6 Şubat depremlerinde, belirsizlik döneminde türeyip krizi fırsata çeviren müneccimleri gördük.

Astrologlar da seçim belirsizliğinin ekmeğini yediler.

Haftalardır atıp tutan şarlatanlar şimdi gizli hesaplar arkasına saklanıvermişler.

Tweetlerini yeterince hızlı silemeyecekler. Umuda her zaman varız.

Hiçbir metodolojisi olmamasına rağmen, bir bildikleri veya yöntemleri varmışçasına insanlara yalan pazarlayan umut tüccarlarınaysa asla...

Seçimde kimse üzülmesin diye dilimizi tuttuk ama tek tek notlarımızı da aldık.

Bu saçmalığı tekrar yaşatmayacağız.

Bu tür zırvalar aslında beni hiç rahatsız etmiyor. İsteyen istediği saçmalığa inanabilir; her birine tek tek cevap yetiştirecek değiliz.

Ama beni üzen şey, bu tür zırvaları kullanarak kendi yükümlülüklerimizi sağa sola, başka ülkelere atıp işin içinden çıkma hastalığımız. Deprem mi oldu? HAARP yaptı de, işi çöz, bize bir sorumluluk kalmasın.

Pankart: "İngiliz kadınları Türk kadınlarından daha az mı değerli?"

Tabii ki değil.

Ama keşke yine gıpta edilen bir ülke olabilsek; insan hakları ve özgürlükler konusunda liderliğe oynayabilsek.

Tüm kadınların, özellikle de emekçi kadınların 8 Mart Kadınlar Günü kutlu olsun. Bu arada pankart, devletin kadınlara erkeklerle eşit maaş ödememesi nedeniyle yapılan bir yürüyüşten alındı.

Kaynaklar:

- Foto: Hulton-Deutsch Collection/CORBIS/Corbis via Getty Images
- Tarih: teyit.org/analiz-pankart…

Paylaşarak ekmeğine yağ sürmeyeceğim; ama bu yılın popüler deprem şarlatanı "3-4 Mart veya 6-7 Mart'ta", "özellikle de dolunayın etkisiyle", "7.5 civarı, hatta 8'den büyük deprem" olacağını öngörmüştü (kendi lafları).

Olmadı.

Bunu gazeteler yazacak mı?

Twitter'da TT olacak mı? Bir de utanmadan "Abartmıyorum, veriler bunu gösteriyor." falan diye süslemişti müneccim zırvalarını satmak için.

Unutmayın: Şarlatanların zırvalarının çetelesini tek tek tutmazsanız, algıda seçicilik ve doğrulama önyargısı sizi şamar oğlanına çevirir; pireyi deve yaparsınız.

Bu defa da 61.3 milyon vatandaşın eDevlet şifrelerinin çalındığı ve veritabanının 11 saat içinde birine satıldığı söyleniyor.

Kaynak çok güvenilir değil; ancak eğer üzerine gidilirse gerçek ortaya çıkacaktır.

Önlem olarak eDevlet şifrenizi değiştirmenizi öneririm.

https://twitter.com/cyberthint/status/1629646216622403584

Bu arada mutlaka 2 Aşamalı Doğrulama'yı da açmalısınız. Sadece şifre yeterli değil.

Oytun Erbaş'ın akademik ahlak ihlallerinin ufacık bir kısmını ortaya koyan, tamamen açık kaynaklara dayanarak yazılmış bir Medium yazısına, "eleştiri sınırını ve ifade özgürlüğünü aşan ifadeler" nedeniyle Türkiye'den erişim engeli getirttiğini biliyor muydunuz? Web Archive'dan girerseniz yazıyı tabii ki görebiliyorsunuz.

Siz değerlendirin; bu ülkede ne zırvalar "ifade özgürlüğü" altında pazarlanırken, bu yazı ifade özgürlüğü sınırları dışında mı, değil mi...

web.archive.org/web/2022022221…

.@DepremDairesi'nin bu paylaşımı, daha ziyade jeofizikçilere yönelik bir paylaşım. Bu topların nasıl okunduğuyla ilgili bir yazı hazırlayacağım; ama sıradan vatandaş için çok da hayat değiştiren bir beceri değil.

Ama bilim için çok önemli, çünkü fayın kırılma biçimini anlatıyor.

https://twitter.com/DepremDairesi/status/1628430353936396290

Topların görünümüne bakarak birçok önemli şeyi anlayabiliyorsunuz. Ama en önemli ikisi:

1) Fayın kırılma biçimi
2) Ne yönde sıkışma ve gerilme olduğu.

Aşağıdaki grafiği inceleyerek hangi topun ne tür kırılma olduğunu görebilirsiniz.

Kaynak: researchgate.net/figure/2-Examp…

Patlamalar (yapay titreşimler) ile depremleri sırf sismograf verilerinden ayırt etmek mümkün.

Bakın b kutusunda, üstteki, bir depremin Çin'de kaydedilen sismogramı.

Alttaki, Kuzey Kore'nin 2006'da yüzeyde yaptığı nükleer denemenin aynı sismograf tarafından kaydedilen grafiği. Yer altı nükleer denemeleri bazı fayları hareket ettirebileceği için tekil bir sismografta bir depreme benzeyebilir.

Ama çok sayıda sismografla yapılan moment tensör çözümünde aradaki fark görülebilir. M

Teksas'ın güneyine düşen yarım tonluk meteorit, civarda böyle bir titreşim yarattı.

https://twitter.com/latestinspace/status/1627774607896858626

Yarım ton olan, atmosfere giren parça (asteroid).

Yere ulaşan parçalar (meteorit), atmosfere giren ilk parçadan çok daha ufak.

Yani asteroid, yere ulaşana kadar çok sayıda küçük parçaya ayrıldı ve biz, o parçalardan birine kısmen yakın bir kamerayı görüyoruz.

Japonya'da 52. katta bir deprem...

Büyüklüğü? 9.1

Süresi? 6 dakika.

Evet, bu, Tohoku Depremi.

Anons: "Az önce bir deprem oldu. Sakin olun. Pencerelerden uzak durun ve bir masanın altına sığının. Eğer bir asansördeyseniz, en yakın katta inin."

Şu videoyu atlaya atlaya olsa bile mutlaka izleyin (UYARI: depremi deneyimlemiş olanlarda stres ve travmaya neden olabilir):

Hatay'daki deprem ânını gösteren bir video.

En üzüldüğüm şeylerden biri de videonun başında "Su sıkıntımız yok, daha 6-8 litre falan suyumuz var şişelerde." demeleri...

Bölgedeki herkese kolay gelsin, çok ağır bir yükü omuzluyorlar. Yine bu videoda da "deprem ışıkları" olgusunu görüyoruz; ama yine sebebi net değil tabii...

youtube.com/shorts/OBmSNaD…

Geçmiş olsun Hatay. :( Türkiye'de 6+ deprem "yıkıcı"dır. Sadece o da değil, büyük depremler sonrası gelen depremler, (hasbelkader) yıkılmayan ama yıkılma noktasına kadar gelmiş binaları çökertebilir. Umarım kötü haberler almayız; daha ne kadar kötü haber alabiliriz bilmem ama...

"Yerin Yerinden Oynadığı Gün"

Reuters, 6 Şubat'ı böyle tanımlıyor. Son derece öğretici grafikler ve uydu fotoğrafları ile o günün jeolojisini anlatıyorlar.

Aşağıda, 300 kilometrelik fay kırılmasını ve batıdaki karanın güneye doğru kayışı görülüyor. Buradaki gri bölge, eskiden yerin altında olup da yüzey kırığı nedeniyle görünür hale gelen toprağı gösteriyor.

İnsan çaresizlik içinde olan biteni izlerken sormadan edemiyor: Ne bekleniyordu?

Bu soruyu iki anlamında da soruyorum:

1) Böyle bir depremde ne sonuç bekliyorduk?
2) İşleri düzeltmek için neyi bekliyoruz? Yapı stoğu bu kadar kötüyken, bir “deprem ülkesi” olduğumuz gerçeğinin sürekli görmezden gelinirken, ülkenin en büyük fay hatlarının geçtiği şehirlerdeki binalar depreme dayanıklı inşa edilmezken, "imar barışı" adı altında çürük binalar resmileştirilirken,

Depremleri kimse istikrarlı olarak tahmin edemez. Ama tahmin etse ne olacak? Önlem alacak mıyız?

Alın tahmin: Önümüzdeki yıllarda bu kırmızı hatlarda yıkıcı büyüklükte depremler olacak.

Ee?

Bir şey yapmayacaksanız, sabahlara kadar müneccim fetişizmi yapın. Ne değişir? Şu kısa dönem (çı)kârları uzun dönem risklere yeğlediğimiz ve sahtebilim fantezilerini bilimsel gerçeklere seçtiğimiz müddetçe arpa boyu yol alamayız.

Her felaket döngüsünde aynı şeyleri söyler, söyler, söyler, sonra işimize döneriz.

Laf-ü güzaf.

Bu depremlerin, Türkiye'nin belki de en çok göz ardı edilen doğal afet meselesi olan #volkanizma üzerindeki etkisini merak ediyorum. Aktif volkanlarımıza çok yakın, çok büyük depremler. Bu konudaki analizleri merak ediyorum. @fatihaltayli programında konusu açılsa çok iyi olur.

USGS'in 7.8 büyüklük ölçümü ile Kandilli'nin 7.4 büyüklük ölçümü arasında pek fark yok gibi gelebilir.

Bu feci bir hata.

7.8 büyüklüğündeki bir deprem, 2.5 tane 7.4 büyüklüğünde depreme eşit.

Enerji saçılımı bakımından 4 kat büyük. Ama derinlik ölçümü de farklı: USGS 17.9 km, Kandilli 6.3 km.

Bu tutarsızlığın nedeni farklı sayı ve uzaklıkta sismograflar kullanılması. Ama takip ettiğim kadarıyla genelde bu kadar da farklı sonuçlar alınmıyor.

Bu farkın nedenini bir sismolog izah etse ne güzel olurdu.

Evet, kıtalar da aynı Dünya'daki gibi oluşmuş üstünde ne hikmetse... 😂

100 milyon ışık yılı değil, 101.4 ışık yılı uzakta. (Bu kadar basit bir haber nasıl 1 milyon kat hata payıyla verilebilir?)

Keşif yeni değil. TOI 700 d, 3 yıl önce keşfedildi.

https://twitter.com/Darkwebhaber/status/1613279588863418369

Benzer bir sayfada daha birebir aynı hatalar ve görselle gördüm az önce. Birbirlerinden kopyala yapıştır ile mi dağıtıyorlar, ortak bir kaynaktan mı yanlış yayılıyor bilmem.

Daha gerçekçi bir sanatçı çizimi şu şekilde (bir "okyanus gezegeni")... 👇

ChatGPT güvenilir bir kaynak değildir, zira güvenilir olmak için eğitilmemiştir.

ChatGPT, *güvenilir bir kaynakMIŞ GİBİ davranacak şekilde* eğitilmiştir. Verdiği cevaplar doğruymuş gibi gözükme konusunda çok iyi (ki çok basit sorulara verdiği cevaplar çoğu zaman doğru); ama işi bilenler için, verilen cevapların alelade birleştirilmiş fikir kırıntıları olduğu çok açık.

NASA birazdan 11 MİLYON kilometre ötede bulunan, küçük bir futbol stadyumu büyüklüğündeki bir asteroide, saniyede 6.6 km hızla çarparak yönünü değiştirmeye çalışacak.

11 Eylül'de araçtan ayrılmış bir kamera, çarpışmayı 600 kilometre uzaktan izleyecek.

Amaç, "kinetik vurucu" olarak adlandırabileceğimiz bu aracın asteroidin yönünü anlamlı bir miktarda değiştirip değiştiremeyeceğini görmek.

Böylece gelecekte gezegenimize çarpma riski olabilecek asteroidlere ne kadar erken, ne şiddetle çarpmamız gerektiğini öğreneceğiz.

Hehe bu video beni gülümsetti. 😊

Te 2013'te bu şarlatanın şarlatanlıklarını anlattık diye akıllı tasarımcılar Evrim Ağacı'nı bitirmeye çalışmışlardı. İş, ESEB'e kadar gitmişti.

Sonuç? ESEB içeriklerimizi inceletip, "kaliteli" bulmuştı.

Tabii şarlatanlar şarlatanlığa, Evrim Ağacı ise her zamankinden güçlü bir şekilde yoluna devam etti.

Dave, yukarıdaki videoda benim o zaman söylediklerimin çok daha ötesinde, çok daha ağır tespitlerde bulunuyor.

Mutlaka izleyin.

Velhasıl: Evrim karşıtlığı pişmanlıktır.