاطب و کشور است.

۱.
جرعه‌ای از دانش بی‌کران پرویز کردوانی
khabaronline.ir/news/346505/%D… ۲.
و باز هم.
mashreghnews.ir/news/954355/%D…

۱.
جمعه ۲۵ تیر ۱۲۸۸ شمسی، قوای مشروطه وارد تهران شدند. همان روز محمدعلی شاه قاجار را از سلطنت خلع کردند و فرزند او احمد را که هنوز ۱۳ سال شمسی تمام نداشت به پادشاهی گماشتند.
دو حزب اعتدالیون و عامیون که هر یک خود را محق به هدایت مشروطه می‌دانست به جان هم افتادند. ۲.
ترورها، حمله‌ها، تهدیدها در تهران بی وقفه ادامه داشت. بیرون از تهران، ناامنی و نبود حاکمیت مقتدر به هر دزد و راهزنی قدرت فرمانروایی داده بود. مردم مستاصل شده بودند. اما آنچه به گوش دولت‌مردان می‌رسید و برایشان مهم بود، نهایتا صدای مردم تهران بود.

۱.
مکتب امنیتی هرات برای امنیت مردم افغانستان در عمل چه آورد؟ هیچ و کمتر از هیچ. اما دست کم سید رضا محمدی از خارج از افغانستان به کابل رفت تا کنار مردم افغانستان باشد.
هزاره و تاجیک و اوزییک و پشتون و شیعه و سنی و سیک و غیر این‌ها برایش فرق ندارد، همه وطن‌دار (هم‌وطن) او هستند. ۲.
اما دوستی که خیرخواهانه (و این به هیچ وجه کنایه نیست) به افغانستان رفته بود و دیگر زبان‌گردانی کرده بود و مثل مردم افغانستان می‌نوشت نه تهران، چه کرد؟ پرید. رفت استانبول. خدا داند بعد کجا. چرا؟ آدم بدی بود؟ خیر.
هم‌وطن کسی است که شناس‌نامه‌اش با تو از یک جا صادر شده.

۱.
دیروز به دلالت این ریپلای و جواب‌هایش رفتم و مقاله‌ی آقای دکتر مت ملوین کوشکی را خواندم.

https://twitter.com/AbulfazlMoshiri/status/1426799801199480833?s=19

۲.
شما هم می‌توانید اینجا بخوانید و لذت ببرید.
psyche.co/ideas/magic-he…

۱.
این تصویر را ببینید. یافتن اصلا مصاحبه هم راحت است.
«به گفته جونز، ایالات متحده احتمالاً دنبال آخوندزاده (هبةالله) نخواهد بود، چون او پس از منصور به دلایلی خود را در لیست مراقبت ISI پاکستان قرار داده. ۲.
به گمان او تا هبةالله از خط قرمز ISI عبور نکند و پاکستان از او خسته نشود، بلایی که سر منصور آمد سر او نخواهد آمد.»
‌
به همین وضوح.

۱.
اولین بار که نام عبدالله شهبازی را دیدم، روی جلد کتابی بود که آن زمان تنها دو جلد داشت، همان کتاب مشهور زرسالاران.
به‌ش میل زدم و ازش چندین سوال کردم. اولین و مهم‌ترین سوال این بود: ۲.
- بارها در کتاب وقتی با اتفاقی نو مواجه می‌شوید می‌پرسید منابع مالی این اتفاق را که تامین کرده. کتاب شما نیز اتفاقی است که باید منابع مالی آن معلوم شود. چند سال وقت صرف نوشتن این کتاب کرده‌اید. در این چند سال از کجا روزگار گذرانده‌اید؟
گمان می‌کردم پاسخ ندهد، یا پرخاش کند.

در مورد مهره‌های امنیتی دشمن

۱.
دقت کنید که هیچ کس سراغ شما نمی‌آید بگوید «سلام! من یصحق رفائلی هستم و این کارت شناسایی من است که نشان می‌دهد برای موساد کار می‌کنم.»
برای شناخت یک مهره‌ی امنیتی موساد یک راه نفوذ امنیتی به موساد است، که از توان بنده و احتمالا شما خارج است. ۲.
راه دیگر تحلیل است. این که یک نفر کاری بکند که طبق تحلیلی طولانی به نوعی به نفع اسراییل قلمداد شود، نمی‌تواند دلیل برای متهم کردن آدم‌ها باشد.
اما اگر کسی در تمام رفتارش منافع یک دشمن ایران را تامین کرده باشد، باید به او با دقت بیشتر نگاه کرد و از او احساس آسودگی نکرد.

۱.
رییس جدید موساد، برنع، در ارتش اسراییل بوده، در آمریکا MBA خوانده، در بانک کار کرده و ۲۵ سال پیش به استخدام موساد درآمده.
او «متکی به ارتش» وارد کار امنیتی نشده، معمولا درگیر کار عملیاتی نبوده و در جایگاه فرماندهی غیر میدانی حضور داشته، و علاقه‌ی بسیار و موفقی به درخشیدن دارد. ۲.
او در مقام فرماندهی واحد‌های مختلف موساد و قائم‌مقام موساد مدام تلاش کرده کارهای پر سر و صدا بکند، توی چشم باشد و مدال بگیرد و موفق هم بوده.
امروز در آغاز کارش در موساد، او چه وضعی در برابر ایران دارد؟
صحبت‌های او در مراسم معارفه‌اش کاملا گویا است، او وعده‌ی خرابکاری می‌دهد.

کمی درباره‌ی شاهنامه و ضحاک
۱.
من نمی‌دانم منبع فردوسی برای روایت به بند کشیدن ضحاک چه بوده، و تا چه حد این روایت را با ذوق خود باز پرورده است. اما زیست‌جهان این روایت با بقیه‌ی شاهنامه تفاوتی اساسی دارد. در بقیه‌ی شاهنامه اغلب ماجرا یا در تختگاه رخ می‌دهد یا در طبیعت. ۲.
شهری به معنی یک نهاد غیر حاکمیتی و زیستگاه انسانی چندان به چشم نمی‌آید و در ماجراهای شاهنامه دخیل نیست.
در جنگ کاوه با ضحاک اما شهر کاملا پیدا است و به چشم می‌آید. این تفاوت در زیست‌جهان می‌تواند تا حد زیادی مشهود باشد.
ماجرای دیگر به نوعی پایانین بودن روایت است.

چند کلمه درباره‌ی آب از یک غیرفعال غیر متخصص
۱.
وقتی از آب حرف می‌زنیم، از کالای تولیدی حرف نمی‌زنیم. ادبیات آن حوزه را در مورد آب به کار نبرید. ما نمی‌توانیم تولید آب را بالا ببریم. اول انقلاب گمان کردند با حفر چاه عمیق دارند تولید آب را بالا می‌برند و پدر منابع آبی را درآوردند. ۲.
ما نمی‌توانیم آب را قیمت بگذاریم. قیمت آب مثل قیمت شکلات نیست. «پولش را داده‌ام» حرف مفت است. آب محدود است و پول بهانه است، نه قیمت.
آنچه در آب مهم‌تر از میزان آب مصرفی است، چرخه‌ی آب است. آب قابل توجهی عملا از کره‌ی زمین خارج نمی‌شود و در این کره پدید نمی‌آید.

۱.
بعد از پایان جنگ، رییس وقت صدا و سیما ممنوع کرده بود تصویری از جنگ یا متنی در مورد جنگ از صدا و سیما پخش شود.
استدلال؟ مردم نیاز به شادی دارند، جنگ آن‌ها را به افسردگی بازمی‌گرداند.
برای همین مرتضی آوینی کار در گروه جهاد تلویزیون را رها کرده بود و رفته بود حوزه‌ی هنری. ۲.
حوزه‌ی هنری هم که اول در باغ سبز به او نشان می‌داد، و گمان کرده بود مرغ تخم طلا را برده، بعدها سر خنجر و شقایق نشان داد که مشکلش دقیقاً «روایت اکنون» است، چه جنگ ایران و عراق، چه بوسنی. آن‌ها روایت نمی‌خواستند، کار کارمندی و شیک و پیک می‌خواستند. از مرتضی ساخته نبود خب.